سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,572
تعداد مقالات71,031
تعداد مشاهده مقاله125,501,165
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,764,509
ملکی, سعید, امان پور, سعید, زادولی‌ خواجه, شاهرخ. (1396). سازمان‌یابی فضایی و گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی در کلان‌شهر تبریز. , 5(1), 87-104. doi: 10.22059/jurbangeo.2017.63065
سعید ملکی; سعید امان پور; شاهرخ زادولی‌ خواجه. "سازمان‌یابی فضایی و گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی در کلان‌شهر تبریز". , 5, 1, 1396, 87-104. doi: 10.22059/jurbangeo.2017.63065
ملکی, سعید, امان پور, سعید, زادولی‌ خواجه, شاهرخ. (1396). 'سازمان‌یابی فضایی و گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی در کلان‌شهر تبریز', , 5(1), pp. 87-104. doi: 10.22059/jurbangeo.2017.63065
ملکی, سعید, امان پور, سعید, زادولی‌ خواجه, شاهرخ. سازمان‌یابی فضایی و گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی در کلان‌شهر تبریز. , 1396; 5(1): 87-104. doi: 10.22059/jurbangeo.2017.63065

سازمان‌یابی فضایی و گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی در کلان‌شهر تبریز

پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری
مقاله 7، دوره 5، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 87-104    اصل مقاله (917.73 K)
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2017.63065
نویسندگان
سعید ملکی* 1؛ سعید امان پور1؛ شاهرخ زادولی‌ خواجه* 2
1دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
سازمان فضایی و ساختار فضایی شهر منبعث از نیروهای طبیعی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است. از گذشته تا به امروز این نیروها به‌عنوان عاملی مهم در چینش فضایی شهرها نقش ایفا کرده‌اند. به طوری که شکل‌گیری و سازمان‌یابی سکونتگاه‌های غیررسمی نیز منبعث از نیروهای موجود در چینش فضایی شهرهاست. با توجه به ماهیت موضوع، هدف این تحقیق بررسی سازمان‌یابی فضایی و گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی در کلان‌شهر تبریز است. روش تحقیق پژوهش حاضر کاربردی – نظری با ماهیت توصیفی – تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات اسنادی– میدانی است. جامعۀ ‌آماری تحقیق کارشناسان، مسائل شهری کلان‌شهر تبریز (1400 نفر) است که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده 110 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها نیز از ضریب رگرسیون و آزمون فریدمن در نرم‌افزار SPSS و برای تهیۀ ‌نقشه‌ها از نرم‌افزار GIS استفاده شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که سازوکار تبعیض‌آمیز و فقرزا بر پایۀ ‌توزیع غیرعادلانۀ ‌منابع، فقدان نهادسازی برای تجهیز و تجمیع منابع اقشار کم‌درآمد و ارزان‌قیمت‌بودن زمین در فضاهایی با شرایط طبیعی نامناسب، به‌ترتیب با ضریب بتای 767/0، 716/0 و 682/0 بیشترین تأثیر را در سازمان‌یابی و گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی تبریز، طی ادوار مختلف می‌گذارند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که سازمان‌یابی سکونتگاه‌های غیررسمی کلان‌شهر تبریز در قبل از دهۀ ‌1340، بیشتر بر اثر نیروهای سیاسی - طبیعی، بعد از دهۀ ‌1340، بر اثر عوامل کلان (ساختاری) و نیروهای طبیعی، اجتماعی و اقتصادی و بعد از سال 1362، ناشی از عوامل ساختاری و غیرساختاری و نیروهای اجتماعی و اقتصادی و سیاسی بوده است. سازمان‌یابی این سکونتگاه‌ها نیز در کلان‌شهر تبریز نشان می‌دهد که پهنه‌های غیررسمی شمال شهر دارای سابقۀ ‌طولانی‌تر از سایر پهنه‌هاست. پهنه‌های جنوب‌غربی نیز مربوط به توسعۀ ‌شهر در دوره‌های اخیر و ادغام روستاهای اطراف در متن کلان‌شهر تبریز بوده و سابقۀ ‌اندکی دارند.
کلیدواژه‌ها
ساختار فضایی شهر؛ سازمان‌یابی؛ سکونتگاه‌های غیررسمی؛ تبریز
مراجع
  1. ابراهیمی، امیرهوشنگ (1380)، «بازشناسی بیمۀ کاری با نگاهی به ایران»، مجلۀ رهیافت، شمارۀ 20، ص160-155.
  2. احمدی‌پور، زهرا (1374)، «حاشیه‌نشینی در بخش مرکزی کرج»، مجلۀ ‌رشد آموزش جغرافیا، شمارۀ 38، ص40-33.
  3. ایراندوست، کیومرث؛ صرافی، مظفر (1386)، «یأس و امید در سکونتگاه‌های غیررسمی، نمونۀ موردی شهر کرمانشاه»، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، سال هفتم، شمارۀ 26، ص221-201.
  4. پیران، پرویز (1382)، اجتماعات اسکان غیررسمی در ایران، از دنیای زندۀ ‌زندگی روزمره تا تحلیل نظری، کارگاه تخصص اسکان غیررسمی در ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
  5. زاهد زاهدانی، سید سعید (1380)، حاشیه‌نشینی، چاپ سوم، شیراز.
  6. زنگی‌آبادی، علی؛ مبارکی، امید (1391)، «بررسی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری حاشیه‌نشینی شهر تبریز و پیامدهای آن مطالعۀ موردی (محلات احمدآباد، کوی بهشتی، خلیل‌آباد)»، مجلۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال بیست‌وسوم، شمارۀ 45، ص80-67.
  7. زیاری، کرامت‌الله؛ مهدنژاد، حافظ؛ پرهیز، فریاد (1388)، مبانی و تکنیک‌های برنامه‌ریزی شهری، انتشارات دانشگاه بین‌المللی چابهار.
  8. شکویی، حسین (1392)، دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری، تهران: سمت.
  9. شیخی، محمد (1382)، «سکونتگاه‌های خودرو، گذار از حاشیه‌نشینی به الگویی از سکونتگاه‌های پیرامون کلان‌شهرهای ایران»، مجموعه‌مقالات حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی، جلد دوم، تهران: انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
  10. صابری، عطیه سادات (1389)، اسکان غیررسمی و حاشیه‌نشینی، تهران: انتشارات روزآمد.
  11. صرافی، مظفر (1387)، تحلیل عوامل مؤثر بر اسکان غیررسمی در ایران، شیراز: انتشارات معاونت شهرسازی و معماری شهرداری، صفحۀ 5.
  12. قرخلو، مهدی؛ عبدی ینگی کند؛ ناصح، زنگنه شهرکی، سعید (1388)، «تحلیل سطح پایداری شهری در سکونتگاه‌های غیررسمی (مورد: شهر سنندج)»، فصلنامۀپژوهش‌های جغرافیای انسانی، سال چهل‌و‌یکم، شمارۀ 69، ص 16-1.
  13. قنبری، حکیمه؛ کاظمی راد، شمس‌اله؛ هادیانی، زهره؛ موسوی، میرنجف (1393)، «تحلیلی بر علل شکل‌گیری اسکان غیررسمی با استفاده از مدل تحلیل مسیر (مطالعۀ موردی: محلۀ شادقلی‌خان شهر قم)»، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، سال بیست‌ونهم، شمارۀ 114، ص 88-73.
  14. محمدی، یاسر؛ رحیمیان، مهدی؛ موحد محمدی، حمید؛ طرفی، عبدالحسن (1387)، «بررسی چالش‌های حاشیه‌نشینی در شهرستان کوهدشت، استان لرستان»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارۀ 66، ص98-85.
  15. معبودی، محمدتقی؛ حکیمی، هادی (1395)، «تحلیلی بر رشد فضایی سکونتگاه‌های غیررسمی و پیش‌بینی روند آن در ایران (نمونۀ موردی: سکونتگاه‌های غیررسمی شهر خوی)»، مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ‌فضای شهری، سال سوم، شمارۀ 4، ص 84-67.
  16. نیکنام، جواد؛ موسوی، سیدعارف (1385)، بررسی مسائل و مشکلات سکونتگاه‌های غیررسمی، تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور (نسخۀ ‌دوم).
  17. وحدتی اصل، ابوالقاسم (1381)، اسکان غیررسمی، هفت شهر، فصلنامۀعمران و بهسازی شهری، سال سوم، شمارۀ 8، ص 9-2.
    1. Arimah, Benche (2010), the face of urban poverty, Explaining the Prevalence of Slums in Developing Countries, united nation university.
    2. Fekade, W (2000), Difficits of formal urban land management and informal responses under rapid urban growth. An international perspective habitat international, 24(2), 127-150.
    3. Güzey, Ö. (2016), The last round in restructuring the city: Urban regeneration becomes a state policy of disaster prevention in Turkey. Cities, 50, 40–53. http://dx.doi.org/10. 1016/j.cities.2015.08.010.
    4. Mirwais, F (2016), Factors behind the Growth of Informal Settlements in Kabul, 6thACAU 2016 conference papers, DOI: 10.13164/ACAU.FA2016.9.
    5. Nijman, Jan (2008), Against the odds: Slum rehabilitation in neoliberal Mumbai , www.elsevier.com/locate/cities, Volume 25, Issue 2, 73-85.
    6. Njoh, A. J. (2015), An OLS analysis of the impact of colonialism on inter-country differentials in slum incidence in Africa. Cities, 44, 104–111. http://dx.doi.org/10.1016/j.cities. 2015.01.004.
    7. Ozener, Bariş and Bernhard Fink (2010), Facial Symmetry in Young Girls and Boys from a Slum and a Control Area of Ankara, Turkey, Journal Evolution and Human Behavior 31, www.elsevier.com, pp. 436-441.
    8. Rapoport, A. (2003), Cultura, Arquitectura Y Diseño. Barcelona: Univ. Politèc. de Catalunya, 28.
    9. Semba, Richard, SaskiadePee, Klaus Kraemer, KaiSun, Andrew Thorne Lymanb, Regina Moench-Pfanner, MayangSari, Nasima Akhter and Martin W.Bloem (2009), “Journal of Int.J.Hyg. Environ, Health”, www.elsevier.de/ijheh, 212 pp.387-397.
    10. Todes, A. (2012), Urban growth and strategic spatial planning in Johannesburg, South Africa. Cities, 29, 158–165. http://dx.doi.org/10.1016/j.cities.2011.08.004.
    11. Zebardast, Esfandiar (2006), Marginalization of the Urban Poor and the Expansion on the Spontaneous Settlements on Tehran Metropolitan Fringe, Cities, 23(6), PP.439-454.
    12. Zhang, L (2011), The political economy of informal settlements in post-socialist China: The case of chengzhongcun (s), journal homepage: www.elsevier.com/locate/geoforum. pp 1-11.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,652
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,876





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب