پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,689,698 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,918,993 |
بررسی کتیبۀ کاشی‌های زرین‌فام مزار حضرت فاطمه معصومه(س) در قم | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 9، دوره 22، شماره 2، تیر 1396، صفحه 77-88 اصل مقاله (1.69 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2017.62403 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن قانونی* 1؛ سمانه صادقی مهر2 | ||
| 1کارشناس ارشد مرمت آثار تاریخی، موزۀ آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س)، قم، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد پژوهش هنر، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| هنر سفالگری ایران، از دیرباز به‌عنوان قدیمی‌ترین نمونۀ آثار تولیدی، مهم‌ترین شاخص‌های فرهنگی، اجتماعی و هنری ایران را بازنمود ساخته است. در این میان، شیوۀ سفالگری زرین‌فام، نقطۀ اوج سفالگری اسلامی در ایران است. در اوج دوران تولید سفالینه‌های زرین‌فام در سدۀ هفتم هجری قمری، هنرمندان ایرانی به‌خصوص خاندان‌های صنعتگر و هنرمند مانند خاندان طاهر کاشانی، با توسعۀ روش‌های ساخت آثار زرین‌فام به چنان توانایی در این عرصه دست یافتند که این فن را در کتیبه‌کاشی‌ها و محراب مهم‌ترین اماکن مقدس ایران به کار بستند. این مقاله در بستری تاریخی و تطبیقی، به بررسی نمونه‌های موجود در مزار حضرت فاطمه معصومه(س) و چگونگی رابطۀ آنها با نمونه‌های دیگر در ایران پرداخته است. بر این اساس، همکاری خاندان ابی طاهر به‌صورت خاص «محمد بن ابی طاهر» و «علی بن محمد» و شخص «ابوزید» در تولید این آثار بر اساس رقم‌های موجود، مشهود است. اهمیت آثار به حدی است که رقم «ابوزید» را در دو کتیبۀ مجزا می‌توان مشاهده کرد. همچنین تاریخ 602 ه.ق و رقم بانیان کاشی‌ها میتواند آنها را قدیمی‌ترین نمونۀ کتیبه‌کاشی‌های موجود در این سرزمین معرفی کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابوزید؛ خاندان طاهر کاشانی؛ زرین‌فام؛ سدۀ هفتم ه.ق؛ کتیبه‌کاشی؛ مزار حضرت فاطمه معصومه(س) | ||
| مراجع | ||
|
منابع اکبری، عباس (1387)، «نقد نظریۀ تطبیقی نقوش «الیور واتسون» در انتساب ابداع لعاب زرین‌فام به مصر»، دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی هنرهای تجسمی نقش‌مایه»، سال دوم، شمارۀ چهارم، پاییز و زمستان، 35-44. بلر، شیلا (1391)، «جست‌وجوی ابوزید کاشانی در میان کتیبه‌ها»، ترجمۀ صفورا فضل‌اللهی، پیام بهارستان، پاییز، دورۀ دوم، سال پنجم، شمارۀ 17، 388- 413. بهرامی، مهدی (1327)، صنایع ایران: ظروف سفالین، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. پوپ، آرتر آپم (1387)، سیری در هنر ایران، جلد چهارم: سفالگری، خوش‌نویسی، کتیبه‌نگاری، ترجمۀ نجف دریابندری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. حموی بغدادی، یاقوت (1977)، معجم البلدان، جلد چهارم، در صادر، چاپ بیروت. ستوده، منوچهر (1375)، کتابه‌های حرم مطهر حضرت معصومه(س) و حظیره‌های اطراف آن، قم: نشر کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی. ستوده، منوچهر (1353)، «کتیبه‌های آستانۀ مقدسۀ قم»، معارف اسلامی، شمارۀ 16، 32-38. فغفوری، ربابه و بلخاری قهی، حسن (1393)، «تجلی حکمت اسلامی در ساختار و مضامین محراب زرین‌فام حرم مطهر رضوی»، نقش جهان، سال چهارم، شمارۀ 1، 7-15. فیض، عباس، (1349)، گنجینۀ آثار قم، قم: مهر استوار. کاشانی، ابوالقاسم عبدالله (1345)، عرایس الجواهر و نفایس الاطایب، به کوشش ایرج افشار، تهران: نشر انجمن آثار ملی. مدرسی طباطبایی، حسین (1353)، تربت پاکان، قم: مهر. معتقدی، کیانوش (1393)، خاندان طاهر کاشانی (گلستان هنر شمارۀ 9)، تهران: پیکره. نراقی، ملا احمد (1308)، خزائن، تهران: نشر کنگرۀ محققان نراقی.
Bahrami, Mehdi(1944), A Master-Potter of Kashan, Transactions of the Oriental Ceramic Society, No 20, pp.35-40
Blair, Sheila S (2008), A Brief سرگذشت of Abu Zayd, Muqarnas, No 25, Essays in Celebration of Oleg Grabar's Eightieth Birthday, Boston, pp.155-176.
Caiger-Smith, Alan (1985), Lustre Pottery: Technique, Tradition and Innovation in Islam and the Western World, Faber and Faber press, London.
Carboni, Stefano (1993), Persian Tiles, the Metropolitan Museum of Art, New York.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,047 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,154 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب