تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,681,809 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,888 |
بررسی رابطهی دمای سطح زمین با اعماق خاک (مطالعهی موردی: استان کرمانشاه) | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 7، دوره 45، شماره 1، خرداد 1392، صفحه 101-118 اصل مقاله (1.22 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2013.30438 | ||
نویسندگان | ||
فیروز مجرد1؛ حدیث صادقی2 | ||
1استادیار گروه جغرافیا، دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی کرمانشاه | ||
2کارشناس ارشد اقلیمشناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه رازی کرمانشاه | ||
چکیده | ||
مطالعهی دمای اعماق خاک از نظر هواشناسی، اقلیمشناسی، کشاورزی، صنعت و دیگر فعّالیّتهای زیستی اهمّیّت فراوانی دارد. در این پژوهش، روابط دمای سطح زمین با دماهای اعماق 10، 50 و 100 سانتیمتری خاک بررسی شد. این بررسی در پنج ایستگاه سینوپتیک استان کرمانشاه با بهرهگیری از آمار ساعات30/6 صبح و 30/6 بعدازظهر در یک دورهی 14 ساله (2006- 1993) و با استفاده از روشهای آماری انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش ژرفای خاک، دامنهی نوسان سالانهی دما و بهویژه دامنهی شبانهروزی دما کاهش مییابد تا اینکه در عمق 5/0 متری، کمابیش اختلاف شبانهروزی دما از بین میرود. همچنین نوسانهای شبانهروزی دمای هر عمق، در تابستان بیشتر از فصول دیگر است. اختلاف سالانهی دما بین سطح زمین و اعماق، تا عمق 50 سانتیمتری افزایش پیدا میکند؛ ولی از آن به بعد کمابیش به حالت ثبات میرسد. آزمون t با نمونههای وابسته نشان داد که میانگین ارقام سالانهی دما در دو عمق 50 و 100 سانتیمتری و نیز، اختلاف شبانهروزی دما بین این دو عمق، اختلاف معناداری را نشان نمیدهد. تشابه رفتار منحنیهای دمایی در اعماق خاک حاکی از آن است که جنس خاک، صرفنظر از اختلافهایی که در اثر تفاوتهای آبوهوایی پدید میآید، تأثیر چندانی در ترتیب توزیع ارتفاعی (عمقی) دما ندارد. در فصل زمستان، پایینترین دماهای حداقل در اعماق 10، 50 و 100 سانتیمتری خاک، نسبت به پایینترین دماهای سطح زمین، بهطور میانگین بهترتیب 3، 13 و 33 روز تأخیر نشان میدهد. این تأخیر برای بالاترین دماهای حداقل در فصل تابستان چند روز بیشتر است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که درکل پایینترین دماها، زودتر از بالاترین دماها به عمق معیّنی میرسند. دماهای اعماق خاک در ایستگاهها با استفاده از یک مدل وایازی چندگانه و برمبنای سه متغیّر دمای سطح خاک، شمارهی روز سال و عمق موردنظر با دقّت خوب برآورد شد. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 12,732 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5,176 |