تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,507,281 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,771,049 |
عقلگرایی در مدرسۀ امامیۀ بغداد و معتزله | ||
مجله علمی " فلسفه دین " | ||
مقاله 3، دوره 11، شماره 1، اردیبهشت 1393، صفحه 57-82 اصل مقاله (179.29 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2014.50448 | ||
نویسندگان | ||
رضا برنجکار1؛ ریحانه هاشمی* 2 | ||
1استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری شیعهشناسی و پژوهشگر پژوهشکدۀ دانشگاه ادیان و مذاهب | ||
چکیده | ||
عقل در معتزله با تعابیری چون علم، منع، فکر، نظر، راه رسیدن به علم و درک واجبات تعریف شده است. ایشان اولین گروه از اهل سنت بودند که از عقل نظری در شناخت دین بهره گرفتند و از طریق عقل عملی بر حسن و قبح افعال استدلال و فعل قبیح را از خدا رد و به انجام تکلیف استدلال کردند. در مدرسۀ امامیۀ بغداد، شیخ مفید و سید مرتضی ، عقل را بر قوهای اطلاق کردهاندکه اقتضای تمییز دارد و شیخ طوسی عقل را مجموعۀ علوم تعریف کرده است. در این مکتب کارکردهای عقل، یعنی نظری و عملی پذیرفته شده است. در زمینۀ رابطۀ عقل و وحی، در حالی که شیخ مفید همچون متکلمان مکتب کوفه و برخلاف معتزله، عقل را نیازمند وحی می داند، سید مرتضی و شیخ طوسی چنین نیاز و وابستگی را قبول ندارند. معتزله و امامیۀ بغداد بحثی در حجیت عقل ارائه نکردهاند و گویا آنرا امری بدیهی پنداشتهاند و در عمل از عقل بهعنوان منبع و ابزار استفاده میکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
حجیت؛ عقل؛ عقل عملی؛ عقل نظری؛ معتزله؛ مکتب امامیۀ بغداد | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,331 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,184 |