پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,506,950 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,770,868 |
تحلیل نابرابری‌های فضایی بر پایۀ شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در شهرهای میانه اندام (مطالعۀ موردی: شهر میاندوآب) | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| مقاله 9، دوره 4، شماره 3، مهر 1395، صفحه 449-471 اصل مقاله (1.43 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2016.60643 | ||
| نویسندگان | ||
| شهریور روستایی1؛ حسین کریم‌زاده2؛ خسرو رحمتی* 3 | ||
| 1دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز | ||
| 2استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تبریز | ||
| 3کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| مسئلۀ پژوهش حاضر نابرابری در برخورداری از شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در بلوک‌های شهری میاندوآب در سال1390 است. به همین منظور در این پژوهش با اتخاذ رویکرد عدالت فضایی، اقدام به تحلیل نابرابری فضایی در بلوک‌های شهری میاندوآب شده است. روش تحقیق به‌کاررفته بنا بر ماهیت پژوهش کمی - تحلیلی است. در این زمینه برای بررسی وضعیت نابرابری و شناخت الگوی فضایی گسترش نابرابری، 34 شاخص اجتماعی، اقتصادی و کالبدی از اطلاعات بلوک‌های آماری سال 1390 استخراج شد. مبتنی بر این خصیصه‌ها از مدل‌های آمار فضایی، تحلیل لکه‌های داغ (Hot Spot Analysis) و خودهمبستگی فضایی (Autocorrelation Moran’s[1] I) در نرم‌افزارArc/GIS استفاده شده است. شاخص‌سازی‌ها در نرم‌افزار Excel انجام گرفته است و اطلاعات برای تحلیل و ترسیم نقشه به ArcGIS فراخوانی شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بلوک‌های شهری میاندوآب به لحاظ برخورداری از شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در طیف‌های متفاوتی قرار دارند؛ به‌طوری که از مجموع 1660 بلوک شهری 626 بلوک در وضعیت خیلی محروم، 287 بلوک محروم و 403 بلوک، شاخص‌ها را در حد متوسط دارند. در این میان 307 بلوک در وضعیت برخوردار و 37 مورد نیز در برخورداری کامل‌اند. یافته‌های تحقیق نشان داد که الگوی پراکنش نابرابری فضایی در شهر میاندوآب از مدل خوشه‌ای تبعیت می‌کند. خوشه‌های محروم در این بررسی بیشتر از نصف بلوک‌های شهر را به خود اختصاص داده‌اند؛ وضعیتی که حاکی از وجود فاصلۀ طبقاتی و دوگانگی در فضای شهری و تفاوت در برخورداری از شاخص‌های نامبرده در سال 1390 است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آمار فضایی؛ عدالت فضایی؛ میاندوآب؛ نابرابری فضایی | ||
| مراجع | ||
|
- احمدتوزه، واحد؛ (1392). بررسی و تحلیل عدالت فضایی شهر در سقز (مطالعۀ موردی: محلات شهر سقز)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، دانشکدۀ جغرافیا. - بهروان، حسین؛ (1386). آمایش فرهنگ و عدالت شهری در مناطق 12گانۀ شهر مشهد، مجموعه مقالات و کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، محل انتشار مشهد، صص 1 - 28. - پورفتحی‌فرد، جواد؛ عاشری، امامعلی؛ (1389). تحلیل نابرابری فضایی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان اهر، فصلنامۀ علمی - پژوهشی فضای جغرافیایی، سال دهم، شمارۀ 32، صص 95 - 116. - جمعه‌پور، محمود؛ (1385). برنامه‌ریزی توسعۀ روستایی، انتشارات سمت، تهران. - خالوباقری، مهدیه؛ (1391). رویارویی با نابرابری فضایی ضمن به‌کارگیری برنامه‌ریزی مبتنی بر ارتقای کیفیت زندگی، فصلنامۀ اقتصاد و مدیریت شهری، شمارۀ اول، زمستان 1391، صص67 ـ 49. - دانشپور، زهره؛ (1385). تحلیل نابرابری فضایی در محیط‌های پیرا ـ شهری (کوششی در استفاده از رهیافت برنامه‌ریزی و مدیریت راهبردی در تهران)، نشریۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 28، صص 14 ـ 5. - دهقان، حسین؛ (1386). فرصت‌ها و تهدیدها برای آموزش و پرورش در مواجهه با نابرابری فضایی در فناوری اطلاعات و ارتباطات، فصلنامۀ تعلیم و تربیت، سال بیست‌وسوم، شمارۀ 3 (پیاپی 91)، پاییز 1386، صص 163 ـ 126. - ربانی، رسول؛ کلانتری، صمد؛ هاشمیان‌فر، علی؛ (1389). بررسی ارتباط بین عوامل اجتماعی با نابرابری‌ها، فصلنامۀ علمی – پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شمارۀ 41، صص 305 - 267. - رهنما، محمدرحیم؛ ذبیحی، جواد؛ (1390). تحلیل توزیع تسهیلات عمومی شهری در راستای عدالت فضایی با مدل یکپارچۀ دسترسی مشهد، جغرافیا و توسعه، شمارۀ 23، تابستان 1390، صص 21 - 5. ـ زادولی، فاطمه؛ (1393). بررسی تطبیقی فقر در شهر تبریز در بازۀ زمانی 1385 - 1375، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد در رشتۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز، دانشکدۀ جغرافیا. - زیاری، کرامت‌الله؛ مهدیان، بهنمیری؛ مهدی، علی؛ (1392). بررسی و سنجش عدالت فضایی بهره‌مندی از خدمات عمومی شهری بر اساس توزیع جمعیت و قابلیت دسترسی در شهر بابلسر، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال سیزدهم، شمارۀ 28، بهار 1392، صص 241 - 217. - سرور، رحیم؛ (1383). استفاده از روش ای.اچ.پی در مکان‌یابی جغرافیایی، مطالعۀ موردی: مکان‌یابی جهت توسعۀ آتی شهر میاندوآب، مجلۀ پژوهش‌های جغرافیایی، شمارۀ 41، صص 19 - 38. - شکویی، حسین؛ (1392). اندیشه‌های نو در فلسفۀ جغرافیا، جلد اول، چاپ پانزدهم، انتشارات گیتاشناسی، تهران. - شیخی، عبدالله؛ (1393). استراتژی‌های توسعۀ شهر پیرانشهر با رویکرد CDS، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، راهنما: کرامت‌الله زیاری. - ضرابی، اصغر؛ موسوی، میرنجف؛ (1389). تحلیل فضایی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در شهر یزد، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، شمارۀ 97، صص 46 - 27. عسگری، علی؛ (1390). تحلیل‌های آمار فضایی با ArcGis، انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، چاپ اول 1390. - فرید، یدالله؛ (1384). کاربرد جغرافیا در روش تحقیق شهر و روستا، تبریز، دانشگاه تبریز. - قنبری هفت‌چشمه، ابوالفضل؛ (1388). تحلیلی بر نابرابری‌های ناحیه‌ای در ایران، با تأکید بر نقاط شهری آذربایجان شرقی، رسالۀ دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی. - کرم، امیر؛ محمدی، اعظم؛ (1388). ارزیابی و پهنه‌بندی تناسب زمین برای توسعۀ فیزیکی شهر کرج و اراضی پیرامون بر پایۀ فاکتورهای طبیعی و روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP)، فصلنامۀ جغرافیای طبیعی، سال اول، شمارۀ 4، صص 74 - 59. - کلانتری، خلیل؛ (1380). برنامه‌ریزی و توسعۀ منطقه‌ای، انتشارات خوشبین، تهران. - لطیفی، غلامرضا؛ سجاسی قیداری، مجید؛ (1390). رتبه‌بندی سطح رفاه اجتماعی شهرستان‌های استان زنجان با استفاده از مدل TOPSIS ، فصلنامۀ برنامه‌ریزی و توسعۀ اجتماعی، شمارۀ 7، صص166 - 189. - موسوی، میرنجف؛ (1391). شکل پایدار شهر و عدالت اجتماعی (مطالعۀ موردی: میاندوآب)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارۀ 80، تابستان91، صص 177 ـ 192. - هاروی، دیوید؛ (1379). عدالت اجتماعی و شهر، ترجمۀ فرخ حسامیان، محمدرضا حائری، بهروز منادی‌زاده، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری، تهران. - یاسوری، مجید؛ (1388). بررسی وضعیت نابرابری منطقه‌ای در استان خراسان رضوی، فصلنامۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌ای، شمارۀ 12، بهار و تابستان 1388، صص 201 - 223.
- Hall, P. & Pfeiffer, U., Urban Future 21, Spoon Press, London, 2004.
- Hewko, Jared Neil. (2001), Spatial Equity in the Urban Environment: Assessing Neighborhood Accessibility to Public Amenities, University of Alberta, Canada
- Iveson, K (2011). Social or Spatial justice? Marcuse and Soja. On the right to the city. City VOL. 15, NO 2. pp.:248-261.
- Kanbur، Ravi, Venables، Anthony j. (2005), spatial Inequality and Development, Oxford: Oxford University Press.
- Kaplan, D. H. and Kathleen W. (2004) Research in Ethnic Segregation I: Causal Factors Urban Geography, VOl.25, No.6 (August-September).
- Liao, Chin-Hsien, Chang Hsueh-Sheng, Ko-Wan Tsou.(2009 ) Explore the spatial equity of urban public facilityallocation based on sustainable development, Real Corp,(http://www.corp.a(pp.:135-144.
- Liu.c.xu.m, Chen.s.an.jm and Yan.pl (2007) "Assessing the impact of urbanizationon regional net primary productivity in Jiangyin County, China". Journal of Environmental Management, .pp. 597–606.
- Morais, P. (2010). Evaluation of performance of European cities with the aim to promote quality of life improvements. Elsevier, Vol. 39, No. 4, P. 398-409.
- Pacione, M (2003), Urban Geography: A Golobal Perspective, 2th, New York.
- Qadeer, M.A., (2004) "Urbanization by implosion". Guest Editorial/ Habit ate International 28, PP.1-12.
- Sohel Rana M.D (2009)"Status of wateruse sanitation and hygienic condition of urban slums: Astudy on Rupsha Ferighat slum, Khulna", www.elsevier.com, pp.322-328.
- Soja, Edward. (2006), the city and spatial justice, justice spatial/spatial justice, www.jssj.org.
- Talen, E. (2002), the Social Goals of New Urbanism. Housing Policy Debate, Vol. 13, No. 1, pp.: 165-188
- Tsou K. Yu-Ting H. Yao- Lin C.)2005(. An accessibility-based integrated measure of relative spatial equity in urban public facilities, Cities, Vol22 No. 6, pp.: 424–435.
- UN-Habitat (2003) World Population, September, Washington D. C: UNFPA
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,355 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,068 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب