تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,111,820 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,215,420 |
رهیافت تاریخی عوامل مؤثر برتحقق نقش های محول اجتماعی زنان در جامعۀ عصر نبوی | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 7، دوره 7، شماره 4، دی 1394، صفحه 507-520 اصل مقاله (245.36 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2015.58356 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جان احمدی1؛ ریحانه هاشمی شهیدی* 2 | ||
1عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس | ||
2دانشجوی دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب | ||
چکیده | ||
نقشهای محول و نقشهای محقق دو گونه نقش قابل بررسی در حیات اجتماعی بشرند. در جامعۀ اسلامی، بخشی از این نقشها براساس آیات و روایات به زنان واگذار شده است که جامعهشناختی نقشهای محوّل زنان در جامعة اسلامی نام گرفتهاند. این نقشها تابع شرایط اجتماعی با مقتضیات دین مبین اسلام و متکی بر زمینهها و عواملی در اجتماع اسلامی اجرا و تقویت شدهاند، برخی از این عوامل احکام امضایی رسولالله(ص) بودهاند و متکی بر مقتضیات و عوامل فطری پیشتر در جامعه، چه به صورت اساسی و چه به گونۀ کماثر، وجود داشتهاند. برخی از این نقشها هم به صورت تأسیسی در اسلام ایجاد شدهاند و دین مقدس اسلام ضمن اعطای این نقشها تلاش کرده است با احالۀ آنها به زنان ضمن برکشیدن موقعیت ایشان بر مکانت و جایگاه اجتماعی این قشر مؤثر بیفزاید. آنچه مقرر است این مقاله بدان بپردازد، تشریح و تبیین احکام امضایی و تأسیسی اسلام و رسول خدا(ص) در تقویت و تفویض نقش محوّل به زنان جامعة اسلامی است که با روش توصیفیـ تحلیلی متکی بر منابع تاریخی به پرسشهای مطرح پاسخ مستدل داده خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ صدر اسلام؛ جامعة اسلامی؛ نقش زنان؛ نقش محقق؛ نقش محوّل | ||
مراجع | ||
[1] قرآن کریم. [2] ابن اثیر، عزالدین بن الاثیر الجزری (1409). اسد الغابۀ فی معرفۀ الصحابۀ، بیروت: دارالفکر. [3] ابن سعد، محمد بن سعد بن منیع الهاشمی البصری (1410). الطبقات الکبری، بیروت: دارالکتب العلمیۀ. [4] ابن الطقطقی، محمد بن علی بن طباطبا (1418). الفخری فی الآداب السلطانیۀ و الدول الاسلامیۀ، الطبعۀ الاولی، بیروت: دارالقلم العربی. [5] ابن عبدالبر، أبو عمر یوسف بن عبدالله بن محمد (1412). الاستیعاب فى معرفة الأصحاب. ط الأولى. علی محمد التحقیق: البجاوى. بیروت: دارالجیل. [6] ابن عبد ربه اندلسی (1404). عقد الفرید، 8 جلدی، دارالکتب العلمیۀ. [7] ابن کثیر دمشقی، ابوالفداء اسماعیل بن عمر (1407). البدایۀ و النهایۀ، بیروت: دار الفکر. [8] ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1408). روضالجنان و روحالجنان فی تفسیر القرآن، محمد جعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. [9] احمد بن حنبل (بیتا). مسند احمد، بیروت: دار صادر. [10] آگ برن، ویلیام فیلدینگ، و مایر فرانسیس نیمکف (1352). زمینۀ جامعهشناسی، اقتباس: ا. حم آریانپوری. ترجمۀ امیرحسین آریانپور، تهران: کتابفروشی دهخدا، با همکاری مؤسسه انتشارات فرانکلین، چ6. [11] بحرانی، هاشم بن سلیمان (1416). البرهان فی تفسیر القرآن،قسم الدراسات الاسلامیۀ مؤسسۀ البعثۀ ـ قم، تهران: بنیاد بعثت. [12] جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بغداد: جامعۀ بغداد، منشورات الشریف الرضی، بیتا. [13] حاکم نیسابوری (بیتا). المستدرک الصحیحین، اشراف: یوسف عبدالرحمن المرعشلی، 3جلدی، بیجا. [14] حر عاملی، محمد بن حسن (1409). وسائلالشیعه، قم: مؤسسۀ ال البیت. [15] زرکلى، خیر الدین (1410). الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، ط الثامنة، بیروت: دارالعلم للملایین. [16] سجستانی، سلیمان بن الاشعث (1410). سنن ابی داود،تحقیق: سعید محمد اللحام، 2جلدی، بیجا: دارالفکر. [17] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (1404). الدر المنثور فی تفسیر المأثور، 6 جلدی، قم: کتابخانۀ آیتالله نجفی مرعشی. [18] شایانمهر، علیرضا (1377). دائرۀالمعارف تطبیقی علوم اجتماعی، تهران: کیهان. [19] شکری آلوسی، محمد (بیتا). بلوغ الارب فی معرفۀ احوال العرب، شرح و تصحیح: محمد بهجۀالاثری، بیروت: دار الکتب العلمیۀ. [20] صالحی شامی، محمد بن یوسف (1414). سبلالهدی، طبعۀ الاولی، تحقیق: عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت: دارالکتب العلمیۀ. [21] صدوق، محمد بن على بن بابویه (1376). الأمالی،تهران: کتابچى، چ6. [22] صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1409). من لا یحضره الفقیه، ترجمۀ علیاکبر غفاری، محمدجواد بلاغ و صدر بلاغ، تهران: صدوق. [23] طباطبایی، محمد حسین (1415). المیزان فی تفسیر القرآن،قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم، چ5. [24] طبرانی (بیتا). المعجمالکبیر،الطبعۀ الثانیۀ، حمدی عبد المجید تحقیق: السلفی، القاهرة: دارإحیاء التراث العربی، مکتبة ابن تیمیة. [25] طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمعالبیان فی تفسیر القرآن،محمدجواد بلاغی، 10 جلدی، تهران: ناصرخسرو، چ 3. [26] طبری، ابو جعفر محمد بن جریر (1387). تاریخ الطبری «تاریخ الامم و الملوک»، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: دارالتراث. [27] طبری، ابو جعفر محمد بن جریر (1412). جامعالبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه. [28] طوسی، محمد بن حسن (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن،تحقیق: احمد قصیر عاملی، بیروت: داراحیاء التراث العربی. [29] طوسی، محمد بن حسن (1390). الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، 4جلدی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1390. [30] عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه (1415). تفسیر نور الثقلین،سید هاشم رسولی محلاتی، قم: اسماعیلیان، چ 4. [31] قرائی مقدم، اماناله (1382). مبانی جامعهشناسی، تهران: ابجد، چ 4. [32] قرطبی، محمد بن احمد (1364). الجامع لأحکام القرآن،تهران: ناصرخسرو. [33] قمی، علی بن ابراهیم (1363). تفسیر القمی، طیب موسوی جزایری، قم: دارالکتاب، چ 3. [34] کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی، تدوین توسط علیاکبر محقق/ مصحح: غفارى و محمد آخوندى، تهران: دارالکتب الإسلامیة، چ 4. [35] کوئن، بروس (1376). مبانی جامعهشناسی، ترجمۀ غلامعباس توسلی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چ 9. [36] مجلسی، محمدباقر (1384). حیاۀالقلوب، 6جلدی، قم: سرور، چ6 . [37] مجلسی، محمدباقر (1403). بحار الانوار، 111 جلدی، بیروت: دار احیاء التراث العربی،چ 2. [38] معرفت، محمدهادی (1385). علوم قرآنی، قم: مؤسسه فرهنگی تمهید، چ 7. [39] مقریزى، تقىالدین أحمد بن على (1420). امتاع الأسماع بما للنبى من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، ط الأولى، محمد عبد الحمید التحقیق: النمیسى، بیروت: دارالکتب العلمیة. [40] نوری، حسین بن محمد تقی (1408). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل،قم: مؤسسة آل البیت علیهمالسلام. [41] نیضابوری، مسلم (بیتا). صحیح مسلم، بیروت: دار الفکر. [42] واقدی، محمد بن عمر (1409). المغازی، ط الثلاثۀ، تحقیق: مارسدن جونس، 3جلدی، بیروت: مؤسسۀ الاعلمی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,037 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 594 |