پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,999,929 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,676,625 |
تحدید موالید، تزاحم مصالح و مبانی فقهی دخالت حکومت اسلامی | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| مقاله 4، دوره 12، شماره 4، دی 1395، صفحه 743-774 اصل مقاله (437.62 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2016.61111 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید رهایی1؛ نسرین سنجابی* 2؛ مجید رضایی1؛ منصور مرادی3 | ||
| 1استادیار، عضو هیأت علمی دانشگاه مفید قم | ||
| 2مربی گروه الهیات دانشگاه پیام نور، دانشجوی دکتری دانشگاه مفید قم | ||
| 3گروه علوم سیاسی دانشگاه پیام نور و کارشناس ارشد دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| فقها داشته است. در فقه امامیه در بحث حدود و وظایف و اختیارات حکومت اسلامی، بنا بر پذیرش مبنای ولایت فقیه و دخالت او در امور اجتماعی، سیاسی و ... ، حاکم شرع می‌تواند به صدور احکام الزامی یا تحریمی در محدودۀ امور مباح اقدام کند، موارد تزاحم در مسائل اجتماعی را تشخیص دهد و مطابق شرایط جامعه به وضع قانون بپردازد. در هنگام بروز تزاحم، تلازم جزیی و اتفاقی از طریق اهم و مهم امکان بررسی دارد، اگرچه ادعای تلازم دائمی میان افزایش جمعیت و بروز نابسامانی‌ها، هیچ دلیلی ندارد. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می‌شود که به این مقوله در سطح کلان، یعنی اتخاذ سیاست‌های جمعیتی از سوی حکومت‌های مسلمان نگریسته شود. هدف نوشتار حاضر که از طریق روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر آموزه‌های دینی و نظر فقها انجام گرفته، این است که ضمن اشاره به ابعاد مسئولیت و دخالت حکومت اسلامی در اجرای حکم کنترل و تنظیم موالید، مبانی فقهی این مسئولیت تحلیل شود. در این نوشتار تلاش می‌شود بر اساس مبانی گوناگون، اصل و محدودۀ دخالت دولت مشخص شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اختیارات دولت؛ تزاحم مصالح؛ حریم خصوصی؛ فقه؛ کنترل موالید؛ مسئولیت حکومت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| limit Reproduction, conflict of materials and jurisprudence foundations of the Islamic regime's interference | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saeid Rahaie1؛ Nasrin Sanjabi2؛ Majid Rezaie1؛ Mansoor Moradi3 | ||
| 1assistant professor, faculty member of Mofid University of Qom | ||
| 2Lecturer Department of Theology of Payam Noor University, PhD candidate of Mofid University of Qom. | ||
| چکیده [English] | ||
| Allow or prevent population control by government involvement had been some pros and cons among the jurists. In Imamiye jurists, the authorities of Islamic regime is based on based of Velayat-e faqih acceptance and his involvement in social, political affairs and the judge can set some regulations in social affairs and according to society situation. In the event of conflict, partial and random Concomitance is important should be monitored, however, permanent concomitance between population growth and development is not accepted. This topic is highlighted when examined in the macro level; i.e., making population policies by Muslims government. This is a descriptive-analytical study based on religion teaching and jurist’s opinion to note the aspects of responsibility and involvement of Islamic regime to control and regulate regulation and to analyze the juridical principles. This study tries to indicate the principled of government involvement based on different principles. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Reproduction Control, Conflicts, Government Authorities, Government Responsibility, Privacy, jurisprudence | ||
| مراجع | ||
|
منابع 1. قرآن کریم 2. آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین (1406). بر مکاسب، تصحیح سید مهدی شمس‌الدین، تهران: وزارت ارشاد اسلامی. 3. ابن‌خلدون، عبدالرحمن (1374). مقدمه، مترجم: پروین گنابادی، محمد، چاپ هشتم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 4. ابن‌بابویه، محمد‌بن علی (1391). علل الشرایع، مترجم: سید محمدجواد ذهنی تهرانی، چاپ دوازدهم، قم: اندیشۀ هادی. 5. اسلامی، رضا (1392). مطلوبیت افزایش جمعیت مسلمین از نگاه فقهی، فصلنامۀ فقه، ش 78: 117 - 164. 6. ایازی، محمدعلی (1373). اسلام و تنظیم خانواده، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 7. انصاری، باقر(1386). گزارش تحلیلی دربارۀ طرح حمایت از حریم خصوصی، اطلاع‌رسانی حقوقی، دورۀ جدید سال ششم، شمارۀ 12: 207 - 227. 8. بوطی، محمد سعید رمضان (1409). مسئلۀ تحدید النسل وقایة وعلاجاً، چاپ چهارم، دمشق: مکتبة الفارابی. 9. ---------- (1409). تحدید النسل و تنظیمه، مجله مجمع الفقه الاسلامی، ش 5: 97 - 123. 10. بوطی، محمدسعید رمضان (1384). ضوابط المصلحة فی الشریعه الاسلامیه، اصغر افتخاری، تهران: گام نو. 11. بیگدلی، عطاءالله و فرجپور، علی‌اصغر (1392). رهیافتی نو به ضوابط تشخیص مصلحت از ضابطه تا فرایند، فصلنامۀ سیاست‌های راهبردی و کلان، دورۀ 1، ش 2: 119 - 160. 12. پور دوستعلی، نگین، تاریخچۀ کنترل جمعیت در ایران، برگرفته از سایت اینترنتی در تاریخ7/1/1395 www.rasekhoon.net 13. تازری، مصطفی کمال (1409). تحدید النسل و تنظیمه، مجلۀ مجمع الفقه الاسلامی، ش 5: 237 - 263. 14. تسخیری، محمدعلی (1409). رای فی تنظیم العائله و تنظیم النسل، مجلۀ مجمع الفقه الاسلامی، ش 5: 211 - 222. 15. تقوی، نعمت‌الله (بی‌تا). جمعیت و تنظیم خانواده، تبریز: نیما. 16. تمیمی المغربی، ابی‌حنیفه النعمان‌بن محمد (1383). دعائم الاسلام، قاهره: دارالمعارف. 17. جزایری، سید حمید، و عشایری منفرد، محمد (1390). قلمرو مصلحت و عدالت در تزاحم احکام و حقوق زنان، مطالعات راهبردی زنان، دورۀ 14، ش 54: 7 - 58. 18. جعفریان، رسول (1370). دین و سیاست در دورۀ صفویه، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 19. جوادی آملی، عبدالله (1389). ولایت فقیه، محقق: محمد محرابی، چاپ نهم، قم: مؤسسۀ اسراء. 20. جهان‌فر، محمد (1376). مبانی جمعیت‌شناسی، چاپ اول، تهران: دهخدا. 21. حسینی طهرانی، محمدحسین (1425). رسالۀ نکاحیه، چاپ دوم، مشهد: مؤسسۀ تنظیم و نشر علوم و معارف اسلام. 22. حلبی، تقی‌بن نجم‌الدین ابوالصلاح (1403). الکافی فی الفقه، تحقیق: استادی، رضا، اصفهان، کتابخانۀ عمومی امام امیرالمؤمنین علی(ع). 23. حلی (محقق)، ابوالقاسم جعفربن حسن (985). النهایه و نکتها (نسخۀ کتابخانۀ آستان قدس رضوی)، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 24. حلی (علامه)، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر (1415). مختلف الشیعه، ج 4، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 25. خامنه‌ای حسینی، سید علی، دیدار با کارگزاران نظام در مردادماه 1390، روزنامۀ ایران، 12/3/93. 26. خداپرست، جواد، کنترل جمعیت با رویکرد فقهی، فصلنامۀ علمی - تخصصی محفل، معاونت پژوهشی حوزۀ علمیۀ استان تهران، شمارۀ هفتم برگرفته از سایت اینترنتی در تاریخ 10/6/1394 http://pajoohesh.howzehtehran.com. 27. خرازی، سید محسن (1379). کنترل جمعیت و عقیم‌سازی، مجلۀ فقه اهل بیت، شمارۀ 22: 31 - 58. 28. خمینی، روح‌الله (1372). ولایت فقیه، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 29. ------- (1369). صحیفۀ نور، ج 4 و 19 و 17، چاپ اول، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات. 30. خمینی، سید حسن (1382). مبانی فقهی تنظیم خانواده، چاپ اول، تهران، انتشارات پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی. 31. دبیرخانۀ مجمع تشخیص مصلحت نظام (کمیسیون مطالعات اسلامی) (1391). جمعیت در منابع اسلامی (جهت تدوین سیاست‌های کلی) مجری، پوریانی، محمدحسین. 32. رهبری، حسن (1385). اسلام و ساماندهی جمعیت، چاپ اول، قم، مؤسسۀ بوستان کتاب. 33. سمیعی‌نسب، و ترابی مرتضی (1389). شاخص‌ها و سیاست‌های جمعیتی ایران، فصلنامۀ برداشت دوم، ش 11 و 12: 143 - 188. 33. سید رضی، ابوالحسن محمد (1379). نهج‌البلاغه، مترجم: انصاریان، حسین، تهران: پیام آزادی. 34. سلامه، الطیب (1409).تنظیم النسل و تحدیده، مجله مجمع الفقه الاسلامی، ش 5: 166 - 210. 35. شریعتی، روح‌الله (1387). قواعد فقه سیاسی، چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم). 36. صابری، حسین (1384). گزارشی تحلیلی از دلیل عقل در اصول فقه شیعه، مشکات، شمارة 59: 114 - 156. 37. صدر، سید محمد باقر (1429). اقتصاد ما، ج 2، قم: انتشارات دارالکتاب اسلامی، نشر برهان و اسلامی. 38. صرامی، سیف‌الله (1380). احکام حکومتی و مصلحت، چاپ اول، تهران (مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام): نشر عبیر. 39. طباطبایی بروجردی، سید حسین (1399). جامع الاحادیث، ج 20، قم: المطبعه العلمیه. 40. طلعتی، محمدهادی (1383). رشد جمعیت، تنظیم خانواده و سقط جنین، چاپ اول، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب. 41. فیض، علیرضا (1385). مبادی فقه و اصول، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 42. قمى (صدوق)، ابوجعفر، محمد‌بن على‌بن حسین‌بن بابویه (2006). علل الشرایع، ج 1، چاپ اول، بیروت: دارالمرتضی. 43. الکبیسی، فواد محمد (1426). الانجاب، لبنان: مؤسسه دارالنوادر. 44. کرکی، علی‌بن الحسین (1409). جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج 12، قم: مؤسسۀ آل‌البیت (ع) لاحیاء التراث. 45. کلینی، محمد‌بن یعقوب (1363). الکافی، ج 5، محقق: غفاری، علی اکبر و آخوندی، محمد، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیة. 46. کیهان، روح‌الله (1348). کنترل موالید، تهران: چاپ بهمن. 47. ماوردی، علی‌بن محمد (1410). الاحکام‌السلطانیة و الولایات الدینیة، ج 1، بیروت: چاپ خالد عبداللطیف السبع العلمی. 48. مرتضوی، سید ضیاء (1386). درآمدی بر مبانی کلی فقهی حجاب و مسئولیت دولت اسلامی، ماهنامۀ پیام زن، ش 184 و 185، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم: 14 - 33. 49. ----------- (1386). مبانی فقهی حجاب و مسئولیت دولت اسلامی، فصلنامۀ فقه، سال چهاردهم، شمارۀ 51 و 52: 12 - 52. 50. --------- (1377). درآمدی بر شناخت مسائل زنان، چاپ اول، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. 51. مجلسی، محمدتقی، بحار الانوار، ج 69 و 103، لوح فشردۀ انتشارات نور، قم: انتشارات نور. 52. مطهری، مرتضی (1381). خاتمیت، ج 1، چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات صدرا. 53. معزی، اسدالله (1371). مبانی جمعیت‌شناسی، تهران: آوای نور. 54. محمد عباده، حاتم امین (2011). تحدید النسل و تکثیره و مدی سلطه الدوله فی منع الانجاب، چاپ اول، اسکندریه: دارالفکر الجامعی. 55. منتظری، حسینعلی (1409). دراسات فی ولایه الفقیه، ج 2، چاپ دوم، قم: مرکز العالمی للدراسات الاسلامیه. 56. موسوی الصافی، السید حسین (1429). تحدید و تنظیم النسل فی ضوء الشریعه و علم الحدیث، قم: نور وحی. 57. مؤمن قمی، محمد (1415). کلمات سدیده فی مسائل جدیده، چاپ اول، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. 58. میر معزی، سید حسین (1391). اقتصاد مقاومتی و ملزومات آن (با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری)، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی اقتصاد اسلامی، ش 47: 49 - 76. 59. نادری، فرج‌الله (1392). کنترل جمعیت از دیدگاه اسلام، چاپ اول، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب. 60. نایینی، محمدحسین (1388). تنبیه الامه و تنزیه المله، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب. 61. نجفی، محمدحسن بن باقر (1386). جواهر الکلام فى شرح شرایع الاسلام، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، دفتر انتشارات اسلامى. 62. نراقی، احمد‌بن محمد مهدی (1365). ترجمۀ مبحث ولایت فقیه از کتاب عوائد الایام، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,043 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 696 |
||