پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,524,674 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,785,379 |
نگاه انتقادی به رویکردهای برساخت‌گرا و واقع‌گرا در مطالعه ساختار اجتماعی بر اساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| دوره 14، شماره 3، مهر 1403، صفحه 1-19 اصل مقاله (878.16 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2024.368820.1675 | ||
| نویسندگان | ||
| عرفان گلینی حسنی‌پور* 1؛ ابراهیم راستیان2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| 2دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان، پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| امروزه با توجه به بسیاری از مسائل بنیادین علوم اجتماعی که حول دوگانگی برساخت ـ واقعیت به وجود آمده‌اند، شاهد طیف گسترده‌ای از نظریات پیرامون ماهیت ساختار اجتماعی هستیم، به‌گونه‌ای که از یک سو واقع‌گرایانی نظیر دورکیم، ساختار اجتماعی را واقعیتی عینی و مسلط بر عاملیت‌های انسانی برشمرده که بایستی تحت ضوابط خاصی کشف شوند و در سوی دیگر برساخت‌گرایانی چون برگر و لاکمن، ساختار اجتماعی را برساخته‌ای اجتماعی دانسته‌اند که انسان‌ها بنا بر قرارداد خاص خود، آن را ایجاد کرده‌اند. در سنت پژوهشی فلسفه اسلامی، سیدمحمدحسین طباطبایی نیز برای فهم ماهیت ساختار اجتماعی، نظریه‌ای را تحت عنوان «اعتباریات» ارائه کرده که به‌رغم تأکید بر اعتبار ساختار اجتماعی (نه کشف و نه ساخت)، این موضوع را تبیین می‌نماید. در پژوهش حاضر، نخست مبتنی بر روش توصیفی ـ تحلیلی به تبیین مبانی معرفتی دیدگاه دورکیم، به‌عنوان برجسته‌ترین نماینده واقع‌گرایی و دیدگاه برگر و لاکمن، به‌عنوان شاخص‌ترین نمایندگان برساخت‌گرایی، پرداخته خواهد شد. در پایان، با بهره‌گیری از رهیافت تطبیقی و بهره‌مندی از ظرفیت نظریه اعتباریات علامه طباطبایی، نشان داده خواهد شد که ساختارهای اجتماعی، اعتباریاتی بعد از اجتماع هستند که در خلال یک فرایند تدریجی و با تعیین محدوده‌ای مشخص از نقش‌ها و روابط اجتماعی، کنش‌های عاملیت‌های انسانی را در جهت میل به اهداف و غایات مطلوبشان کنترل و اداره می‌نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اعتباریات؛ برساخت‌گرایی؛ ساختار اجتماعی؛ طباطبایی؛ واقع‌گرایی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی‌پور، قاسم (1390). روش‌شناسی اندیشه اجتماعی دورکیم، وینچ و علامه طباطبایی. معرفت فرهنگی اجتماعی، 2(4)، 103-124.
امیدی، علی (1392). رویکرد سه گانۀ روش شناختی در مطالعات علوم اجتماعی و مقایسۀ آن با نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبائی. حکمت و فلسفه، 4(9)، 99–118.
بابایی، پرویز (1386). فرهنگ اصطلاحات فلسفه: انگلیسی-فارسی. چاپ دوم. تهران: نشر نگاه.
برگر، پیتر و لاکمن، توماس (1375). ساخت اجتماعی واقعیت. چاپ اول. ترجمة فریبرز مجیدی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بنتون، تد و کرایب، یان (1384). فلسفه علوم اجتماعی: بنیادهای فلسفی تفکر اجتماعی، ترجمة شهناز مسمی‌پرست. چاپ پنجم. تهران: آگه.
بور، ویوین (1394). برساخت‌گرایی اجتماعی. ترجمة اشکان صالحی. تهران: نشر نی.
بوریل، گیبسون و مورگان، گارت (1383). نظریه‌های کلان جامعه شناختی و تجزیه و تحلیل سازمان. ترجمة محمدتقی نوروزی. تهران: سمت و موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
بیانی، فرهاد (1399). ساختار واقعیت در علوم اجتماعی؛ بدیلی برای هستی‌شناسی اجتماعی. تهران: مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
پارسانیا، حمید (1395). جهان‌های اجتماعی، چاپ سوم. قم: کتاب فردا.
پورحسن، قاسم (1392). اعتباریات اجتماعی و نتایج معرفتی آن؛ بازخوانی دیدگاه علامه طباطبائی. حکمت و فلسفه، 9(4)، 47–70.
جوانعلی آذر، مرتضی (1394). بررسی تطبیقی نظریه ساخت اجتماعی واقعیت و نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و تبیین دلالت‌های آن در حوزه سیاست‌گذاری، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
چاپرک، علی (1387). ساخت گرایی اجتماعی. روش شناسی علوم انسانی،14(1)، 125–146.
حسنی، سیدحمیدرضا و موسوی، هادی (1391). ساخت و عامل در نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و نظریه ساخت‌یابی گیدنز. نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان. 2(2). 129–159.
راستیان، ابراهیم (1397). تقریر انسان‌شناسانه اعتباریات بر اساس ماجرای هبوط انسان از منظر علامه طباطبایی، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه اصفهان.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412). مفردات ألفاظ القرآن. مصحح صفوان عدنان داودی. بیروت-دمشق: دار القلم.
سیدمن، استیون (1386). کشاکش آرا در جامعه‌شناسی، ترجمة هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
شیخه، رضا (1399). برساخت‌گرایی اجتماعی، دوران کودکی و تعلیم و تربیت. تهران: جامعه‌شناسان، روش‌شناسان.
صداقت‌زاده، میثم (1403). تربیت بر مدار فطرت، چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)
طباطبایی، سید محمدحسین (1374). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمة سید محمدباقر همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبایی، سید محمدحسین (1387). اصول فلسفه رئالیسم، قم: موسسه بوستان کتاب.
طباطبایی، سید محمدحسین (1416ق). نهایه الحکمة. چ سیزدهم. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
طباطبایی، سید محمدحسین (1428ق). رساله الاعتبارات: نظریه الاعتبار. مجموعة رسائل العلامة الطباطبائی. قم: باقیات، 340–379.
طباطبایی، سید محمدحسین؛ مطهری، مرتضی (1390). اصول فلسفه و روش رئالیسم، جلد دوم. چاپ نوزدهم. تهران: صدرا.
طحان‌نظیف، هادی و کدخدایی، عباسعلی (1395). ساختار و ماهیت حکومت از منظر غایت و وسیله در پرتو نظریه اعتباریات. فصلنامه مطالعات حقوق عمومی. 46(1). 19–30.
غرویان، محسن (1369). رابطه تولیدی منطقی در اندیشه‌های حقیقی و اعتباری. کیهان اندیشه 6(6)، 82–92.
کنوبلاخ، هوبرت (1391)، مبانی جامعه‌شناسی معرفت. چاپ دوم، ترجمة کرامت‌اله راسخ. تهران: نشر نی.
لبخندق، محسن (1394). تبیین فرایند تکوین و تحول فرهنگ با تاکید بر حکمت صدرایی، رساله دکتری، دانشگاه باقرالعلوم (ع).
لوپز، خوزه و اسکات، جان (1391). ساختار اجتماعی، ترجمه یوسف صفاری. تهران: آشتیان.
مطهری، مرتضی (1373). مجموعه آثار استاد شهید مطهری، جلد سیزدهم. تهران: صدرا.
نقیب‌زاده، احمد و خشک‌جان، زهرا (1391). کنش اجتماعی از منظر معنا و برساخت‌گرایی اجتماعی. پژوهش‌های روابط بین‌الملل. 1(7)، 9–43.
نقیبی، سید ابوالقاسم (1386). نظریه اعتباری بودن احکام شرعی با رویکردی به نظریه امام خمینی ره. پژوهشنامه متین، 1(9)، 159–173. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 77 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 54 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب