تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,095,189 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,201,342 |
شناسایی رژیمهای بارشی ایران با استفاده از روشهای چند متغیره | ||
فیزیک زمین و فضا | ||
مقاله 15، دوره 43، شماره 3، مهر 1396، صفحه 673-695 اصل مقاله (1.39 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2017.60290 | ||
نویسنده | ||
طیب رضیئی* | ||
استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در این پژوهش به منظور شناسایی رژیمهای بارشی ایران از دادههای بارش ماهانۀ 155 ایستگاه همدیدی پراکنده در سطح کشور در دورۀ آماری 1990 تا 2014 استفاده شد. با تحلیل مؤلفههای اصلی بر روی ماتریس میانگین درصد بارش ماهانۀ ایستگاهها در دورۀ آماری مورد نظر، 5 مؤلفۀ اول انتخاب و سپس با خوشهبندی وارد بر روی ماتریس نمره استاندارد مؤلفههای انتخابی ایستگاههای مورد مطالعه به 10 منطقۀ همگن بارشی گروهبندی شدند. رژیمهای بارشی آذربایجان شمالی و جنوبی با بیشینۀ بارش در مه و آوریل بخشهایی از شمالغرب ایران را پوشش میدهند. رژیم بارشی جنوب-جنوبغربی با بیشینۀ بارش در ژانویه، پسکرانههای خلیج فارس و رژیم بارشی کوهستانی غربی با بیشینۀ بارش در ماه مارس، بخش کوهستانی غرب ایران را در بر میگیرند. رژیم بارشی خزری هم با بیشینۀ پاییزه و توزیع تقریباً مناسب بارش در سال کرانههای دریای خزر را شامل میشود. بخش مرکزی-شمالشرقی و بخش مرکزی- شرقی ایران هم دارای رژیم بارشی مرکزی-شمالشرقی و رژیم بارشی مرکزی-شرقی هستند که در آنها زمستان پُربارشترین فصل و مارس پُربارشترین ماه سال است اما فصل بارش در رژیم بارشی مرکزی-شرقی کوتاهتر است. کرانههای دریای عمان و بخش بزرگی از جنوب شرق ایران هم به ترتیب دارای رژیم بارشی ساحلی جنوبشرقی و رژیم بارشی موسمی جنوبشرقی است که در آنها بارشهای موسمی تابستانه قابل توجه است. ارتفاعات البرز مرکزی و پسکرانههای دور شرق دریای خزر نیز دارای رژیم بارشی کوهستانی البرز مرکزی است که در آن بارش به طور تقریباً منظمی در همۀ ماههای سال توزیع شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ تحلیل مؤلفههای اصلی؛ خوشهبندی؛ رژیم بارشی؛ مناطق همگن | ||
مراجع | ||
جهانبخشاصل، س.، ذوالفقاری، ح. 1381. بررسی الگوهای همدیدیدی بارشهای روزانه در غرب ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره پیاپی 63 و 64، 234-258. خلیلی،ع.، حجام،س.، ایراننژاد، پ. 1370. تقسیمات آب و هوائی ایران، انتشارات وزارت نیرو، طرح جامع آب کشور (جاماب)، 259 صفحه و یک نقشه با مقیاس یک میلیونیم. ذوالفقاری ، ح.، ساریصراف، ب. 1378. بررسی بارشهای شمال غرب ایران با تاکید بر تحلیل خوشه ای، آب و توسعه، سال هفتم، شماره دوم و سوم، 134-142. عدل، ا.ح.، آب و هوای ایران، 1339، انتشارات دانشگاه تهران. گنجی، م.ح.، 1353. 32 مقاله جغرافیایی. موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب. تهران، 101-139. مسعودیان، ا.، 1384، شناسایی رژیم های بارش ایران به روش تحلیل خوشه ای، پژوهشهای جغرافیایی، دوره 37، شماره 52، 47-59. مسعودیان، ا.، عطایی، ه. 1384. شناسایی فصول بارشی ایران به روش تحلیل خوشه ای، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی)، جلد هجدهم، شماره 1، 1-12. Ahmed S. M., Hussain, M. and Abderrahman, W., 2005, Using multivariate factor analysis to assess surface/logged water quality and source of contamination at a large irrigation project at Al-fadhli, eastern province, Saudi Arabia, Bull Eng Geol Environ, 64: 319-327. Bunkers, M. J., Miller, J. R. and DeGaetano, A. T., 1996, Definition of climate regions in the Northern plains using and objective cluster modification technique, J. Climate, Vol. 9, 130-146. Comrie, A. C. and Glenn, E. C., 1998, Principal components-based regionalization of precipitation regimes across the southwest United States and northern Mexico, with an application to monsoon precipitation variability, Clim. Res., Vol. 10: 201-215. De Martonne, E., 1926, Aréisme et indice artidite. Comptes Rendus de L’Acad Sci, Paris, 182, 1395–1398. DeGaetano, A. T., 1996, Delineation of mesoscale climate zones in the northeastern United States using novel approach to cluster analysis, J. climate, Vol. 9: 1765-1782. Dinpashoh, Y., Fakheri-Fard, A., Moghaddam, M., Jahanbakhsh, S. and Mirnia, M., 2004, Selection of variables for the purpose of regionalization of Iran’s precipitation climate using multivariate methods. Journal of Hydrology 297, 109–123 Domroes, M., Kaviani, M. and Schaefer, D., 1998, An Analysis of Regional and Intra-annual Precipitation Variability over Iran using Multivariate Statistical Methods. Theor. Appl. Climatol. 61, 151-159. Ehrendorfer, M., 1987, A regionalisation of Austria’s precipitation climate using principal component analysis, J. Climatol. 7, 71–89. Fernández Mills, G., 1995, Principal Component Analysis of precipitation and rainfall regionalization in Spain, Theoretical and Applied Climatology, 50 (3), 169-183. Fovel, R. G. and Fovel, M. C., 1993, Climate zones of coterminous United States defined using cluster analysis, Journal of Climate, 6, 2103-2135. Green, M. C., Flocchini, G. and Myrup, L. O., 1993, Use of temporal principal components analysis to determine seasonal periods. Journal of Applied Meteorology 32(5), 986-995. Janowalk J. E., 1988, An Investigation of interannual rainfall variability in Africa, J. Climate, 1, 240-255. Kansakar, S. R., Hannah, D. M., Gerrard, A. J. and Rees, G., 2004, Spatial pattern in the precipitation regime of Nepal. Int. J. Climatol. 24, 1645–1659. Köppen, W., 1936, Das geographische System der Klimate. In: Köppen W, Geiger R (eds) Handbuch der Klimatologie. Gebrüder Borntraeger, Berlin, p 1−44. Lolis C. J., Bartzokas, A. and Metaxas, D. A., 1999, Spatial covariability of the climatic parameters in the Greek area, Int. J. Climatol. 19, 185-196. Modarres, R., 2006, Regional precipitation climates of Iran, Journal of Hydrology (NZ), 45 (1): 15-29. Modarres, R. and Sarhadi, A., 2011, Statistically-based regionalization of rainfall climates of Iran, Global and Planetary Change, 75, 67–75. North, G. R., Bell, T. L. and Cahalan, R. F., 1982, Sampling errors in the estimation of empirical orthogonal functions. Mon. Wea. Rev., 110, 699–706. Rao, A. R. and Srinivas V. V., 2006, Regionalization of watersheds by hybrid-cluster analysis. Journal of Hydrology, 318, 37–56. Raziei, T., Bordi I. and Pereira, L. S., 2008, A precipitation-based regionalization for Western Iran and regional drought variability. Hydrol Earth Syst Sci, 12, 1309–1321. Reghunath, R., Sreedhara Murthy, T. R. and Raghavan, B. R., 2002, The utility of multivariate statistical techniques in hydrogeochemical studies: an example from Karnataka, India, Water Research, 36, 2437-2442. Richman M. B., 1981, Obliquely rotated principal components: An improved meteorological map typing technique, Journal of Appl. Meteo, 20, 1145-1159. Richman, M. B., 1986, Rotation of principal components, J. Climatol., 6, 293-335. Rousseeuw, P.J., 1987, Silhouettes: A graphical aid to the interpretation and validation of cluster analysis, J. Comput. Appl. Math., 20, 53-65. Saraçli, S., Doğan, N. and Doğan, I., 2013, Comparison of hierarchical cluster analysis methods by cophenetic correlation. Journal of Inequalities and Applications, 2013:203. Saris, F., Hannah, D. M. and Eastwood, W. J., 2010, Spatial variability of precipitation regimes over Turkey, Hydrological Sciences Journal, 55(2), 234-249. Sheskin, D., 2007, Handbook of parametric and nonparametric statistical procedures, Chapman & Hall/CRC, 1736 pp. Singh, K. K. and Singh, S. K., 1996, Space-time variation and regionalization of seasonal and monthly summer monsoon rainfall of the sub-Himalayan region and Gangetic plains of India, Clim. Res, 6, 251-262. Thornthwaite, C. W., 1948, An approach toward a rational classification of climate. Geographical Review, 38(1), 55–94. Todhunter, P. E., Mearns, L. O., Terjung, W. H., Hayes, J. T. and Ji, H. Y., 1989, Effects of Mosoonal fluctuations on Grains in China. Part I: Climatic conditions for 1961-1975, J. Climate, 2: 5-17. Unal, Y., Kindap, T. and Karaca, M., 2003, Redefining the climate zones of Turkey using cluster analysis. Int. J. Climatol, 23(9), 1045–1055. Yarnal, B., 1993, Synoptic climatology in environmental analysis: A primer, Belhaven Press, London, UK. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,998 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 876 |