تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,033 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,502,948 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,767,192 |
کمینهگرایی در خردهحکایتهای تذکرةالأولیا: استراتژی زیباییشناختی | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 6، دوره 4، شماره 2، اسفند 1393، صفحه 101-113 اصل مقاله (250.7 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2015.54168 | ||
نویسندگان | ||
ابراهیم سلیمیکوچی* 1؛ نیکو قاسمی اصفهانی2 | ||
1استادیار زبان و ادبیّات فرانسۀ دانشگاه اصفهان | ||
2دانشجوی کارشناسیارشد زبان و ادبیّات فرانسۀ دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
اوضاع اجتماعی و نیازهای فرهنگی موجود در اوایل دهۀ هفتاد میلادی، زمینهساز شکلگیری جنبشی به نام «کمینهگرایی» شد که اندکاندک در حوزههای گوناگون هنر و ادبیّات تجّلی یافت. «داستانک» یا «داستان کوتاهِ کوتاه» از نمونههای برجستۀ این رویکرد در ادبیّات داستانی است. هر چند پیشینۀ شکلگیری این نوع ادبی را عموماً به غرب نسبت دادهاند، بسیاری از نویسندگان آثار ادبی مشرقزمین و بهویژه ادبیّات فارسی، از روزگاران پیشین از این نگرش در آثار خویش بهره بردهاند. از این رو نمونههای فراوانی از آثار کمینهگرا در متون کهن ادبیّات فارسی وجود دارد. برای نمونه، تذکرةالأولیا حاوی حکایات و خردهحکایات متعدّدی است که برای بیان مفاهیم مورد نظر نویسنده به عامّۀ مردم، با زبانی موجز و ساده و گویا، به رشتۀ تحریر درآمده است، به گونهای که میتوان حضور مؤلّفههای کمینهگرایانه در متن را از ویژگیهای برجستۀ این کتاب تعلیمی دانست. نویسندگان مقاله، از یک سو درصدد کاربست شاخصههای متون کمینهگرا به پارهای از حکایات کتاب تذکرةالأولیا و سنجش آنها از منظر ویژگیهای ساختمند نوع ادبی داستانک هستند، و از سوی دیگر، به چرایی بهرهمندی عطّار از این رویکرد مدرن ادبی پاسخ گفتهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: ادبیّات تعلیمی؛ تذکرةالأولیا؛ خردهحکایت؛ کمینهگرایی؛ داستانک | ||
مراجع | ||
بارت، جان (1381)، «سخنی کوتاه دربارۀ مینیمالیسم»، ترجمۀ کامران پارسینژاد، مجلّۀ ادبیّات داستانی، شمارۀ 61، مهر، 60-61. بهار، محمّدتقی (1349)، سبکشناسی، جلد دوم، تهران، امیرکبیر و پرستو. پارسا، سیّد احمد (1385)، «مینیمالیسم و ادب پارسی (بررسی تطبیقی حکایتهای گلستان با داستانهای مینیمالیستی)، نشریّۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دورۀ جدید، شمارۀ 20 (پیاپی 17)، زمستان، 27-48. پارسینژاد، کامران (1382)، «مینیمالیسم و داستان کوتاهِ کوتاه یا داستان کارتپستال»، نشریّۀ ادبیّات داستانی، سال یازدهم، شمارۀ 74، پاییز، 58-61. پاینده، حسین (1385)، نقد ادبی و دموکراسی (جستارهایی در نظریّه و نقد ادبی جدید)، تهران، نیلوفر. خزاعیفر، علی (1384)، «رئالیسم جادویی در تذکرةالأولیا»، نامۀ فرهنگستان، شمارۀ 25، بهار، 6-21. رضی، احمد و سهیلا روستا (1388)، «کمینهگرایی در داستاننویسی معاصر»، مجلّۀ متنشناسی ادب فارسی، سال اوّل، شمارۀ 3، پاییز، 77-90. زرقانی، سیّد مهدی (1388)، «طرحی برای طبقهبندی انواع ادبی در دورۀ کلاسیک»، فصلنامۀ پژوهشهای ادبی، سال ششم، شمارۀ 24، 81-106. صابرپور، زینب (1388)، «داستان کوتاه مینیمالیستی»، فصلنامۀ نقد ادبی، سال اوّل، دورۀ دوم، شمارۀ 5، بهار، 135-146. عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد (1390)، تذکرةالأولیا، به تصحیح محمّد استعلامی، تهران، زوّار. فروزانفر، بدیعالزّمان (1340)، شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدّین محمّد عطّار نیشابوری، تهران، دانشگاه تهران. محمّدی، برات (1388)، «مقالات شمس و مینیمالیسم»، پژوهشنامۀ فرهنگ و ادب، سال پنجم، شمارۀ 9، پاییز، 299-311. مستور، مصطفی (1391)، مبانی داستان کوتاه، تهران، مرکز. مشتاقمهر، رحمان و اصغر برزی (1390)، «محتوا و ساختار در تذکرةالأولیای عطّار»، نشریّۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، سال 54، شمارۀ 223، بهار و تابستان، 191-220. همایی، جلالالدّین (1391)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران، هما. Hallett, C.J. (1996), "Minimalism and the Short Story", Studies in Short Fiction, Vol 33, No 4, 487-502.
Roy, A. (1993), "l’Art du Dépouillement (l’écriture minimaliste)", Liberté, Vol 35, No 3, 10-28.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,601 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,287 |