پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,622 |
| تعداد مقالات | 71,539 |
| تعداد مشاهده مقاله | 126,871,250 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,911,100 |
سنجه‌های اولویت‌یابی الزامات شرعی بر اساس ادلۀ نقلی | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 221-237 اصل مقاله (515.45 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2024.377788.669690 | ||
| نویسنده | ||
| عبدالله جوان* | ||
| استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در بسیاری از مواردی که بین دو الزام و تکلیف شرعی تزاحم ایجاد می‌شود و مکلف توان امتثال هر دو تکلیف را ندارد، تشخیص تکلیف اهم بر مقایسه میان عناوین تکالیف و الزامات شرعی از نظر میزان اهتمام شارع نسبت به آنها توقف دارد. در این مقاله کوشیده‌ایم تا با اتکا به ادلۀ نقلی، سنجه‌هایی برای تشخیص میزان اهمیت و اولویت الزامات شرعی نسبت به یکدیگر ارائه دهیم و صحت و سقم برخی از سنجه‌هایی که در این زمینه مطرح شده یا قابل طرح است را مورد بررسی قرار دهیم. در این راستا ضمن فحص در کلمات فقها و اصولیان و تحلیل و نقد دیدگاه‌ها نشان داده‌ایم که اموری مثل تنصیص بر تقدیم یا تأخیر، تنصیص بر تأکید و اهتمام شارع، کثرت یا عدم کثرت نصوص و کبیره یا صغیره بودن را می‌توان به عنوان سنجه‌های اولویت یابی مستند به نصوص برشمرد. همچنین تقدیم امور مرتبط با دماء و فروج و تقدیم نفس بر عضو و انسان بر حیوان اجمالاً قابل قبول است. اما اموری مانند تقدیم عضو بر بضع، بضع بر مال، نفس بر غیر، یا تقدیم حق الناس بر حق الله یا بالعکس را نمی‌توان به عنوان سنجه‌های اولویت یابی الزامات شرعی مورد پذیرش قرار داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سنجه‌های اولویت‌یابی؛ تزاحم؛ اهم و مهم؛ الزامات شرعی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
انصارى، شیخ مرتضى (1415ق). کتاب المکاسب. جلد 2. چاپ اول. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ انصارى.
ــــــــــ (1414ق). رسائل فقهیة. چاپ اول. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ انصارى.
جوان، عبدالله (1383). نظم اجتماعی در اسلام. چاپ اول. قم: مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما.
حسینى شیرازى، سید صادق (1427ق). بیان الأصول. جلد 9. چاپ دوم. قم: دارالانصار.
حکیم طباطبایى، سید محسن (1416ق). مستمسک العروة الوثقى. چاپ اول. قم: مؤسسة دارالتفسیر.
حلّى، (محقق)، جعفر بن حسن (1407ق). المعتبر فی شرح المختصر. جلد 2. چاپ اول. قم: مؤسسه سیدالشهداء علیه‌السلام.
حلّى، مقداد بن عبدالله سیورى (1403ق). نضد القواعد الفقهیة على مذهب الإمامیة. چاپ اول. قم: انتشارات کتابخانه آیة‌الله مرعشى نجفى.
خویی، سیّد ابوالقاسم (1417ق). مصباح الاصول. مقرّر: حسینی بهسودی، محمد سرور. جلد 2. چاپ اول. قم: داوری.
سبزوارى (محقق)، محمد باقر (1423ق). کفایة الأحکام. جلد 1. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
سیفى مازندرانى، علی‌اکبر (1425ق). مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة. جلد 3. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
شریف مرتضى، على بن حسین موسوى (1415ق). الانتصار فی انفرادات الإمامیة. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
شریف الرضى، محمد بن حسین موسوی (1414ق). نهج البلاغة. چاپ اول. قم: مؤسسه نهج‌البلاغه.
صدر، سید محمد باقر (1405ق). بحوث فی علم الاصول. مقرر: هاشمی شاهرودی، سید محمود. جلد 7. چاپ اول. قم: کنگره علمی شهید صدر.
طوسى، محمد بن حسن (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. جلد 6. چاپ سوم. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
عاملى (شهید اول)، محمد بن مکى (بی‌تا). القواعد و الفوائد. جلد 1. چاپ اول. قم: کتابفروشى مفید.
عاملى (شیخ حرّ)، محمد بن حسن (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. جلد 1، 10، 11، 15، 16، 18، 20، 21. چاپ اول. قم: مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام.
علیدوست، ابوالقاسم (1399). فقه و مصلحت. چاپ هفتم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
فیروزآبادی، سیّد مرتضی (1400ق). عنایة الاصول. چاپ چهارم. قم: انتشارات فیروزآبادی.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. جلد 7. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
مجلسى، محمد باقر (1403ق). بحارالأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. جلد 85. چاپ دوم. بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
مظفر، محمدرضا (1430ق). أصول الفقه. جلد 3. چاپ پنجم. قم: انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
نایینى، میرزا محمد حسین (1376). فوائد الاُصول. مقرر: کاظمی خراسانی، محمدعلی. جلد 1. چاپ اول. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
نجفى (صاحب الجواهر)، محمد حسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. جلد 17. چاپ هفتم. بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
نورى، میرزا حسین (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. جلد 8، 9. چاپ اول. بیروت: مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام.
یزدى طباطبایى، سید محمد کاظم (1409ق). العروة الوثقى. جلد 1. چاپ دوم. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 103 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 91 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب