تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,111,955 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,215,627 |
تطبیق مصادیق اجتماعی زنان در دورۀ قاجار با جایگاه زن در نگارگری نسخۀ خطی هزارویکشب | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 4، دوره 7، شماره 4، دی 1394، صفحه 455-471 اصل مقاله (932.79 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2015.58353 | ||
نویسندگان | ||
مهناز شایسته فر* 1؛ محبوبه شهبازی2 | ||
1دانشیار دانشگاه تربیت مدرس | ||
2کارشناس ارشد دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
منابع تصویری بهجایمانده از آثار هنری دوران قاجار میتواند بهمنزلۀ یکی از مدارک معتبر جهت شناسایی هویت و نقش اجتماعی زنان در این دوره بررسی شود. از این منظر، نقاشیهای نسخة خطی هزارویکشب صنیعالملک، که از آثار ممتاز نگارگری ایران در دوران قاجار است، این قابلیت را دارد که بهمنزلۀ مرجعی جهت شناخت بهتر زنان دورة قاجار بررسی شود. این نسخة مصور ویژگیهای منحصربهفردی دارد که آن را از دیگر نسخههای مصورشده در این دوره متمایز میکند. یکی از این ویژگیها استفادة نگارگر از منابع اجتماعی و شخصیتهای معاصر خود در ترسیم تصاویر این نسخه است. بر این اساس، هدف از این مقاله توصیف جایگاه اجتماعی زنان در دورة قاجار با استفاده از سفرنامهها و منابع مکتوب دیگر و مقایسة تطبیقی آن با تصاویر این نسخه از هزارویکشب است. در این مقاله، تصویرهایی مطالعه شدهاند که حضور زن در آنها پررنگتر است. بنابر یافتة این پژوهش، گرچه صنیعالملک جهت ترسیم زنان این نسخه از شرایط اجتماعی معاصر خویش استفاده کرده است، در برخی موارد، نظیر تفکیک جنسیتی، بیشتر به متن وفادار بوده است تا ساختار اجتماعی و نقش واقعی زنان همعصر خویش. | ||
کلیدواژهها | ||
جایگاه اجتماعی زنان؛ سفرنامههای قاجار؛ نقاشی زنان؛ هزارویکشب | ||
مراجع | ||
[1] بنجامین، س.ج.و. (1363). ایران و ایرانیان، ترجمة حسین کردبچه، تهران: جاویدان. [2] پاکباز، رویین (1389). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، تهران: زرین و سیمین. [3] پولاک، یاکوب ادوارد (1368). سفرنامۀ پولاک، ترجمة کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی. [4] خضرایی، بابک (1386). «چند نکته دربارة وضع موسیقی ایران در دورۀ ناصرالدینشاه»، گلستان هنر، ش 8، ص 69ـ74. [5] دروویل، گاسپار (1365). سفر در ایران، ترجمة منوچهر اعتماد مقدم، تهران: شباویز. [6] دلریش، بشری (1375). زن در دورة قاجار، تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی. [7] ذکاء، یحیی (1366). لباس زنانه از قرن سیزدهم تا امروز، تهران: ادارة کل هنرهای زیبا. [8] ذکاء، یحیی (1382). زندگی و آثار استاد صنیعالملک، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. [9] رابینو، ه.ل. (1343). مازندران و استرآباد، ج2، ترجمة وحید مازندرانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر. [10] رجبی، اشرف (1384). «تاریخچة تحول پوشاک بانوان ایرانی در دورة قاجاریه»، رشد آموزش تاریخ، ش 21، ص 39ـ44. [11] زرگرینژاد، غلامحسین؛ علیپور، نرگس (1388). «نگاهی به وضعیت کنیزان، غلامان و خواجگان در عصر قاجار»، پژوهشهای تاریخی، ش 2، ص 1ـ18. [12] سرنا، کارلا (1362). آدمها و آیینها در ایران، ترجمة علیاصغر سعیدی، تهران: نقش جهان. [13] شیل، مری لئونورا (1362). خاطرات لیدی شیل، ترجمة حسین ابوترابیان، تهران: نشر نو. [14] شین دشتگل، هلنا (1384). «نسخة خطی و مصور هزارویکشب بازماندة دربار عهد ناصری»، کتاب ماه هنر، ش 79ـ80، ص 132ـ140. [15] طلایی حاتم، زهرا (1393). «مراسم ازدواج در عصر قاجار از نگاه سیاحان اروپایی»، تاریخ نو، ش 9، ص 37ـ74. [16] غیبی، مهرآسا (1385). هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، تهران: هیرمند. [17] معیرالممالک، دوستعلی (1336). «رجال عصر ناصری»، یغما، ش 110، ص 275ـ281. [18] ویلس، چارلز جیمز (1366). تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجاریه، ترجمة سید عبدالله، تهران: طلوع. [19] یوسفزاده، آمنه (1378). «نگاهی به وضع موسیقی در دورة قاجار»، ایراننامه، ش67، ص 453ـ468. [20] Basset, J. (1887). Persia, the Land of the Imams, London: Blackie & son. [21] Binning, Robert B. M. (1857). A Journal of Two Years Travel in Persia, Ceylon, etc. Vol. 2. London: WM. H. Allen and co. [22] Knanishu, J. (1899). About Persia and its People,Rock Island: Lutheran Augustana book concern.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,979 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,052 |