پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,521,912 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,473 |
سغد چگونه هفت‌آشیان شد؟ (تحلیل زبانی ـ خطّی نام سرزمین سغد در متون پهلوی) | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 2، دوره 6، شماره 1، خرداد 1395، صفحه 21-34 اصل مقاله (634.17 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2016.60592 | ||
| نویسنده | ||
| محمدحسن جلالیان چالشتری | ||
| استادیار گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| خط و نظام نوشتاری به‌کار‌رفته در متون فارسی میانۀ زرتشتی یا همان خط پهلوی به دلیل نواقص و مشکلات بسیاری که داشته، چه در زمان رواج و کاربردش در نگارش آثار و متون فارسی میانه و چه در حال حاضر که این متون مورد بررسی و پژوهش قرار می‌گیرند، همواره باعث بدفهمی‌ها و قرائت‌های اشتباه فراوان شده است. این ابهامات خط و عدم درک کامل و دقیق متن باعث شده تا مؤلّفان و کاتبان گذشته و پژوهندگان کنونی گاه جهت رفع ابهام از واژه‌‌ها و توجیه برداشت و قرائت خود دست به پرداختن افسانه‌هایی بزنند که پشتوانه و اساسی ندارند. در این نوشتار، پس از مروری بر صورتهای نگاشته‌شدۀ نام سرزمین سغد در متون پهلوی و ارائۀ پیشنهادی در نحوۀ واجنویسی یکی از این صورتها به صفت «هفت‌آشیان»، که در مورد این سرزمین در متن پهلوی شهرستانهای ایران و در کتاب زینالاخبار گردیزی آمده، پرداخته شده است و در نهایت صفت «هفت‌آشیان» صورتی تحریف‌شده از برگردان واژۀ اوستایی suγδō.šayanaبه حساب آمده است. صورت اوستایی با پشت سر گذاشتن تحولات آوایی در زبان فارسی میانه به صورت suwdōšayan درآمده، ولی به علت عدم آگاهی کاتبان از آن و شباهت نگارشی آن در خط پهلوی باhaftāšyān ، در دستنویسهای پهلوی و متون پس از اسلام به واسطة این واژة اخیر پس زده شده و بهکلی متروک شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سغد؛ هفت‌آشیان؛ اوستا؛ فارسی میانه؛ خط پهلوی | ||
| مراجع | ||
|
دستنویس DH، بخشهایی از بندهشن، زند وهومن یشت، دینکرد، بنیاد فرهنگ ایران. بندهشن ایرانی، دستنویس TD1، چاپ عکسی از روی نسخة شمارة 1 تهمورس دینشاه، بنیاد فرهنگ ایران. بندهشن ایرانی، روایات امید اشاوهیشتان و جز آن، دستنویس ت د 2، بخش نخست، به کوشش ماهیار نوَابی، کیخسرو جاماسب آسا، محمود طاووسی، مؤسّسة آسیایی دانشگاه پهلوی شیراز، 2537. بهار، مهرداد 1369. بندهشن، تهران: توس. تفضّلی، احمد 1368. «شهرستانهای ایران»، در شهرهای ایران، به کوشش محمّد یوسف کیانی، ج2، تهران: چاپخانة فرهنگ و ارشاد اسلامی. عریان، سعید 1371. متون پهلوی، تهران: کتابخانۀ ملّی جمهوری اسلامی ایران. قریب، بدرالزّمان 1383. فرهنگ سغدی، تهران: فرهنگان. گردیزی، عبدالحیّ بن ضحّاک 1363.زینالاخبار، به تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب. Anklesaria, B. T. 1956. Zand-Ākāsīh, Bombay: Mulla Firuz Madresse.
Bailey, H. W. 1932. “Iranian Studies I,” Bulletin of the School of Oriental Society, VI, 4, 945-955.
ــــــــــــــــــ 1939. “Turks in Khotanese Texts”, Jornal of the Royal Asiatic Society, I, 85-91.
Bartholomae, Ch. 1904. Altiranisches Wörterbuch, Strassburg: Verlag von Karl J. Trübner.
Boyce, M. 1975. A Reader in Manichaean Middle Persain and Parthian, (Acta Iranica 9), Téhéran-Liège: Bibliothèque Pahlavi.
Cereti, C. G. 1995. The Zand Ī Wahman Yasn, Roma: Instituto per il Medio ed Estremo Oriente
Daryaee, T. 2002. Šahrestānīhā ī Ērānšahr, Costa Mesa: California, Mazdā.
Duchesne-Guillemin, J. 1936. Les composés de l’Avesta, Paris: Librairie Orentaliste Paul Geuthner.
Durkin-Meisterernst, D. 2004. Dictionary of Manichaean Middle Persain and Parthian (Dictionary of Manichaean Texts vol. III, Part 1), Turnhout: Brepols.
Henning, W.B. 1936. “Neue Materialen zur Geschichte des Manichäismus,” Zeitschrift der morgenlandischen Gesetschaft, 1-18.
Jamasp-Asana, J. M. 1897. Pahlavi Texts, Bombay: Fort Printing Press.
Kia, S. 1975. “Soḡd-e Haft Āšyān”, Monumentum H. S. Nyberg, Acta Iranica 4, 471-473.
Mackenzie, D. N. 1971. A Concise Pahlavi Dictionary, London: Oxford University Press.
Markwart, J. 1931. A Catalogue of the Provincial Capitals of Ērānshahr, ed. by G. Messina, Roma: Pontificio Instituto Biblico.
Nyberg, H. S. 1974. A Manual of Pahlavi, Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
Pakzad, F. 2005. Bundahišn, Band I, Tehran: Centre for the Great Islamic Encyclopaedia.
Westergaard, N. L. 1851. Bundehesh, Liber Pehlvicus e Vetustissimo Codice Havniensi Descripsit, Havniae: Impensis Libralae Gyldendalianae (=K20دستنویس). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,377 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,104 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب