سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات163
تعداد شماره‌ها6,762
تعداد مقالات72,831
تعداد مشاهده مقاله131,701,285
تعداد دریافت فایل اصل مقاله103,456,214
دین پژوه, یعقوب, حیدری, نازنین. (1404). تحلیل روند ET0و اثر نسبی متغیرهای اقلیمی روی آن (مطالعه موردی: خرمدره، قیدار و آببر). , 15(1), 75-91. doi: 10.22059/jwim.2024.367513.1126
یعقوب دین پژوه; نازنین حیدری. "تحلیل روند ET0و اثر نسبی متغیرهای اقلیمی روی آن (مطالعه موردی: خرمدره، قیدار و آببر)". , 15, 1, 1404, 75-91. doi: 10.22059/jwim.2024.367513.1126
دین پژوه, یعقوب, حیدری, نازنین. (1404). 'تحلیل روند ET0و اثر نسبی متغیرهای اقلیمی روی آن (مطالعه موردی: خرمدره، قیدار و آببر)', , 15(1), pp. 75-91. doi: 10.22059/jwim.2024.367513.1126
دین پژوه, یعقوب, حیدری, نازنین. تحلیل روند ET0و اثر نسبی متغیرهای اقلیمی روی آن (مطالعه موردی: خرمدره، قیدار و آببر). , 1404; 15(1): 75-91. doi: 10.22059/jwim.2024.367513.1126

تحلیل روند ET0و اثر نسبی متغیرهای اقلیمی روی آن (مطالعه موردی: خرمدره، قیدار و آببر)

مدیریت آب و آبیاری
دوره 15، شماره 1، خرداد 1404، صفحه 75-91    اصل مقاله (1.9 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwim.2024.367513.1126
نویسندگان
یعقوب دین پژوه* ؛ نازنین حیدری
گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
چکیده
در این مطالعه، روند تغییرات تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه ET0 و اهمیت تأثیر نسبی متغیر­های هواشناسی بر آن در سه ایستگاه­ خرمدره، قیدار و آببر تحلیل شد. روش فائو-پنمن-مانتیث برای تخمین ET0 و روش تجزیه به عامل­ها (FA) برای مطالعه­ اثر متغیرهای اقلیمی بر ET0 استفاده شد. متغیرهای مورداستفاده شامل بارش، بیشینه و کمینه دمای هوا، سرعت باد، رطوبت‌نسبی و ساعات آفتابی بود. در هر ایستگاه، روند تغییرات ET0 با روش­های­ اسپیرمن (SP) و مان-کندال (MK) تحلیل شد. نتایج نشان داد که در آببر، روند تغییرات ET0 با هر دو روش در سطح 05/0 نزولی و معنی­دار بود. در قیدار، روند با روش MK در سطح 05/0 نزولی و معنی­دار، اما با روش SP نزولی و غیر­معنی­دار بود. این روند درخرمدره با روش SP صعودی اما غیر­معنی­دار بود. ماتریس همبستگی بین متغیرهای اقلیمی تشکیل شد. معنی‌داری ضرایب همبستگی آزمایش شد. نتایج نشان داد که در خرمدره کلیه ضرایب همبستگی در سطح 05/0 معنی­دار بودند. نتایج FA نشان داد که در همه ایستگاه­ها، دو عامل اول دارای مقدار ویژه­ بیش از یک بودند. در این ایستگاه­ها، دو عامل نخست، در کل بین 49/83 و 14/86 درصد واریانس را در ‌بر داشتند. پس از چرخش وریماکس ضرایب عامل­ها محاسبه شد. نتایج نشان داد که در ایستگاه خرمدره، Tmax و Tminحساس‌ترین متغیرهای مؤثر بر ET0  بودند. در قیدار و آببر تنها Tmax حساس­ترین متغیر مؤثر بر ET0  بود. با توجه به ضرایب عامل دوم، سرعت باد در ایستگاه­های خرمدره و قیدار و بارش در آببر به‌عنوان دومین متغیر حساس و مؤثر بر ET0 بود.
کلیدواژه‌ها
تبخیر- تعرق؛ وریماکس؛ اسپیرمن؛ مان- کندال
مراجع
  1. Akbari, E., Nadiri, A., & Sadghi Aghdam, F. (2022). Hydro-chemical characteristics investigation of Khoy plain aquifer and determination of probable anomalies sources. Journal of Water and Irrigation Management, 11(4), 857-883. (In Persian with English Abstract)
  2. Allen, R. G., Pereira, L. S., Reas, D., & Smith, M. (1998). Crop evapotranspiration guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage, 56300 p.
  3. Allen, R. G., Smith, M., Perrier, A., & Pereira, L. S. (1994). An update for the definition of reference evapotranspiration. ICID Bulletin, 43(2), 1-34.
  4. Belkheiri, L., & Narany, T.S. (2015). Using multivariate statistical analysis, geostatistical techniques and structural equation modeling to identify spatial variability of groundwater quality. Water Resources Management, 29, 2073-2089.
  5. Daneshvar Vousoughi, F., Dinpashoh, Y., Aalami, M.T., & Jhajharia, D. (2013). Trend analysis of groundwater using non-parametric methods (case study: Ardabil plain). Stoch Environ Res Risk Assess, 27, 547-559. https://doi.org/10.1007/s00477-012-0599-4
  6. Dimitriadou, S., & Nikolakopoulos, K. G. (2022). Evapotranspiration trends and interactions in light of the anthropogenic footprint and the climate crisis: A review. Hydrology, 8, 163. 
  7. Dinpashoh, Y., & Babamiri, O. (2020). Trends in reference crop evapotranspiration in Urmia Lake basin. Arabian Journal of Geosciences, 13, 372.
  8. Dinpashoh, Y., Fakheri-Fard, A., Moghaddam, M., Jahanbakhsh, S., & Mirnia, M. (2004). Selection of variables for the purpose of regionalization of Iran's precipitation climate using multivariate methods. Journal of Hydrology, 297(1), 109-123.
  9. Dinpashoh, Y., Jahanbakhsh-Asl, S., & Azadeh Garebagh, A. (2024). Study of relative effectiveness of climatic factors on reference crop potential evapotranspiration in the Southern fringe of Caspian Sea. Journal of Geography and Planning, In Press. (In Persian with English Abstract).
  10. Dinpashoh, Y., Jahanbakhsh-Asl, S., Rasouli, A.A., Foroughi, M., & Singh, V.P. (2019). Impact of climate change on potential evapotranspiration (case study: west and NW of Iran)‏. Theoretical and Applied Climatology, 136, 185-201.
  11. Dinpashoh, Y., Mirabbasi, R., Jhajharia, D., Zare Abianeh, H., Mostafaeipour, A., (2014) Effect of short-term and long-term persistence on identification of temporal trends. Journal of Hydrologic Engineering, 19(3), 617-625.
  12. Dinpashoh, Y., Jhajharia, D., Fakheri-Fard, A., Singh, V. P., & Kahya, E. (2011). Trends in reference crop evapotranspiration over Iran. Journal of Hydrology, 399(3), 422-433.
  13. Fooladmand, H., & Haghighat, M. (2007). Spatial and temporal calibration of Hargreaves equation for calculating monthly ET0 based on Penman-Monteith method. Irrigation and Drainage, 56, 439-449.
  14. Ghorbani-Aghdam, M., Dinpashoh, Y., & Mostafaeipour, A. (2013). Application of factor analysis in defining drought prone areas in Lake Urmia Basin. Natural Hazards, 69, 267-277.
  15. Hashemi, M., & Misaghi, F. (2015). Evaluation of evapotranspiration changes due to climate change in Zanjan province. National conference on new ideas in agriculture, Environment, Tourism. 20 December 2015, Held in Ardabil, Iran. (In Persian with English Abstract).
  16. Jhajharia, D., Dinpashoh, Y., Kahya, E., Singh, V.P., & Fakheri-Fard, A. (2012).  Trends in reference evapotranspiration in the humid region of northeast India. Hydrological Processes, 26(3), 421-435. 
  17. Jhajharia, D., Kumar, R., Dabral, P. P., Singh, V. P, Choudhary, R. R., & Dinpashoh, Y. (2015). Reference evapotranspiration under changing climate over the Thar Desert in India. Meteorological Applications, 22(3), 425-435. 
  18. Karl, T. R., Koscielny, A. J., & Diaz, H. F. (1982). Potential errors in the application of principal component (eigen vector) analysis to geophysical data. Journal of Applied Meteorology, 21, 1183-1186.
  19. Koklu, R., Sengorur, B., & Topal, B. (2010). Water Quality Assessment Using Multivariate Statistical Methods—A Case Study: Melen River System (Turkey). Water Resources Management, 24, 959-978.
  20. Liu, C.W., Lin, K.H., & Kuo, Y.M. (2003). Application of factor analysis in the assessment of groundwater quality in a blackfoot disease area in Taiwan. The Science of the Total Environment, 313, 77-89.
  21. Manly, B. F. J. (1994). Multivariate Statistical Methods, A primer. Second edition. Chapman and Hall, (PP. 215).
  22. Matalas, N. C., & Reiher, B. J. (1967). Some comments on the use of factor analysis. Water Resources Research, 13(1), 213-223.
  23. Meyer, S. J., Hubbard, K. G., & Wilhite, D. A. (1991). The relationship of climatic indices and variables to corn (maize) yields: A principal components analysis. Agricultural Forest Meteorology, 55 (1), 59-84.
  24. Miesh, A. T. (1980). Scaling variables and interpretation of eigenvalues in principal component analysis of geologic data. Journal of the International Association for Mathematical Geology, 12, 523-538.
  25. Mirhosseiny, S. M., Ghasemieh, H., & Abdollahi, K. (2021). Prediction of monthly potential evapotranspiration under RCP scenarios in future periods (Case study: Golpayegan Basin). Iranian Journal of Ecohydrology, 8(1), 205-220. (In Persian with English Abstract).
  26. Mohan, S., & Arumugam, N. (1996). Relative importance of meteorological variables in evapotranspiration: Factor analysis approach. Water Resources Management, 10, 1-20.
  27. Murthy, H. G. S., Nagabhushanam, T. D. J., & Hiremath, K. C. (1990). Performance of the MARKFED, Karnataka-Factor analysis approach. Indian Journal of Agricultural Economy, 45(4), 477-485.
  28. Pereira, L.S., Allen, R.G., Smith, M., & Raes, D. (2015). Crop evapotranspiration estimation with FAO56: Past and future. Agricultural Water Management, 147, 4-20.
  29. Popova, Z., Kercheva, M., & Sepriro, L. (2006). Validation of the FAO methodology for computing ET0 with limited data. Application to South Bulgaria. Irrigation and Drainage, 55, 201-215.
  30. Raghavendra Prasad, K., Bhimala, K. R., Patra, G. K., Himesh, S., & Goroshi, S. (2023).  Annual and seasonal trends in actual evapotranspiration over different meteorological sub-divisions in India using satellite-based data. Theoretical Applied Climatology, 152, 999-1017.
  31. Rencher, A. C. (1995). Methods of Multivariate Analysis. John Wiley and Sons INC, (pp: 627).
  32. Ruiz, F., Gomis, V., & Blasco, P. (1990). Application of factor analysis to the hydro-chemical study of a coastal aquifer. Journal of Hydrology, 119, 169-177.
  33. Sadeghi, H., Mohammadi, H., Shamsipour, A. A., & Karimi, M. (2023). Climatic zoning of the southern coastline of the Caspian Sea using multivariate statistical methods. Geography and Environmental Planning, 34(2), 55-74. (In Persian with English Abstract).
  34. Seyhan, E. (1994). Introduction to Multi-variate Statistical Analysis in Hydrology. Free University, Inst. Earth Sciences, Amsterdam, Vrije Universiteit, 4th Edition.
  35. Shadmani, M., Marofi, S., & Roknian, M. (2012). Trend analysis in reference evapotranspiration using Mann-Kendall and Spearman’s Rho tests in arid regions of Iran. Water Resources Management, 26, 211-224. (In Persian with English Abstract).
  36. Shirzad, M., Feyzi, H., & Rezaei Banafsheh, M. (2022). Simulations reference evapotranspiration using artificial intelligence and comparison with experimental methods (Case Study: East Azerbaijan). Journal of Geography and Planning, 26(80), 171-183. (In Persian with English Abstract).
  37. Valipour, M. (2015). Temperature analysis of reference evapotranspiration models. Meteorological Applications, 22, 385-394.
  38. Varga-Haszonits, Z.,  Szalka, E., &  Szakál, T. (2022). Determination of reference evapotranspiration using penman-monteith method in case of missing wind speed data under Sub-humid climatic condition in Hungary. Atmospheric and Climate Sciences, 12(2), 235-245.
  39. Wallis, J. R. (1968). Factor analysis in hydrology: An agnostic view. Water Resources Research, 4(3), 521-527.
  40. Xu, S., Yu, Z., Yang, C., Ji, X., & Zhang, K. (2018). Trends in evapotranspiration and their responses to climate change and vegetation greening over the upper reaches of the Yellow River Basin. Agricultural and Forest Meteorology, 263, 118-129.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 106
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 104





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب