تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,099,166 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,769 |
سنجش زیستی استرانسیم در تالاب بین المللی هامون | ||
نشریه محیط زیست طبیعی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 آبان 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jne.2024.382611.2714 | ||
نویسندگان | ||
ساحل پاکزادتوچایی* 1؛ علی خسروانی زاده2 | ||
1عضو هیأت علمی گروه پژوهشی اکوسیستم های طبیعی، پژوهشکده تالاب بین المللی هامون، پژوهشگاه زابل | ||
2استادیار پژوهشگاه زابل، پژوهشکدۀ تالاب بین المللی هامون، گروه علوم آبزیان | ||
چکیده | ||
در دهههای اخیر تأثیر آلایندههای مختلف از جمله فلزات سنگین بر محیطهای آبی افزایش یافته است. فلزات سمی بهدلیل عدم تجزیۀ زیستی در بافتهای آبزیان از قبیل ماهیان تجمع یافته و از طریق مصرف ماهی تهدیدی برای سلامتی انسان هستند. همچنین این آبزیان قادرند وضعیت سلامت محیط را نشان دهند. لذا هدف از انجام این مطالعه، تعیین غلظت عنصر استرانسیم در بافتهای عضله، کبد، آبشش و کلیۀ ماهی کپور معمولی (Cypinus carpio) در سه بخش هامون پوزک، صابوری و هیرمند تالاب بینالمللی هامون (در زمان پرآبی تالاب) بهمنظور بررسی وضعیت تالاب از نظر فلز استرانسیم و همچنین تعیین ریسک سلامت بافت عضلۀ ماهی برای انسان بود. نمونههای ماهی در زمان پرآبی تالاب هامون از سه بخش پوزک، صابوری و هیرمند برداشت شد. پس از صید نمونههای ماهی، هضم اسیدی بافتها انجام شد و غلظت عناصر توسط دستگاه جذب اتمی ICP-OES سنجش گردید. سپس غلظت فلز در بین بافتهای ماهی و همچنین بین سه بخش تالاب مقایسه شد. همچنین ریسک سلامت بافت عضلۀ ماهی برای مصرف کننده بررسی گردید. میانگین غلظت فلز استرانسیم در بافتهای عضله، کبد، کلیه و آبشش ماهی بهترتیب 66/16، 41/12، 80/205 و 05/30 میکروگرم بر گرم وزن خشک بهدست آمد. مقایسۀ غلظت فلز استرانسیم در بین بافتهای مورد مطالعه، حاکی از بیشتر بودن غلظت این عنصر در بافت آبشش بود (ANOVA, p<0.05). نتایج مقایسۀ غلظت استرانسیم در بین سه بخش تالاب، همچنین حاکی از بالاتر بودن غلظت استرانسیم در بافت کلیه و آبشش هامون پوزک در مقایسه با سایر بخشهای تالاب (هامون صابوری و هیرمند) بود. بیشترین میزان شاخص پتانسیل خطر (THQ) در کودکان و بالغین در هامون پوزک و صابوری بهترتیب 0170/0 و 038/0، 0198/0 و 043/0 و برای هیرمند نیز 0165/0 و 036/0 (کمتر از) بهدست آمد. مقدار شاخص خطر (HI) نیز در بالغین (227 گرم) و کودکان (114 گرم) کمتر از ۱ محاسبه شد. رودخانههای تأمین کنندۀ آب هامون پوزک، در مقایسه با دو بخش دیگر، مسیر طولانیتری را در کشور افغانستان طی میکنند، بنابراین افزایش غلظت عنصر میتواند ناشی از تأثیر محیطی بر غلظت این عنصر در آب و به دنبال آن در ماهی کپور باشد. لذا بر اساس نتایج حاصل میتوان عنوان کرد که ماهی کپور معمولی C. carpio میتواند بهعنوان شاخصی مناسب جهت برآورد وضعیت عنصر استرانسیم در تالاب هامون در شرایط پرآبی باشد. همچنین بر اساس محاسبۀ تهدید سلامت عضلۀ ماهی، غلظت استرانسیم در ماهی کپور معمولی برای مصرفکنندگان این ماهی در منطقۀ سیستان خطرآفرین نیست. | ||
کلیدواژهها | ||
تجمع زیستی؛ شاخص ریسک سلامت؛ هامون پوزک؛ هامون صابوری؛ هامون هیرمند | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 69 |