سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات163
تعداد شماره‌ها6,788
تعداد مقالات73,126
تعداد مشاهده مقاله133,104,797
تعداد دریافت فایل اصل مقاله104,128,812
شهبازی نیا, مرتضی, الهام مقراضی اصل, الهام, شعاریان ستاری, ابراهیم, رحیمی‌خجسته, حسین. (1403). استرداد سود حاصل از نقض قرارداد و تقابل آن با نظریۀ نقض کارامد. , 54(3), 283-309. doi: 10.22059/jlq.2024.366333.1007816
مرتضی شهبازی نیا; الهام الهام مقراضی اصل; ابراهیم شعاریان ستاری; حسین رحیمی‌خجسته. "استرداد سود حاصل از نقض قرارداد و تقابل آن با نظریۀ نقض کارامد". , 54, 3, 1403, 283-309. doi: 10.22059/jlq.2024.366333.1007816
شهبازی نیا, مرتضی, الهام مقراضی اصل, الهام, شعاریان ستاری, ابراهیم, رحیمی‌خجسته, حسین. (1403). 'استرداد سود حاصل از نقض قرارداد و تقابل آن با نظریۀ نقض کارامد', , 54(3), pp. 283-309. doi: 10.22059/jlq.2024.366333.1007816
شهبازی نیا, مرتضی, الهام مقراضی اصل, الهام, شعاریان ستاری, ابراهیم, رحیمی‌خجسته, حسین. استرداد سود حاصل از نقض قرارداد و تقابل آن با نظریۀ نقض کارامد. , 1403; 54(3): 283-309. doi: 10.22059/jlq.2024.366333.1007816

استرداد سود حاصل از نقض قرارداد و تقابل آن با نظریۀ نقض کارامد

مطالعات حقوق خصوصی
دوره 54، شماره 3، آبان 1403، صفحه 283-309    اصل مقاله (1.04 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlq.2024.366333.1007816
نویسندگان
مرتضی شهبازی نیا* 1؛ الهام الهام مقراضی اصل2؛ ابراهیم شعاریان ستاری3؛ حسین رحیمی‌خجسته4
1دانشیار، دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2دانشجوی دکتری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، تهران، ایران.
3استاد دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
4مربی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، تهران، ایران.
چکیده
نظریۀ منفعت استرداد یا به‌عبارتی استرداد سود حاصل از نقض قرارداد، یک نظریۀ آمریکایی است و در عرصۀ حقوق قراردادهای آمریکا و گاهی در رویۀ قضایی انگلیس اعمال شده است. در نظام کامن‌لا، اصل اولیه در خسارات قراردادی، اصل جبران کامل خسارت بدان معناست که جبران باید به گونه ای باشد که زیان‌دیده را در وضعیتی قرار ‌دهد که در صورت اجرای قرارداد در آن وضعیت قرار می‌گرفت. در این خصوص که آیا زیان‌دیدۀ نقض قرارداد، صرف‌نظر از زیانی که متحمل شده است، می‌تواند استرداد منافعی را که ناقض از نقض قرارداد به‌دست آورده بخواهد، بحث‌های زیادی صورت پذیرفته است و حتی در حقوق آمریکا با اینکه رویۀ قضایی به سمت پذیرفته شدن این اصل (اصل استرداد کامل) پیش رفته، با وجود این، نمی‌توان گفت این اصل کاملاً پذیرفته شده است. در حقوق انگلیس نیز برخی آرا نشان‌دهندۀ پذیرفته شدن نسبی این اصل است. از سوی دیگر، نظریۀ نقض کارامد که محصول نظام کامن‌لاست، بیانگر امکان نقض قرارداد در موردی است که نقض قرارداد چنان سودآور باشد که علاوه بر تحت پوشش قرار دادن زیان تحمل‌شده از سوی متعهدله قرارداد، هر دو طرف قرارداد را در موقعیت بهتری قرار می‌دهد. در تقابل میان این دو نظریه، باید گفت در هر نظام حقوقی که نظریۀ منفعت استرداد پذیرفته شده باشد، مجالی برای دکترین نقض کارامد نخواهد بود. با وجود این، زمانی‌که نقض کارامد، نه به‌منظور تحصیل سود، بلکه برای جلوگیری از ضرر بیشتر صورت می‌پذیرد، تعارضی با استرداد سود نخواهد داشت.
کلیدواژه‌ها
استرداد؛ جبران؛ خسارت؛ سود؛ نقض
مراجع
منابع

الف) فارسی

  1. اسکالیس جونیر، رونالد جی (2007). چرا نقض کارامد در نظام حقوق نوشته وجود ندارد؟ ترجمۀ ماشاالله بناءنیاسری (1398). تهران: شهر دانش.
  2. امامی، حسن (1391). حقوق مدنی. ج1، تهران: اسلامیه.
  3. انصاری، مهدی (1390). «نظریۀ نقض کارامد قرارداد از دیدگاه مکتب تحلیل اقتصادی حقوق». مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 41، ش 1، ص 39-57 در: https://dorl.net/dor/20.1001.1.25885618.1390.41.1.3.1 .
  4. بادینی، حسن؛ فرناز فروزان بروجنی (1397). «نگرش تحلیلی به امکان فسخ قرارداد با وجود ممکن بودن اجرای عین تعهد در حقوق آلمان و ایران». مجلۀ مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دورۀ 10، ش 1، ص 37-59 در:
        https://doi.org/10.22099/jls.2018.24604.2310 .

  1. بادینی، حسن؛ ابراهیم تقی‌زاده؛ ناصر علیدوستی شهرکی؛ پانته‌آ پناهی اصانلو (1395). «تأثیر اصل جبران کامل در شیوه‌های عینی و انتزاعی ارزیابی خسارت در بیع بین‌المللی کالا». پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 20، ش 1، ص 1-20 در: http://dorl.net/dor/20.1001.1.22516751.1395.20.1.5.5 .
  2. تفرشی عیسائی، محمد؛ محمد شاه‌محمدی؛ محمد صادقی (1391). «اسـترداد سـود تحصـیل‌شـده توسـط ناقض در اثر نقض ضابطه‌ای برای جبران خسـارت ناشـی از نقـض حقـوق مالکیـت فکـری. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 16، ش1، ص 131-156 در: https://sid.ir/paper/486211/fa (28 آبان 1402).
  3. حلی، حسن‌ابن‌یوسف ابن مطهر(بی‌تا). قواعدالاحکام. ج2، قم: الشریف‌الرضی.
  4. دارویی، عباسعلی (1393). «فسخ به جهت نقض قرارداد (فسخ ابتدایی)». مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش 10، ص 117-144 DOI: 10.22075/FEQH.2017.1912 .
  5. دایی‌احمدی، ابوالفضل؛ محمدباقر پارساپور؛ مرتضی شهبازی‌نیا (1398). رابطۀ بین الزام به اجرای عین تعهد و فسخ عقد (مطالعۀ تطبیقی در فقه امامیه، حقوق ایران و انگلیس). پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 24، ش 4، ص 127-148.
       http://dorl.net/dor/20.1001.1.22516751.1398.23.4.4.1 .

  1. شعاریان، ابراهیم؛ لیلا صاحب جمع (1398). «استانداردهای اثبات خسارت و تعیین میزان آن، مطالعه‌ای تطبیقی در اسناد فراملی و آرای داوری بین‌المللی». نشریة پژوهش حقوق عمومی، ش 65، ص 73-112
     https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.38932.2067 .

  1. شعاریان، ابراهیم؛ لیلا صاحب جمع (1400). «سلسله‌مراتب و تغییر ضمانت ‌اجراهای نقض قرارداد: تحلیل رویکرد اسناد بین‌المللی و حقوق ایران». نشریة مطالعات حقوق تطبیقی معاصر (24). ص 33-79 https://doi.org/10.22034/law.2021.44754.2854 .
  2. صادقی نشاط، امیر (1388). «حق فسخ قرارداد با وجود امکان الزام به اجرا در حقوق ایران». فصلنامۀ حقوق، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 39، ش4، ص 297-314 https://dorl.net/dor/20.1001.1.25885618.1388.39.4.16.6 .
  3. صفایی، سیدحسین؛ نعمت‌اله الفت (1389). «اجرای اجباری عین تعهد و تقدم آن بر حق فسخ قرارداد». نامۀ مفید، (79)، ص 62-43 در: https://law.mofidu.ac.ir/article_46917.html (28 آبان 1402).
  4. قاسمی حامد، عباس؛ علیرضا نواریان (1390). «نظریۀ نقض کارامد قرارداد: مطالعۀ تطبیقی انتقادی در حقوق آمریکا». مجلۀ تحقیقات حقوقی، ویژه‌نامه (7)، ص 75-108 در:
     https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56775.html (28 آبان 1402).

  1. قاسمی، محسن (1392). نقش قابل پیش‌بینی بودن خسارت در مسئولیت مدنی قراردادی و قهری. فصلنامۀ تحقیقات حقوقی آزاد، (5-6 و 7)، 218-153 در: https://alr.ctb.iau.ir/article_512064.html (28 آبان 1402).
  2. کاتوزیان، ناصر (1383). قواعد عمومی قراردادها. ج 4، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  3. کاتوزیان، ناصر (1387). قواعد عمومی قراردادها. ج 3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  4. کاتوزیان، ناصر (1388). قواعد عمومی قراردادها. ج 1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  5. کاظمی، محمود؛ علی زارعی (1401). «ماهیت و مبنای مسئولیت قراردادی؛ مطالعة تطبیقی در حقوق اسلام و فرانسه». مجلة پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، دورۀ 9، ش3، ص 223-256 https://doi.org/10.22091/csiw.2022.6881.2071
  6. کاظمی، محمود؛ مرضیه ربیعی (1391). «نقض احتمالی قرارداد در حقوق ایران با نگاهی به کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا (1980) و نظام‌های حقوقی خارجی». دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی دانش حقوق مدنی، ش 1، ص 99-114 در: https://sid.ir/paper/245939/fa (28 آبان 1402).
  7. محمدی، سام؛ حسام کدیور (1395). «نقض کارامد قرارداد در حقوق ایران». مجلۀ حقوق خصوصی، دورۀ 13، ش2، ص 275-295
      https://doi.org/10.22059/jolt.2016.60951 .

  1. نجفی، شیخ محمدحسن (بی‌تا). جواهرالکلام. ج سی‌وهفتم، بیروت: دارالاحیاء تراث‌العربی.
  2. نعیمی، هادی (1393). خسارات قابل مطالبه در مسئولیت قراردادی در حقوق ایران، انگلیس و ایالات متحدۀ آمریکـا. رسالة دکتری حقوق خصوصی، تهـران: دانشـکدۀ حقـوق دانشـگاه شـهید بهشتی.
 ب) خارجی

24. Barnett, K. (2012). Accounting for Profit for Breach of Contract Theory and Practice. Hart Publishing.

25. Birmingham, R. (1970). “Breach of Contract‚Damage Measures‚ And Economic Efficiency”. Rutgers Law Review, Vol. 24. at: https://www.repository.law.indiana.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2703&context=facpub (Accessed 20 Nov. 2023).

26. Brooks, R. (2006). “the efficient performance Hypothesis”. The yale law journal, Vol. 116, (3), 568-596. https://doi.org/10.2307/20455731.

27. Coase, R, H. (1960). “The problem of social cost”. The Journal of Law and Economics, Vol. 3, At: at: http://www.jstor.org/stable/724810?origin=JSTOR-pdf. (Accessed 21 Nov. 2023).

28. Cooter, R., & Ulen, T. (2016). law & economics. 6th edition, Berkeley Law, at:http://www.econ.jku.at/t3/staff/winterebmer/teaching/law_economics/ss19/6th_edition.pdf. (Accessed 21 Nov. 2023).

29. Eisenberg, M. A. (2006). “The Disgorgement Interest in Contract Law”. Law Review,Vol. 105, pp. 559-602. at: https://repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1484&context=mlr(Accessed 20 Nov. 2023).

30. Eisenberg, Melvin (2005). Actual And Virtual Specific Performance, The Theory of Efficient Breach, And The indifference Principle in Contract Law of Efficient Breach, And The Indifference Principle in Contract Law. California Law Review, Vol. 93, Vol. 4, pp. 975-1049. at: http://www.jstor.org/stable/3481466. (Accessed 21 Nov. 2023)

31. Fransworth, A. (1985). “Your Loss or My Gain? The Dilemma of the Disgorgement Principle in Breach of Contract”. The yale law journal., Vol. 94, Vol. 6, pp. 1339-1393. https://doi.org/10.2307/796132.

32. Gotanda, J. Y. (2006). “Damages in Lieu of Performance Because of Breach of Contract”. Villanova Law/Public Policy Research Paper, No. 2006-8, at:    https://digitalcommons.law.villanova.edu/wps/art53. (Accessed 26 July. 2024).

33. Israel, R., & ONeill, B. P. (2014). Disgorgement as a Viable Theory of Restitution Damages, Wolff & Samson PC, New Jersey, at:https://www.csglaw.com/B8D11B/assets/files/News/israel_oneill__commercial_damages_reporter_jan_2014_lead_article.pdf. (Accessed 21 Nov. 2023).

34. Jansen, S. (2018). Consumer Sales Remedies in US and EU Comparative Perspective. the UK: Intersentia. http://dx.doi.org/10.1017/9781780687629.

35. Jaffey, p. (2000). The Nature and Scope of Restitution (Vitiated Transfers, Imputed Contracts and Disgorgement). Hart Publishing Oxford and Portland, Oregon.

36. Khouri,N. (2000). “Efficient Breach Theory in The Law of Contract: An Analysis”. Auckland University Law Review, Vol. 9. Iss. 3, at:http://www.austlii.edu.au/au/journals/AukULawRw/2002/5.pdf. (Accessed 21 Nov. 2023).

37. Mather, H. (1982). “Restitution as a Remedy for Breach of Contract: The Case of the Partially Performing Seller”. Yale Law Journal, Vol. 92, at:https://digitalcommons.law.yale.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=6768&context=ylj&unstamped=. (Accessed 26 July. 2024).

38.Menetrez, F. (2000). “Conseqentialism, promissory obligation and the theory of efficient breach”. UCLA law Review, Vol. 47, No. 3, at:https://www.researchgate.net/publication/294849397_Consequentialism_promissory_obligation_and_the_theory_of_efficient_breach. (Accessed 21 Nov. 2023).

39. Morgan, J. (2013). Contract Law Minimalism, A Formalist Restatement of Commercial Law. Cambridge University press.

40.  Roberts,C. (2008).”Restitutionary Disgorgement for Opportunistic Breach of Contract and Mitigation of Damages”. Loy. L.A. L. Rev, Vol. 42, pp. 131- 176. at:https://digitalcommons.lmu.edu/llr/vol42/iss1/6. (Accessed 21 Nov. 2023).

41. Roberts,C. (2016). Supreme Disgorgement. Florida Law Review, Vol. 68, Iss. 5.https://scholarship.law.ufl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1329&context=flr. (Accessed 21 Nov. 2023).

42. Sidhu, D. (2006). “The Immorality And Ifficiency of Efficient Breach”. The Tennessee Journal of Business Law, Vol. 8. at:   https://ir.law.utk.edu/transactions/vol8/iss1/3/. (Accessed 21 Nov. 2023).

43. Siems, M. (2003). “Disgorgement of Profits for Breach of Contract. A Comparative Analysis”. Edinburgh Law Review, Vol. 7. https://doi.org/10.3366/elr.2003.7.1.27.

44. Slawson, D. (2003). Why Expectation Damages for Breach of Contract Must Be the Norm: A Refutation of the Fuller and Perdue "Three Interests" Thesis. Nebraska Law Review, Vol.81. Iss. 3, pp. 867-839. at:  https://digitalcommons.unl.edu/nlr/vol81/iss3/2. (Accessed 26 July. 2024).

45. Traynor, M. (2011). “The Restatement (Third) of Restitution & Unjust Enrichment:Some Introductory Suggestions”.WASH. & LEE L. REV. Vol. 68, pp. 899-910. at:https://scholarlycommons.law.wlu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3315&context=wlulr(Accessed 21 Nov. 2023).

46. Weinrib, E. (2003). Punishment and disgorgement as contract Remedies. chicago- Kent law Review, Vol. 78, at: https://scholarship.kentlaw.iit.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3388&context=cklawreview. (Accessed 21 Nov. 2023).

47. Watterson, S. (2015). "Gain-Based Remedies for Civil Wrongs in England and Wales, in E. Hondius & A. Janssen, eds., Disgorgement of Profits: Gain-Based Remedies throughout the World, Ius Comparatum - Global Studies in Comparative Law.

48.Zamir, E.(2005). Remedies for Breach of Contract: Expectation, Reliance, Restitution, Disgorgement, and Restoration of the Contractual Equivalence at: https://www.law.nyu.edu/sites/default/files/upload_documents/zamirpaper.pdf (Accessed 26 July. 2024).

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 480
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 383





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب