
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,837 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,862,995 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,535,763 |
نگرش انتقادی یحیی بن حمزه علوی به "گستره معنایی کنایه" و "استحاله اجتماع نقیضین" در تعریف کنایه ابنأثیر | ||
ادب عربی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 شهریور 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2024.378977.612847 | ||
نویسنده | ||
الهام بابلی بهمه* | ||
دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران. | ||
چکیده | ||
از آنجاکه گفتمان حاکم بر متون کلاسیک عربی بر اختلاف آراء فراوان میان نظریهپردازان دلالت داردُ، دانش بلاغت بهعنوان یکی از متون فصیحِ کلاسیک، از این تفاوت در دیدگاهها مصون نبودهاست. ریشه این نوعْ نگرشهای چندگانه به مقولههای ادبی - بلاغی را میتوان در رعایت نکردن قواعد خوانش از طرف متفکران دید. در این میان، فن کنایه ابزار مناسبی بوده تا بعضی از نظریهپردازان تئوریهای خود را براساس برداشتهای نادرست بیان کنند. حمزه علوی (۷۴۹ هـ)، در کتاب بلاغیِ "الطراز؛ المتضمن لأسرار البلاغة وعلوم حقائق الإعجاز" براساس قرائتی که از آراء بلاغی پیشینیان دارد، با ارائه استدلالهای گوناگونِ، با چالشسازی پیرامون "معنی" و میزان "حد گستره معنایی" کنایه، سعی بر بیاعتباری دیدگاههای آنان نسبت به این مقوله را دارد. ابنأثیر (۶۳۷ هـ) یکی از متفکرانی بوده که نوع نگرش وی به فن کنایه، محل بحث اختلافی علوی بوده-است. در پرتو میزان تأثیر نوع نگرش بلاغتپژوهان به "ماهیت کنایه"، پژوهش پیشرو میکوشد با رویکرد کیفی و روش استقرائی به تبیین قلمرو معنایی کنایه با ضرورت اختلاف دیدگاههای دو متفکر مورد بحث بپردازد. از یافتههای پژوهش آن است که علوی خوانشی براساس عینیتِ آراء ابنأثیر نداشتهاست. از نظر وی تعریف کنایه ابنأثیر، به "استحاله اجتماع نقیضین" منتهی میشود. از طرفی، باور علوی بر این مبنا که ابنأثیر با مقید کردن کنایه، تشبیه و استعاره را وارد گستره معنایی آن، کرده نقض میشود. وی با تفکیک در گونههای مجاز، معنای حقیقی و مجازی را در استعاره، دو وضع جداگانه میداند که در این صورت، ملزم به پذیرش عدم نقل معنا میشود؛ اما در کنایه با پذیرش نقل معنا، مفهوم حقیقی و مجازی را دو معنای مختلف برای واژه میداند، و خوانشی خلاف ماهیت مفاهیم مجازی در پیش میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
علوی؛ ابنأثیر؛ کنایه؛ معنی؛ گستره معنایی؛ نقل معنا. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 322 |