تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,516,510 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,777,637 |
تأثیر تعداد واکه بر مساحت فضای واکهای زبان فارسی و مازندرانی: پیشبینی کلیدی نظریۀ پراکندگی سازگاریافته | ||
پژوهشهای زبانی | ||
مقاله 6، دوره 7، شماره 1، خرداد 1395، صفحه 97-115 اصل مقاله (1.1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2016.59416 | ||
نویسنده | ||
بتول علینژاد | ||
دانشیار گروه زبان شناسی همگانی دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
در این مقاله اعتبار پیشبینی کلیدی نظریه پراکندگی سازگاریافته در مورد سازماندهی واکهها بررسی شده است که براساس آن، هر چه تعداد واکه در یک نظام واکهای بیشتر باشد مساحت فضای اکوستیکی جهت ایجاد تمایز ادراکی بین واکهها بزرگتر میشود؛ بدینمعنی که زبانهایی که دارای تعداد واکه بیشتر و همچنین بعد سازۀ اول وسیعتری هستند فضای واکهای بزرگتری را به خود اختصاص میدهند. جهت بررسی این فرضیه، مساحت فضای واکهای زبان فارسی با 6 واکه پیرامونی با فضای واکهای گویش مازندرانی فریدونکناری با 5 واکه پیرامونی مقایسه شده است. این تحقیق با استفاده از روش پاجت و تاباین (2005) و شاخصهای مساحتی بکر-کریستال (2010) با استفاده از نرم افزار R و بسته PBSmapping نشان میدهد[1] که بین تعداد واکه و مساحت فضای واکهای رابطه مستقیم مثبت وجود دارد و مساحت فضای واکهای زبان فارسی در هر چهار گروه مردان و زنان در هجاهای بیتکیه و تکیهدار از مساحت فضای واکهای همۀ گروهها در گویش مازندرانی بزرگتر است. ولی رابطه بین تعداد واکه و گسترۀ سازۀ اول به اثبات نرسید. جهت مطالعه عمیقتر این فرضیه، سه شاخص مساحتی در دو زیرفضای پیشین و پسین نیز محاسبه شد. نتایج نشان داد که زبان فارسی در زیرفضای پسین در سه گروه بجز مردان در بافت هجاهای تکیهدار، گسترۀ سازۀ اول بزرگتری نسبت به گویش مازندرانی دارد. بدین ترتیب تا حد زیادی پیشبینی نظریه تأیید شد. [1]. همانگونه که بکر-کریستال (2010: 4 ) میگویند این نوع مطالعه مستلزم مطالعات آماری پیچیده است. در اینجا لازم است از خانم فریده محمدینیا دانشجوی دکتر آمار دانشگاه شهید چمران اهواز برای صرف وقت و انرژی جهت میسر ساختن این تحقیق قدردانی نمایم. از خانم دکتر نسیم اسفندیاری نیز تشکر مینمایم که دادههایشان را در اختیار اینجانب قرار دادند. | ||
کلیدواژهها | ||
نظریه پراکندگی سازگار یافته؛ مساحت؛ فضای واکهای؛ فارسی؛ مازندرانی | ||
مراجع | ||
اسفندیاری، نسیم (1393). بررسی صوتشناختی فضای واکهای در زبان فارسی و تحلیل آن در چارچوب نظریه پراکندگی سازگاریافته. پایان نامه دکتری زبانشناسی دانشگاه اصفهان.
بیجنخان، محمود (1392). نظام آوایی زبان فارسی. تهران: سمت. قرائتی، سپیده (1389). بررسی صوتشناختی تکیه واژگانی در زبان فارسی. پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان. علینژاد، بتول و فهیمه حسینیبالام (1391). مبانی آواشناسی آکوستیکی. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان. علینژاد، بتول (1391). فضای واکهای در زبان فارسی. پژوهشنامه زبانشناختی زبان فارسی، شماره دوم، سال اول، 45-53. کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه (1385). واجشناسی: رویکرد قاعدهبنیاد. تهران: سمت. مدرسی قوامی، گلناز (1392). تأثیر تکیه واژگانی بر ویژگیهای کیفی واکههای ساده زبان فارسی. علم زبان، سال 1، شماره 1، 41-56. محمدی، هیوا و همکاران (1392). تعیین ساختار سازهای و فضای واکهای در واکههای زبان فارسی. دو ماهنامه شنواییسنجی، دوره 20 شماره 2، 79-85.
Alexander, J. A. 2010. The theory of adaptive dispersion and acoustic-phonetic properties of cross-language lexical-tone systems, Ph.D dissetation in linguistics, University of Evanston, Illinois.
Ansaian, A. k. 2004. An acoustic analysis of modern Persian vowels. Russia: 9th conference on Speech and computer, 20-22.
Becker-Kristal, R. 2010. Acoustic typology of vowel inventories and Dispersion theory: insights from a large cross-linguistic corpus. Ph.D dissetation in linguistics, University of California, Los Angeles.
Bradlow, A. 1995. Comparative study of English and Spanish vowels. Journal of Acoustic Society of America, 97: 1916-1924.
Harrington, J. 2010. Phonetic analysis of Speech Corpora. London: Wiley-Blackwell publication.
Lindblom, B. 1986. Phonetic universals in vowel systems. In J. Ohala, and J., Jaeger, (eds.) Experimental phonology ( 13-44)Orlando: Academic Press.
Liljencrants, J. & B. Lindblom. 1972. Numerical simulation of vowel quality systems: the role of perceptual contrast. Language 48: 839-862.
Livijn, P. 2000. Acoustic distribution of vowels in differently sized inventories – hot spots or adaptive dispersion? PERILUS, 23: 93-96.
Mahalanobis, P. C. 1936. On the generalized distance in statistics. Proceedings of the National Institute of Sciences of India 2(1): 49-55.
Miller, J. D. 1989. Auditiry –perceptual interpretation of the vowels. Journal of Acoustic Society of America, 88: 2114-2134.
Padgett, J & M. Tabain. 2005. Adaptive dispersion theory and phonological vowel reduction in Russian. Phonetica 62: 14-54.
Peterson, G. E. and H. L. Barney. 1952. Control methods used in a study of the vowels, Journal of Acoustic Society of America, 24: 175-184.
Price, P. 2002. The Use of Prosody in Syntactic Disambiguation. Boston: Boston University.
Rokne, J. 1996. The area of a simple polygon, J. Arvo, (1996) Graphics GemsII. San Diego, CA: Academic Press.
Stevens, K.N. 1972. The quantal nature of speech: evidence from articulatory-acoustic data. In P. B. Denes and E. E. Davids (eds), Human communication, A Unified View (51-66), New York: McGraw-Hill.
Stevens, K.N. 1998. Acoustic Phonetics. Cambridge, MA: MIT Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,458 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,020 |