پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,521,011 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,573 |
مفهوم شرط ارتکازی و ضوابط حاکم برآن | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| دوره 20، شماره 4، دی 1403، صفحه 301-313 اصل مقاله (662.28 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2024.366295.1009374 | ||
| نویسنده | ||
| زهرا طاهری پور* | ||
| گروه معارف اسلامی، دانشکده غیر دولتی – غیر انتفاعی رفاه، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| با آن که شرط مفهومی قدیمی و شناخته شده در فقه و حقوق ایران است و بسیاری از اقسام آن توسط فقها و حقوقدانان مورد مداقه قرار گرفته، لکن اصطلاح شرط ارتکازی علاوه بر اینکه ترکیبی جدید و نوپدید در فقه و حقوق است ، واجد ابهامات متعدد و مختص به خود است. شرط ارتکازی به شرط مرتکز در اذهان متعاقدین گفته می شود که نه پیش از عقد و نه پس از آن مورد گفت و گو قرار نمی گیرد. این ابهامات علاوه بر اینکه فهم ماهیت شرط را دشوار می سازد، نسبت به احکام و ضوابط حاکم بر آن و میزان یکسانی و شباهت آن با سایر شروط نیز تردید ایجاد می نماید. در این مقاله بر آن هستیم که هم ماهیت این قسم از شروط را تبیین کنیم. در ادامه اثبات نماییم که اعتبار این قسم از شروط همانند سایر شروط مصرح بوده و مشمول عموم ادله وفای به شرط می باشد. نهایتا به بخشی از مسائل و احکام مختص به این شرط هم خواهیم پرداخت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شرط؛ شرط ضمنی؛ ارتکاز؛ ارتکازات عرفی؛ عرف؛ شاهدحال؛ اعتبار | ||
| مراجع | ||
|
ابن منظور، محمد بن کرم، لسان العرب، ج هفتم، بی چا، دارصادر، بیروت، 1414 ق.
ابن فارس، ابوالحسن، معجم مقائیس اللغه، ج2، بی چا ،دارالفکر، بی جا، 1399ق.
اصفهانی، ابوالحسن، وسیله النجاه مع تعالیق الامام الخمینی،بی چا ، موسسه تنظیم و نشرآثارامام خمینی ره، قم، 1380 ش.
انصاری، محمدعلی، الموسوعه الفقیه المیسره، ج3، چاپ اول، مجمع الفکر الاسلامی، 1415 .
انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج6، چاپ اول، دارالذخائر، قم، 1411 ش.
آخوند خراسانی، محمد کاظم، کفایه الاصول، بی چا، موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم، بی تا.
حکیم، محمدتقی، الاصول العامه للفقه المقارن، چاپ دوم، موسسه آل البیت (ع) للطباعه والنشر، بی جا، 1979م.
خوئی، ابوالقاسم، تقریر محمدعلی توحیدی، مصباح الفقاهه، ج7، چاپ اول، داوری، قم، 1377. . مقدس اردبیلى، احمد بن محمد(1403ق) مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان 14جلد، قم، انتشارات اسلامی چاپ اول.
طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن(1407ق) تهذیب الأحکام 10جلد، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم.
طبرسى، احمد بن على(1401ق) الاحتجاج 2جلد، بیروت، موسسه الجواد، چا پ اول.
عاملى، حرّ، محمد بن حسن(1409ق) تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة 30جلد، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول.
حلّى، فخر المحققین، محمد بن حسن بن یوسف(1387ق) إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد 4جلد، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ اول.
سیستانی، سیدعلی، قاعده لاضرر و لاضرار، مکتب آیه الله العظمی السید السیستانی، بی جا، بی تا، به نقل از: (کتابخانه مدرسه فقاهت).
سبحانی تبریزی، جعفر، درس خارج فقه، 21/7/88، به نقل از: (کتابخانه مدرسه فقاهت)
سبحانی تبریزی، جعفر، حاج عاملی، محمد حسین، ارشاد العقول الی مباحث الاصول، بی چا، موسسه امام صادق (ع) موسسه نشر اسلامی، قم، 1405، هـ ق
سید مرتضی، رسائل الشریف المرتضی، ج1، بی چا، دارالقرآن کریم، قم، بی تا.
سبزواری، سید عبدالاعلی، مهذب الاحکام (للسبزواری)، ج16، چاپ چهارم، دار التفسیر ، قم ، 1413 هـ . ق .
شهید اول (عاملی)، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد ،ج2، چاپ اول، کتابفروشی مفید، قم ، 1400ق، به نقل از: (کتابخانه مدرسه فقاهت).
شهید ثانی، زین الدین علی، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام، ج 7، بی چا، موسسه المعارف الاسلامیه، بی جا، بی تا بی تا، به نقل از :(کتابخانه مدرسه فقاهت).
شهید ثانی، زین الدین علی، روض الجنان فی شرح ارشاد الذهان، چاپ اول، مکتب الاعلام الاسلامی، بی جا، 1422، به نقل از: (کتابخانه مدرسه فقاهت).
شهید ثانی، زین الدین علی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، تحقیق سید محمد کلانتر، چاپ اول، بی نا، بی جا، بی تا، به نقل از: (کتابخانه مدرسه فقاهت).
صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول (الحلقه الثانیه)، چاپ اول، موسسه انتشارات دارالعلم، قم، 1420 ق.
صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، موسسه دائره المعارف اسلامی، قم، 1417 ق
طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، حاشیه الکتاب المکاسب، ج2، چاپ دوم، طلیعه نور، قم، 1429 ق.
فراهیدی، خلیل بن احمد. العین، ج5، بی چا، دار مکتبه الهلال، بی جا، بی تا ، به نقل از : (کتابخانه مدرسه فقاهت).
فرهنگ نامه اصول فقه، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، چاپ اول، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، 1389.
فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ج2، بی چا، بی جا، بی تا به نقل از: (کتابخانه مدرسه فقاهت).
کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چاپ هفتاد چهار ، شرکت سهامی انتشار، تهران، 1389ش.
کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، چاپ یازدهم، شرکت سهامی انتشار،تهران ،۱۳۹۲ش.
کرکی(محقق ثانی)، نورالدین علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد،چاپ دوم، موسسه آل البیت علیهم السلام،قم، 1414ق.
موسوی بجنوردی، میرزا حسن، القواعد الفقهیه محقق، درایتی، محمد حسن ، مهریری مهدی، چاپ اول، نشر الهادی، قم، 1377ش.
موسوی خمینی، روح الله، کتاب البیع، ج1، چاپ اول، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران، 1421ق
موسوی خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، چاپ دوم،مطبعه الاداب، نجف اشرف، 1390.
محقق داماد، مصطفی، نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی ،چاپ دوم، مرکز نشر علوم اسلامی ، تهران، 1388ش
مصطفوی ، کاظم، درس خارج فقه، 21/7/88.
مظفر، محمدرضا، اصول اللفقه، چاپ چهاردهم، بوستان کتاب، قم، .1393.
محقق ثانی(محقق کرکی)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، چا اول، موسسه ال البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم، 1411ق، به نقل از: (کتابخانه مدرسه فقاهت).
محقق حلی، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام،ج2، چاپ دوم، موسسه اسماعیلیان،قم ، .1408.
نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، چاپ هفتم، داراحیاء التراث العربی، بیروت، 1362 ش.
هاشمی شاهرودی، محمود، قراءات فقهیه معاصره، ج2، بی چا، موسسه دائره معارف فقه الاسلامی، قم، 1433ق.
همدانی، آقا رضا، مصباح الفقیه، بی چا ، موسسه الجعفریه لاحیاء التراث، بی تا.
Akhund Khorasani, M.K. (n.d). Kefayeh al-Asul. Qom: Al-Al-Bayt Institute peace be upon him, Lahia al-Trath.(In Arabik)
Ansari, M. (1990). Kitab al-Makasib. Qom: Dar al-Zhakhar. Vol. 6. .(In Arabik)
Ansari, M.A. (1994). Al-Musawah Al-Faqih Al-Misrah. Majmael al-Fikr al-Islami. Vol. 3.
Center for Islamic Information and Documents (2019). Dictionary of Principles of Jurisprudence. Qom: Research Center for Islamic Sciences and Culture. .(In Arabik)
Esfahani, A.H. (2001). Selah al-Najah with Taaliq al-Imam al-Khomeini. Qom: Organization and Publication of Imam Khomeini's Works. .(In Arabik)
Farahidi, Kh. A. (n.d). Al-Ain. Dar Maktaba al-Hilal. quoted Library of Faqahat School. Vol. 5. .(In Arabik)
Firouzabadi, M. (n.d). Al-Qamoos Al-Muhait. quoted from Library of Faqahat School. Vol. 2. .(In Arabik)
Hakim, M.T. (1979). Al-Asul al-Amee for Fiqh al-Maqarn. 2nd edition. Al-Al-Bayt Institute for Printing and Publishing. .(In Arabik)
Helli (Fakhr al-Muhaqqin), M. H. Y. (1387 A.H.). Explanation of benefits in explaining the problems of rules. Qom: Ismailian Institute. .(In Arabik)
Hamedani, A. R. (n.d). Misbah Al-Faqih. Al-Jaafaria Institute for Heritage, B.T. .(In Arabik)
Horr Aamili, M. H. (1988 AH). Details of Shi'a's means to study Islamic law. Qom: Al-Bayt institute peace be upon them. .(In Arabik)
Hashemi Shahroudi, M. (2012 AH). Readings of contemporary jurisprudence. Qom: Institute of Islamic Jurisprudence. Vol. 2. .(In Arabik)
Ibn-Faris, A.H. (1442 A.H.). Mojam Maqais al-Lagheh. Bija: Darul Fikr. Vol. 2. .(In Arabik)
Ibn-Manzoor, M. K. (1993). Lasan al-Arab. Beirut: Dar Sader. Vol. 7. .(In Arabik)
Karaki (second researcher), N. A. H. (1993 A.H). Jami al-Maqasad fi Sharh al-Qasas. 2nd edition. Qom: Al-Al-Bayt Institute. .(In Arabik)
Katouzian, N. (2013). General rules of contracts. 11th edition. Tehran: Publishing Company.(In Persian)
Katouzian, N. (2009). Introduction to the science of law and the study of Iran's legal system. 74th edition. Tehran: publishing company. .(In Persian)
Khoi, A.Q. (1998). Misbah al-Faqaheh. translation by Mohammad-Ali Tawhidi. Qom: review. Vol. 7. .(In Arabik)
Mohaghegh Helli (1987). Islamic Laws in Halal and Haram Issues. 2nd edition. Qom: Ismailian Institute. Vol. 2. .(In Arabik)
Mohaghegh Thani (Mughaghegh Karki) (1990 AH.). Jame' Al-Maqasid fi Sharh al-Qa'za. Qom: Al-Bayt Institute, peace be upon him, Lahiya al-Trath. .(In Arabik)
Mohagheq Damad, M. (2018). General Theory of Terms and Obligations in Islamic Law. 2nd edition. Tehran: Islamic Sciences Publishing Center .(In Persian)
Mostafavi, K. (2009). Foreign Jurisprudence Course. .(In Persian)
Mousavi Bejnvardi, M. H. (1998). Al-Qasas al-Faqhiyyah. Mohaghegh: Mohammad-Hassan Draiti & Mehdi Mehriri. Qom: Al-Hadi Publishing House.(In Arabik)
Mousavi Khomeini, R. ( 2000 AH). Kitab al-Ba'i. Tehran: Imam Khomeini (R.A.) Editing and Publishing Institute. Vol. 1.(In Arabik)
Mousavi Khomeini, R. (2018). Tahrir al-Wasilah. 2nd edition. Najaf Ashraf: Al-Adab Press.(In Arabik)
Muqaddis Ardabili, A. M. (1983 AH). Majma al-Fedat wa al-Barhan in the explanation of Irshad al-Azhan. Qom: Islamic Publications. .(In Arabik)
Muzaffar, M.R. (2013). Usul al-Lafqa. 14th edition. Qom: Bostan Kitab. .(In Arabik)
Najafi Javaheri, M.H. (1983). Javaher al-Kalam fi Sharh Shar'i al-Islam. 7th edition. Beirut: Darahiya al-Trath al-Arabi .(In Arabik)
Sabzwari, S. A.A. (1992 AH) Mahdez al-Ahkam (Lal Sabzwari). 4th edition. Qom: Dar al-Tafsir. Vol. 16 .(In Arabik)
Sadr, M.B. (1996 A.H). Researches in the Philosophy of Philosophy. Qom: Institute of Islamic Encyclopaedias .(In Arabik)
Sadr, M.B. (1999 A.H). Darus fi ilm al-usul (Al-Halqa al-Thaniyyah). Qom: Dar al-Alam Publishing House .(In Arabik)
Seyyed Mortaza. Rasael al-Sharif al-Mortaza. Qom: Dar al-Qur'an Karim. Vol. 1. .(In Arabik)
Shahid Aval (Aamili), M. M. (1980 A.H). Al-Qasas va Al-Fawaida. Qom: Mofid bookstore. quoted by Library jurisprudence school. Vol. 2.(In Arabik)
Shahid Sani, Z. A. (2001.). Ruz al-Jinan in the description of Irshad al-Zhan. Maktoal al-Alam al-Islami. Quoted from Jurisprudence school library.(In Arabik)
Shahid Sani, Z. A. (n.b). Al-Rawzah al-Bahiyyah fi Sharh al-Lamaa al-Damashqiyya. research by Seyyed Mohammad Kalantar. Without any place. quoted by Jurisprudence school library .(In Arabik)
Shahid Sani, Z. A. (n.d). Masalak al-Afham fi Sharh Shariah al-Islam. Al-Maarif al-Islamiya Institute. quoted by Library of Faqahat School. Vol. 7.(In Arabik)
Sistani, S. A. (n.d). The Law of Harmless and Harmless. School of Ayatollah Azami Al-Sayed Al-Sistani. quoted by school library. .(In Arabik)
Sobhani Tabrizi, J. & Haj Ameli, M.H. (1984 AH). Irshad al-Aqool to the topics of the principles. Qom: Imam Sadiq (AS) InstituteIslamic Publishing House. .(In Arabik)
Sobhani Tabrizi, J. (2009). Dars Khahar Fiqh. quoted by Library of the School of Jurisprudence.
Tabarsi, A. A. (1981). al-Ihtjaj. Beirut: Al-Jawad Institute. .(In Arabik)
Tabatabaei Yazdi, S. M.K. (2008). The margin of al-kitab al-makasab. 2nd edition. Qom: Talia Noor. Vol. 2 .(In Arabik)
Tusi, A.J. M. H. (1986). Tahzeeb al-Ahkam. 4th edition. Tehran: Dar al-Kutub al-Islami. .(In Arabik) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 138 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 132 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب