پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,240 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,240,417 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,077,744 |
جستاری در «راسخان در علم» در قرآن کریم | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 199-214 اصل مقاله (446.7 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2024.363209.670223 | ||
| نویسنده | ||
| ابراهیم اقبال* | ||
| دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| «راسخان در علم» تعبیری قرآنی با کاربردی اندک ولی بسیار مهم است. بازیابی معنای این عبارت و بازشناسی آن در دو کاربرد قرآنی و مباحث مرتبط، هم‌چنان نیاز به پژوهش دارد. با بررسی سخن واژه‌شناسان و فرهنگ‌نگاران واژه‌های قرآنی، می‌توان به معنایی جامع‌تر از آن‌چه گفته شده، دست یافت و با ارزیابی اقوال مفسران و بازیابی و هم‌افزایی رویکردهای ادبی، مانند: تناسب و اسلوب کلام، قصر و حصر در علم معانی و بلاغت، اِعراب و نحو، معناشناسی، رابطه هم‌نشین‌ها و جانشین‌ها و توجه به کاربردهای موارد مرتبط در دیگر آیات و بخش‌های قرآن کریم و. می‌توان معنای آن را بازشناسی کرده و کاربرد آن را در قرآن و مباحث مرتبط نشان داد. معنای این عبارت، عالمان به علم الهی [یا علم لَدُنِّی و موهبتی] است که خداوند با خواست خود به برخی از بندگانش، عطاء می‌کند. این علم، رسوخ و استواری، باور و آرامش قلبی برای آنان دارد و ایشان را از لغزش و تردید رها می‌سازد. این همان معنای راسخان در علم در قرآن کریم است که ائمه معصومین(علیهم السلام)، مصادیق والای آن بوده و همچنین، عالمان به تأویل قرآن کریم نیز هستند؛ گرچه هر دو امر، محدود و منحصر در آنان نیست بلکه ملازمه‌ای میان راسخان در علم با عالمان به تأویل وجود ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علم الهی یا لدنی؛ علم غیب؛ قصر و حصر نسبی؛ همنشین و جانشین؛ ائمه معصومین(ع) | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید
نهج البلاغه
ابن فارس، احمد (1399ق). معجم مقاییس اللغة. به کوشش عبدالسلام هارون. بیروت: دارالفکر.
ابن هشام انصاری، جمال الدین (1406ق). مغنی اللبیب عن کتاب الأعاریب. قم: کتابخانه سیدالشهداء.
اقبال، ابراهیم و حسینی، مهدی (1394ش). فرهنگ نامه اَدوات و حروف در قرآن کریم. تهران: برهمند.
بیضاوی، شیرازی، عبدالله بن عمر بن علی (1330ق). اَنوار التنزیل و أسرار التأویل. مصر: دارالکتب العربیة الکبری.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق). الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة. به کوشش عطار. بیروت: دارالعلم لِلملایین.
راغب اصفهانی، حسین بن احمد (1420ق). تفسیر الراغب الإصفهانی. ریاض: دارالوطن.
راغب اصفهانی، حسین بن احمد (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. به تحقیق صفوان عدنان. دمشق: دارالقلم.
زرکشی، محمد بن عبدالله (1415ق). البرهان فی علوم القرآن. به کوشش یوسف عبدالرحمن مرعشلی و دیگران. چاپ دوم. بیروت: دارالمعرفة.
زمخشری، محمود بن عمر (1430ق). تفسیر الکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. چاپ سوم. بیروت: دارالمعرفة.
سیوطی، جلال الدین (1432ق). الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور. بیروت: دارالفکر.
صافی، محمود بن عبدالرحیم (1418ق). الجدول فی اعراب القرآن. چاپ چهارم. دمشق: دارالرشید.
طباطبایی، محمدحسین (1363ش). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: بنیاد علامه طباطبایی و تهران. مرکز نشر رجا و امیرکبیر.
طبرسی، فضل بن حسن (1415ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه الأعمی للمطبوعات.
طبری، محمد بن جریر (بی تا). تفسیر الطبری یا جامعُ البیان عن تأویل القرآن. چاپ سوم. قاهره: کتابخانه ابن تیمیه.
طوسی، محمد بن حسن (1413ق). التبیان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسه نشر اسلامی (جامعه مدرسین).
فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین. قم: دارالهجره.
فیض کاشانی، مولی محسن (1416ق). التفسیر الصافی. تهران: کتابخانه صدر.
کاشانی، ملا فتح الله (1336ش). تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین. چاپ سوم. تهران: کتاب فروشی محمدحسن علمی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. به اهتمام علی اکبر غفاری. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
مصطفوی، حسن (1368ش). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
معرفت، محمدهادی (1412ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: نشر اسلامی جامعه مدرسین.
هاشمی، سید احمد (بی تا). جواهر البلاغه فی المعانی و البیان و البدیع. چاپ دوازدهم. بیروت:دار اِحیاء التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 175 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 162 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب