پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,239 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,222,811 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,052,966 |
دفاع از اشکال‌های استاد مصباح به دو برهان صدرا برای اثبات اتحاد عاقل و معقول | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| مقاله 1، دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 313-328 اصل مقاله (528.18 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2024.363278.523423 | ||
| نویسنده | ||
| علی ارشد ریاحی* | ||
| استاد، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اهل بیت (علیهم السلام)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در مقاله‌ای چهار اشکال استاد مصباح به برهان تضایف ملاصدرا برای اثبات اتحاد عاقل و معقول و یک اشکال ایشان به برهان نور و ظلمت که ملاصدرا در ضمن برهان تضایف به آن اشاره کرده‌است، بدون اینکه به عنوان برهان مستقلی از آن یاد کند، مورد نقد قرارگرفته‌است. در مقالة حاضر که به روش تحلیلی-اسنادی نوشته شده‌است، با عیارسنجی نقد‌های مذکور، معلوم شده‌است که هیچ یک از این نقد‌ها وارد نیست. البته در عبارات استاد مصباح در دو مورد سهو واقع شده‌است، ولی این دو مورد به راحتی از عبارات ایشان قابل حذف است و حذف آنها به اصل اشکال ایشان ضرری نمی‌زند. بنابراین، هر دو مقدمۀ برهان تضایف مخدوش است. اشکال مقدمه اول این است که صورت معقول، درصورتی که خارج ازآن، عاقلی نباشد، بالذات معقول نیست، زیرا اگر صورت معقول عرض باشد، بدون معروضش یعنی عاقل، اصلاً وجود ندارد و صورت معقولی که وجود ندارد، بالذات معقول نیست. بنابراین، نمی‌توان گفت: صورت معقول صرف‌نظر از اغیار؛ یعنی، خواه خارج از آن، عاقلی باشد و خواه نباشد، بالذات معقول است. اشکال مقدمۀ دوم این است که متضایفان در وجود، متکافی نیستند. برهان نور و ظلمت هم مردود است، زیرا تمثیل نفس به چشم نابینا، قیاس مع الفارق است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ملاصدرا؛ اتحاد عاقل و معقول؛ اتحاد ماده و صورت؛ برهان تضایف؛ برهان نور و ظلمت | ||
| مراجع | ||
|
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1379). التعلیقات. به تحقیق عبدالرحمن بدوی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ــــــــــ (1404ق). الشفاء المنطق. به تحقیق سعید زاید و دیگران. قم: مکتبه آیه الله المرعشی.
ارشادی نیا، محمدرضا. (1400). «عیارسنجی رویکرد سکوت‌گرا در برابر انگاره اتحاد عاقل و معقول». فلسفه و کلام اسلامی. سال4. شماره2 https: //doi. org/10. 22059/jitp. 2022. 319360. 523264
ارشدریاحی، علی. (1383). «تحلیل انتقادی ادله اتحاد عاقل و معقول». مقالات و بررسی‌ها. دفتر76
توکلی، محمد هادی. (1394). نقد و بررسی اشکالات استاد مصباح به دو برهان صدرالمتالهین در اثبات اتحاد عالم و معلوم. حکمت معاصر. سال 6. شماره 1
ــــــــــ (1393). «نقد و بررسی دیدگاه استاد حائری یزدی درباره مسأله اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال پنجم. شماره اول
ــــــــــ (1392). «بررسی برهان علامه طباطبایی بر اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال چهارم. شماره دوم
حائری یزدی، مهدی. (1362). «اتحاد عاقل و معقول». مقالات و بررسی‌ها. دفتر 38 و 39
حسینی امین، حسین و فاطمه معین الدینی. (1398). «نقد و بررسی استدلالات حکیم سبزواری در اثبات مسأله اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال دهم. شماره 1 https: //doi. org/10. 30465/cw. 2019. 3807
سهروردی، شهاب الدین یحیی. (1380). مجموعه مصنفات. ج 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مردیها، اعظم و همکاران. (1398). «رویکرد وحدت‌گرایانه ملاصدرا به نظریه اتحاد عاقل و معقول بر مبنای بساطت نفس». آئین حکمت. شماره41 https: //doi. org/10. 22081/pwq. 2019. 68004
مصباح یزدی، محمد تقی. (1383). آموزش فلسفه. ج 1و 2. تهران: امیرکبیر.
ــــــــــ (1405 ق). تعلیقه علی نهایه الحکمه. قم: سلمان فارسی.
معین الدینی، فاطمه. (1395). «تحلیل انتقادی دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی در مسألۀ اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال هفتم. شماره چهارم
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1363). المشاعر. به اهتمام هانری کربن. تهران: کتاب خانه طهوری.
ــــــــــ (1375). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتالهین. به تحقیق و تصحیح ناجی اصفهانی. تهران: انتشارات حکمت.
ــــــــــ (1986). مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح نجفقلی حبیبی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ــــــــــ (1981 م.). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه. ج 2، 3، 4 و 6. بیروت: دار احیاء التراث.
ــــــــــ (1382). الشواهد الربوبیه. قم: بوستان کتاب
نصر، سید حسین. (1345). سه حکیم مسلمان. ترجمه احمد آرام. تهران: انتشارات امیرکبیر | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 123 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 191 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب