تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,099,164 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,766 |
واکاوی آماری – همدیدی توفانهای تندری سواحل جنوبی ایران | ||
فیزیک زمین و فضا | ||
مقاله 18، دوره 42، شماره 3، آذر 1395، صفحه 697-708 اصل مقاله (1.83 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2016.58912 | ||
نویسندگان | ||
جعفر معصوم پور سماکوش* 1؛ مرتضی میری2؛ مجتبی رحیمی2 | ||
1دانشگاه رازی کرمانشاه، دکترای اقلیم شناسی | ||
2دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
هدف مطالعه پیشرو بررسی آماری، ترمودینامیکی و همدیدی توفانهای تندری سواحل جنوبی کشور طی دوره 1995-2014 میباشد. بدین منظور از دادههای ایستگاههای همدید استانهای بوشهر و هرمزگان استفاده شد. جهت تحلیل همدیدی از دادههای ارتفاع ژئوپتانسیلی ترازهای 500-1000 هکتوپاسکال، مؤلفۀ u، v و فشار سطح دریا استفاده شد. برای تحلیل شرایط ترمودینامیکی نیز دادههای جو بالا توسط شاخصهایی نظیر CAPE، LI، TT بررسی شدند. نتایج نشان داد روند مکانی این پدیده از غرب به شرق کاهش مییابد و پتانسیل رخداد آن در استان بوشهر بیش از هرمزگان است. ازنظر زمانی، بیشترین رخداد این پدیده در پاییز با 45 و زمستان با 43 درصد ثبتشده است. در مقیاس ساعتی تفاوت قابلتوجهی در ساعت مختلف مشاهده نمیشود و امکان رخداد آن در تمامی ساعتها بهویژه ساعات صبح محلی وجود دارد. نتایج همدیدی حاکی از نفوذ بادهای غربی تا جنوب عربستان و قرارگیری ناحیه واگرایی و منطقه فرارفت تاوایی مثبت روی منطقه مطالعاتی است که شرایط ناپایداری و صعود هوا را ایجاد میکند. این گسترش بادهای غربی یا ناشی از شکلگیری سامانههای بندالی در تراز میانی جو و یا ناشی از وزش نصفالنهاری آنها و فرارفت هوای سرد از اروپا یا شمال آسیا روی شرق مدیترانه است. مقادیر حاصل از شاخصهای ترمودینامیکی نشان داد که در این منطقه، همرفت و ناپایداریهای ایجادشده تحت تأثیر شرایط محلی، عامل اصلی رخداد این پدیده نمیباشند و در صورت فراهم شدن شرایط مناسب در ترازهای بالایی جو بهعنوان عامل تشدید کنند این پدیده محسوب میشوند. | ||
کلیدواژهها | ||
شاخصهای ناپایداری؛ RAOB؛ سامانه بندالی؛ فرارفت؛ توفان تندری | ||
مراجع | ||
امیدوار، ک.، صفرپور، ف. و زنگنه اینالو، ا.، 1392، بررسی و تحلیل همدیدی سه رخداد تگرگ شدید در استان فارس، جغرافیا و توسعه، 30، 157-178. جلالی، ا. و جهانی، م.، 1387، بررسی پراکنش مکانی بارشهای تندری شمال غرب ایران، فضای جغرافیایی، 23، 35-58. جلالی، ا.، رسولی، ع. ا. و ساری صراف، ب.، 1385، توفان های تندری و بارش های ناشی از آن در محدوده ی شهر اهر، جغرافیا و برنامه ریزی، 24، 19-33. جوانمرد، س.، گلستانی، س. و عابدینی، ی.، 1390، مطالعه و بررسی توزیع زمانی و مکانی نرخ بارشهای همرفتی و پوششی روی ایران با استفاده از دادههای ماهواره TRMM-TMI، مقاله نامه فیزیک ایران، 2719-2716. خالدی، ش.، خوش اخلاق، ف. و خزایی، م.،1390، تحلیل همدید توفان های تندری سیلاب ساز استان کرمانشاه، م. چشم انداز جغرافیایی، 13، 12-32. خوشحال دستجردی، ج. و علیزاده، ت.، 1389، بررسی همدیدی و ترمودینامیک رگبار موجد سیلاب 24/6/88 استان خراسان رضوی، برنامه ریزی و آمایش فضا، 4، 87-109. خوشحال دستجردی، ج. و قویدل رحیمی، ی.، 1386، شناسایی ویژگیهای سوانح محیطی منطقه شمال غرب ایران (نمونه مطالعاتی: خطر توفانهای تندری در تبریز)، مدرس علوم انسانی، 11(53)، 101-115. رحیمی، د.، میرهاشمی، ح. و عابدی، ف.، 1391، تحلیل ترمودینامیک و سینوپتیکی سیلابهای لحظهای مناطق خشک (حوضه زاینده رود)، علوم و مهندسی آبیاری، 3، 59-68. صالحی، ب. و عالیجهان، م.، 1394، استخراج و تحلیل الگوهای همدید منجر به توفان های تندری دشت اردبیل، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 47(3)، 498-333. علیجانی، ب.، 1385، آب و هواشناسی همدید، چاپ دوم. انتشارات سمت، تهران. لشکری، ح. و آقاسی، ن.، 1389، تحلیل همدید توفان تندری تبریز در فاصله زمانی (2005-1996)، جغرافیا و برنامهریزی، 45، 203-234. لشکری، ح. و حجتی، ز.، 1391، تحلیل سینوپتیکی – دینامیکی توفانهای تندری در جنوب غرب کشور، سپهر، 21(82)، 14-21. محمدی، ح.، فتاحی، ا.، شمسی پور، ع. ا. و اکبری، م.، 1391، تحلیل دینامیکی سامانههای سودانی در رخداد بارش سنگین در جنوب غرب ایران، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 24، 7-24. معصومپور سماکوش، ج.، میری، م.، ذوالفقاری، ح. و یاراحمدی، د.، a1392، تعیین سهم بارشهای همرفتی شهر تبریز براساس شاخصهای ناپایداری، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 31، 227-245. معصومپور سماکوش، ج.، میری، م. و فتح نیا، ا.، b1392، شبیهسازی نقش عوامل همرفتی در توفانهای تندری نمونه موردی: ایستگاه مهرآباد، دومین کنفرانس بینالمللی مخاطرات محیطی، دانشگاه خوارزمی، تهران. Abhilash, S., Mohan Kumar, K., Shankar Das, S. and Kishore, K., 2010, Vertical structure of tropical mesoscale convective systems: observations using VHF radar and cloud resolving model simulations, Meteorol Atmos Phys, 109, 73-90.
Adelekan, I. O., 1998, Spatio-temporal variations in thunderstorm rainfall over Nigeria, Int. J. Climatol, 18, 1273-1284.
Chaudhuri, S. and Middey, A., 2014, Comparison of tropical and midlatitude thunderstorm characteristics anchored in thermodynamic and dynamic aspects, A-P J. Atmos Sci, 50, 179-189.
Christian, H., Blakeslee, H., Boccippio, R., Boeck, D., Buechler, W., Driscoll, D., Goodman, K. and Stewart, M., 2003, Global frequency and distribution of lightning as observed from space by the Optical Transient Detector, J Geophy resea, 108, 1-14.
Costa, S., Mezzasalma, P., Levizzani, V., Alberoni, P. and Nanni, P., 2001, Deep convection over Northern Italy: synoptic and thermodynamic analysis, Atmos. Rese., 56, 73-88.
Czernecki, B., Taszarek, M., Kolendowicz, L. and Szyga-Pluta, S., 2015, Atmospheric conditions of thunderstorms in the European part of the Arctic derived from sounding and reanalysis data, Atmos. Rese., 154, 60-72.
Davolio, S., Buzzi, A. and Malguzzi, P., 2007, High resolution simulations of an intense convective precipitation event, Meteorol. Atmos. Phys., 95, 139-154.
Delden, A. V., 2001, The synoptic setting of thunderstorms in Western Europe, Atmos, Rese., 56, 89-110.
Fallah Ghalhari, G. A. and Shakeri, F., 2015, an Assessment of temporal and spatial distribution of thunder storms in Iran, J. GIS, 7, 95-109.
Gheiby, A., Sen, N., Puranik, D. and Karekar, R., 2003, Thunderstorm identification from AMSU-B data using an artificial neural network, Meteorol. Applicat., 10, 329-336.
Guoxiang, Y. and Cixun, Sh., 1985, Large scale environmental conditions for thunderstorm development, Adv. atmos. Sci., 4, 508-521.
Kunz, M., Sander, J. and Kottmeier, Ch., 2009, Recent trends of thunderstorm and hailstorm frequency and their relation to atmospheric characteristics in southwest Germany, Int. J. Climatol, 29, 2283-2297.
Miku, S. P., Prtenjak, M. T. and Mahović, N. S., 2012, Analysis of the convective activity and its synoptic background over Croatia, Atmos. Rese., 104-105, 139-153.
Pineda, N., Rigo, T., Bech, J. and Soler, X., 2007, Lightning and precipitation relationship in summer thunderstorms: case studies in the North Western Mediterranean region, Atmos. Res., 85(2), 159-170.
Pissimanis, D. K., Notaridou, V. A. and Spyrou, C. K., 2006, Main characteristics of synoptic weather conditions associated with thunderstorm activity during the months of July and August in the city of Thessaloniki (Northern Greece), Theor. Appl. Climatol., 83, 153-167.
Tajbakhsh, S., Ghafarian, P. and Sahraian, F., 2012, Instability indices and forecasting thunderstorms: the case of 30 April 2009, Nat. Hazards Earth Syst. Sci., 12, 403-413.
Trentmann, J., Keil, C., Salzmann, M., Barthlott, C., Bauer, H. S., Schwitalla, T., Lawrence, M. G., Leuenberger, D., Wulfmeyer, V., Corsmeier, U., Kottmeier, C. and Wernli, H., 2009, Multi-model simulations of a convective situation in low-mountain terrain in central Europe, Meteorol. Atmos. Phys., 103, 95-103.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,583 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,141 |