پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,994,205 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,663,691 |
بررسی نسبت میان هرمنوتیک حقوقی و آرای تفسیری شورای نگهبان | ||
| فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران | ||
| مقاله 7، دوره 47، شماره 2، تیر 1396، صفحه 377-410 اصل مقاله (556.43 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jplsq.2017.63103 | ||
| نویسندگان | ||
| خیرالله پروین* 1؛ بهنام مبصری2 | ||
| 1استاد گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| هرمنوتیک فن فهم و دانش تفسیر است. چرخش‌های بنیادین در جهت‌گیری‌های هرمنوتیکی سبب شده است تا نتوان تعریف جامعی برای آن در نظر گرفت. به طور کلی هرمنوتیک دارای سه رویکرد خاص، عام و فلسفی است. هرمنوتیک عام یا کلاسیک برای متن معنای ثابت قائل است و در پی کشف مراد مؤلف است، اما در منظومۀ هرمنوتیک فلسفی، متن لزوماً معنای ثابتی ندارد، زیرا دارای فهم‌های حقیقی نامحدودی است که هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندارد. هرمنوتیک کلاسیک ارتباط نزدیکی با مبحث الفاظ در اصول فقه دارد. برعکس، مبانی فکری هرمنوتیک فلسفی با عقاید علمای اسلام دارای تعارضات فراوانی است. هرمنوتیک دانش درک و فهم متونی است که برحسب طبیعت موضوع خود تفسیرپذیرند. قوانین نیز به دلیل ابهام، نقص و سکوت قانون‌گذار به تفسیر نیاز دارند. بنابراین، تفسیر متون حقوقی شاخه‌ای از مباحث هرمنوتیک است که ذیل هرمنوتیک حقوقی از آن بحث می‌شود. قانون اساسی نیز از این امر مستثنا نیست. تفسیر قانون اساسی ذیل اصل 98 کار ویژۀ شورای نگهبان است. شورای نگهبان مرجعی قانونی با گرایش‌های فقهی- حقوقی است که در مقام تفسیر قانون اساسی با استفاده از دانش اصول فقه شیعی در پی کشف ارادۀ قانون‌گذار است. لذا آن دسته از گرایش‌های هرمنوتیکی که به معنای ثابت متن معتقدند قابل ارزیابی با آرای تفسیری شورای نگهبان‌اند، اما هرمنوتیک فلسفی که به فهم قابل تغییر از متن اعتقاد دارد، جایی در نظریات تفسیری شورای نگهبان ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اصول لفظیه؛ تفسیر شورای نگهبان؛ هرمنوتیک حقوقی؛ هرمنوتیک کلاسیک؛ هرمنوتیک فلسفی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of the Relationship between Legal Hermeneutics and the Interpretive Judgements of the Guardian Council | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Kheyrollah Parvin1؛ Behnam Mobasseri2 | ||
| 1Professor Public and International Law Department, Faculty of Law and Political Sciences, University OF Tehran, Tehran, Iran | ||
| 2MA. Student in Public Law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Hermeneutics is the art of comprehension and the science of interpretation. Fundamental changes toward hermeneutical have prevented from a creation of comprehensive definition for hermeneutics. Basically, approaches toward hermeneutics is a threefold: specific, general and philosophical. The classic or general hermeneutics presumes a fixed meaning for the text and tries to find out the intention of the writer. However, in the philosophical hermeneutics, the text does not necessarily refer to a fixed meaning. This is due to the unlimited real meanings of one text, none of which has priority over the others. The classic hermeneutics has a close relationship with the topic of Terms (Alfaaz) in the principles of Islamic Jurisprudence (Figh’). On the other hand, the theoretical foundations of the philosophical hermeneutics are mostly inconsistent with the opinions of the Islamic scholars. Hermeneutics is the science of understanding the texts which are interpretable according to the nature of their subject matter. The laws are also in need of being interpreted in case of their ambiguity, deficiency or silence of the legislator. Hence, interpretation of the legal texts is considered as a branch of hermeneutics named as legal hermeneutics. The Constitution is not exceptional; its interpretation is specifically assigned to the Guardian Council. The Guardian Council is a legal authority with legal-jurisprudential tendencies that in its capacity as the interpreter of the Constitution, tries to discover the legislator’s intention through the principles of Shia Jurisprudence. Therefore, only those hermeneutical tendencies that believe in a fixed meaning of the text can be evaluated by the interpretive judgments of the Guardian Council; the philosophical hermeneutics which is based on a changeable understanding of a text cannot be implemented in the Council’s interpretive judgments. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Legal Hermeneutics, Classic Hermeneutics, Philosophical Hermeneutics, the Guardian Council Interpretation, Textual Principles | ||
| مراجع | ||
|
الف) فارسی آقایی، کامران (1388). مکتب‌های تفسیری در حقوق بر پایۀ هرمنوتیک حقوقی، تهران: میزان. احمدی، بابک (1370). ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز. احمدی، بابک؛ مهاجر، مهران و نبوی، محمد (1377). هرمنوتیک مدرن، تهران: مرکز. بهرامی، محمد (1379). «هرمنوتیک هرش و دانش تفسیر»، پژوهش‌های قرآنی، بهار و تابستان، شمارۀ 21 و 22. پالمر، ریچارد (1377). علم هرمنوتیک، ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی، تهران: هرمس. پروین، خیرالله؛ افکارسرند، حمید و درویش متولی، میثم (1391). «حکومت اصل چهارم قانون اساسی بر عموم و اطلاق سایر اصول قوانین و مقررات»، حکومت اسلامی، سال هفدهم، زمستان، شمارۀ 4، پیاپی 66. پورسعید، رامین و یاسری، حسین (1390). «متدولوژی انتقادی و هرمنوتیک حقوقی»، پژوهش‌نامۀ فقه و حقوق اسلامی، بهار و تابستان، سال چهارم، شمارۀ 7. جلالی، محمد و تنگستانی، محمدقاسم (1393). «نگاهی به اصل 75 قانون اساسی با تأکید بر آرا و نظریات شورای نگهبان»، فصل‌نامۀ دانش حقوق عمومی، سال سوم، زمستان، شمارۀ 10. جعفری، محمدحسین (1392). اصول حاکم بر تفسیر قانون اساسی در ایران و امریکا، تهران: مجد. حسینی‌شاهرودی، سیدمرتضی و پهلوان، مریم (1386). «تأملی در آرای هرمنوتیک هایدگر و گادامر»، فصل‌نامۀ اندیشۀ دینی دانشگاه شیراز، بهار، پیاپی 22. خمینی، روح‌الله (1378). آداب‌الصلوۀ، تهران: مؤسسۀ تنظیم و آثار امام خمینی (ره). راسخ، محمد (1384). بنیاد نظری اصلاح نظام قانون‌گذاری، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ریخته‌گران، محمدرضا (1378). منطق و مبحث علم هرمنوتیک، تهران: کنگره. صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: ادارۀ کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، چاپ اول. صفوی، کوروش (1383). درآمدی بر معنی‌شناسی، تهران: سورۀ مهر. صادقی‌مقدم، محمدحسن و امام‌وردی، محمدحسن (1392). «گونه‌هایی از ابهام در گزاره‌های قانونی»، مجلۀ مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، پاییز، دورۀ پنجم، شمارۀ 2. ضیایی، سیدیاسر و جلیلی‌مراد، آیت‌الله (1393). «قلمرو شکلی و ماهوی مصونیت پارلمانی در نظام حقوقی ایران»، حقوق اسلامی، سال یازدهم، تابستان، شمارۀ 41. طاهری، سیدصدرالدین (1379). «بررسی انتقادی رابطۀ اصول فقه اسلامی و هرمنوتیک»، مجلۀ مقالات و بررسی‌های دانشگاه تهران، زمستان، شمارۀ 68. عمیدزنجانی، عباسعلی (1366). مبانی و روش‌های تفسیر قرآن، تهران: سازمان چاپ و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. عابدی سرآسیا، علیرضا (1389). «هرمنوتیک و اصول فقه: نگاهی به انواع قصدگرایی در غرب و مقایسۀ آن با دیدگاه تفسیری اصولیان شیعه»، مطالعات اسلامی: فقه و اصول، پاییز و زمستان، شمارۀ 85. عرب‌صالحی، محمد (1391). «تأثیر هرمنوتیک و مبانی آن بر مباحث اصول فقه»، فصل‌نامۀ حقوق اسلامی، پاییز، شمارۀ 34. قاضی شریعت‌پناهی، سیدابوالفضل (1384). بایسته‌های حقوق اساسی، تهران: میزان. کاتوزیان، ناصر (1377). فلسفۀ حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار، ج یکم. کربای، آنتونی (1381). درآمدی بر هرمنوتیک، ترجمۀ بابک احمدی و دیگران، تهران: مرکز. کریمی، عباس (1381). «نقدی بر تفسیر شورای نگهبان دربارۀ حدود مصونیت پارلمانی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مجلۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، زمستان، شمارۀ 58. گادامر، هانس گئورگ (1377). زبان به‌مثابۀ میانجی، ترجمۀ بابک احمدی، تهران: مرکز. _____________ (1382). آغاز فلسفه، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: هرمس. مجتهدشبستری، محمد (1375). هرمنوتیک، کتاب و سنت، تهران: طرح نو. مجموعۀ نظریات شورای نگهبان (1389). تهران: معاونت تنقیح و انتشار قوانین و مقررات حقوقی ریاست جمهوری. مک‌کواری، جان (1393). مارتین هایدگر، ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی، تهران: هرمس. موسوی‌بجنوردی، سیدمحمد (1380). «فهم عرفی در اصول لفظیه و هرمنوتیک»، مجلۀ زبان و ادبیات فارسی، پاییز، شمارۀ 34. موسی‌زاده، ابراهیم و منصوریان، مصطفی (1393). «رویکرد منشأگرایی در تفسیر قانون اساسی و آثار آن در رویۀ شورای نگهبان»، فصل‌نامۀ دانش حقوق عمومی، سال سوم، تابستان، شمارۀ 8. نصری، عبدالله (1384). «نگاهی به هرمنوتیک گادامر»، مجلۀ زبان و ادب، تابستان، شمارۀ 24. نیوتن، ک.ام (1373). «هرمنوتیک»، ترجمۀ یوسف اباذری، فصل‌نامۀ ارغنون، سال اول، شمارۀ 4. واعظی، احمد (1380). درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. هاشمی، سیدمحمد (1385). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: میزان، ج 2. یزدی، محمد (1363). «وظایف و حقوق شورای نگهبان» مجلۀ قرآن و حدیث (نور علم)، شمارۀ 3. ب) عربی اصفهانی، محمدحسین (1374). نهایه‌الدرایه فی شرح الکفایه، قم: انتشارات سیدالشهدا. بجنوردی، سیدحسن (1379). منتهی‌الاصول، بی‌جا، مطبعه المؤسسه العروج، ج یکم. زرکشی، محمدبن‌بهادر (1408 ق.). البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دارالمعرفه، ج یکم. خمینی، روح‌الله (1414 ق.). مناهج الوصول الی علم‌الاصول، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج یکم. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1415 ق.). مجمع‌البیان فی تفسیر‌القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ج یکم. پ) انگلیسی Craig, Edward (1998). Routledge Encyclopedia of Philosophy, vol. 4, London, Routledge Pub.
Emilio Betti (1987). "On A General Theory of Interpretation: The Raison d'etre of Hermeneutics", The American Journal of Jurisprudence.
Gadamer, Hans G (1976). Philosophical Hermeneutics, Translated By David E.Linge, Berkeley, University Of California Press.
_______________ (2004). Truth and Method, Translated By Joel Weinsheimer and Donald G Marshal, London, Continuum.
Garner, Bryan A (2004). "Black’s law dictionary" 8th edition,Thomson west .
Grondin, Jean (1994). Introduction Philosophical Hermeneutics, Translated By Joel Weinsheimer, New Haven and London, Yale University Press.
Heidegger, Martin (1962). Being and Time, Translated By John Macquarrie and Edward Robinson, Basil Blackwell, Oxford.
________________ (1969). The Essence of Reason, Translated By Malick T. Evanston, North Western University Press.
Inwood M (1997). Hermeneutics, Encyclopedia of Philosophy, General Editor Edwards, Routledge Pub.
Leyh, Gregory (1992). Legal Hermeneutics: History, Theory and Practice, Berkeley, University Of California Press .
Mueller, Kurt .Vollmer (1986). The Hermeneutics Reader: Texts of the German Tradition from the Enlightenment to the Present, New York, Continuum.
Schleiermacher, FR. D.E (1959). Hermeneutik, Edition By Heinz Kimmerle, Heidelberg, Carl Winter, Universtatsverlag.
_____________________ (1998). Hermenutics and criticism and other writing, Translated and Edited by Andrew Bowie, Cambridge University Press.
Smith, Nicholas H. (1997). Strong Hermeneutics: Contingency and Moral Identity, Routledge Pub.
Kirst, Malmkjaer (2004). The Linguistics Encyclopedia, London, Routledge Pub. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,511 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,133 |
||