سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,693
تعداد مقالات72,239
تعداد مشاهده مقاله129,229,235
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,061,043
رضائی مقدم, محمدحسین, مختاری, داود, رحیم پور, توحید, تقی زاده, وحیده. (1403). تهیه نقشه پتانسیل خطر وقوع سیل با استفاده از روش آماری EBF مطالعه موردی: حوضه آبریز آذرشهر چای. , 56(2), 33-49. doi: 10.22059/jphgr.2024.374985.1007825
محمدحسین رضائی مقدم; داود مختاری; توحید رحیم پور; وحیده تقی زاده. "تهیه نقشه پتانسیل خطر وقوع سیل با استفاده از روش آماری EBF مطالعه موردی: حوضه آبریز آذرشهر چای". , 56, 2, 1403, 33-49. doi: 10.22059/jphgr.2024.374985.1007825
رضائی مقدم, محمدحسین, مختاری, داود, رحیم پور, توحید, تقی زاده, وحیده. (1403). 'تهیه نقشه پتانسیل خطر وقوع سیل با استفاده از روش آماری EBF مطالعه موردی: حوضه آبریز آذرشهر چای', , 56(2), pp. 33-49. doi: 10.22059/jphgr.2024.374985.1007825
رضائی مقدم, محمدحسین, مختاری, داود, رحیم پور, توحید, تقی زاده, وحیده. تهیه نقشه پتانسیل خطر وقوع سیل با استفاده از روش آماری EBF مطالعه موردی: حوضه آبریز آذرشهر چای. , 1403; 56(2): 33-49. doi: 10.22059/jphgr.2024.374985.1007825

تهیه نقشه پتانسیل خطر وقوع سیل با استفاده از روش آماری EBF مطالعه موردی: حوضه آبریز آذرشهر چای

پژوهش های جغرافیای طبیعی
دوره 56، شماره 2، مرداد 1403، صفحه 33-49    اصل مقاله (1.56 M)
نوع مقاله: مقاله کامل
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2024.374985.1007825
نویسندگان
محمدحسین رضائی مقدم* ؛ داود مختاری؛ توحید رحیم پور؛ وحیده تقی زاده
گروه ژئوموفولوژی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
حوضه آبریز آذرشهر چای واقع در دامنه غربی کوهستان سهند، یکی از حوضه‌های مستعد وقوع سیل است که همه‌ساله با شروع بارش‌های بهاری شاهد جاری شدن آب در دره‌ها وقوع سیل در این حوضه می‌باشد. لذا بررسی و شناسایی مناطق مستعد سیل، گامی اساسی جهت مدیریت و کاهش خسارات سیل در این حوضه می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی روش آماری دو متغیره EBF (عملکرد شاهد- باور) با استفاده از متغیرهای مؤثر در وقوع سیل و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. جهت دستیابی به این هدف ابتدا موقعیت 82 نقطه سیل گیر تهیه گردید که از این تعداد به‌طور تصادفی 57 نقطه جهت آموزش مدل و 25 نقطه جهت اعتبارسنجی استفاده گردید. در گام بعد 14 پارامتر مؤثر در وقوع سیل شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، انحنای شیب، لیتولوژی، جنس خاک، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده، تراکم رودخانه، شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI)، بارش، شاخص تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI)، کاربری اراضی و شاخص توان آبراهه (SPI) جهت تهیه نقشه خطر وقوع سیل انتخاب شدند. نتایج بررسی پارامترها نشان داد که طبقات ارتفاعی 1500-1289 متر، مناطق دارای شیب 15-0 درجه، جهت شیب مسطح، مناطق دارای شیب‌هایی با انحنای مقعر، مناطق نزدیک آبراهه‌ها و جاده‌ها از پتانسیل بالایی جهت وقوع سیل برخوردارند. ارزیابی دقت مدل تحقیق با استفاده از منحنی ROC و سطح زیر منحنی (AUC) نشان داد که مدل EBF با مقدار 973/0 عملکرد عالی در تهیه نقشه پتانسیل خطر وقوع سیل در منطقه موردمطالعه داشته است. لذا نقشه تهیه‌شده می‌تواند یک چهارچوب مرجع برای بهبود و کاهش خطرات سیل برای برنامه‌ریزان همراه با فعالیت‌های مدیریتی خطر سیل در این حوضه باشد.
کلیدواژه‌ها
پهنه‌بندی؛ حوضه آبریز آذرشهر چای؛ روش EBF؛ سیل
مراجع
  1. آزادطلب، مهناز، شهابی، هیمن؛ شیرزادی، عطااله؛ چپی، کامران (1399). پهنه‌بندی خطر سیلاب در شهر سنندج با استفاده از مدل‌های ترکیبی شاخص آماری و تابع شواهد قطعی، مطالعات شهری، 36، 40-27. doi: 10.34785/J011.2021.801
  2. آزادی، فهیمه؛ صدوق، سیدحسن؛ قهرودی، منیژه؛ شهابی، هیمن (1399). پهنه‌بندی حساسیت خطر سیل در حوضه آبخیز رودخانه کشکان با استفاده از دو مدل WOE و EBF، جغرافیا و مخاطرات محیطی، 33، 60-45. doi: 10.22067/geo.v9i1.83090
  3. داوند، خدیجه؛ شهابی، هیمن؛ سالاری، ممند (1400). پهنه‌بندی خطر سیلاب در شهر ایلام با استفاده از مدل تابع شواهد قطعی، جغرافیا و مخاطرات محیطی، 38، 20-1. doi: 10.22067/geoeh.2021.67947.1007
  4. رحیم‌پور، توحید؛ رضائی مقدم، محمدحسین؛ حجازی، سید اسدالله؛ ولیزاده کامران، خلیل (1402). مدل‌سازی حساسیت خطر وقوع سیل در حوضه آبریز الندچای بر پایه یک رویکرد طبقه‌بندی ترکیبی نوین (FURIA-GA-LogitBoost). جغرافیا و مخاطرات محیطی، 12(1)، 1-24. doi: 10.22067/geoeh.2022.74170.1141
  5. رحیم‌پور، توحید (1400). تحلیل تغییرات فضایی حساسیت خطر سیل و فرسایش خاک بر پایه رویکردهای هیدروژئومورفیک (مطالعه موردی: حوضه آبریز الندچای، شمال غرب ایران)، پایان‌نامه دوره دکتری، استاد راهنما (دکتر محمدحسین رضائی‌مقدم)، دانشگاه تبریز، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، رشته ژئومورفولوژی.
  6. رستمی‌خلج محمد؛ رحمتی، امید؛ رشیدپور، مصطفی؛ سلمانی، حسین (1399). پتانسیل‌یابی خطر آب‌گرفتگی شهری با استفاده از مدل تابع شواهد قطعی ((EBF (مطالعه موردی: شهرک امام علی (ع) شهر مشهد)، پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، 11 (22)، 22-1. doi:10.52547/jwmr.11.22.1
  7. رضائی‌مقدم، محمدحسین و ثقفی مهدی (1396). مبانی ژئومورفولوژی رودخانه‌ای، چاپ اول. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  8. رضائی‌مقدم، محمدحسین؛ رحیم‌پور, توحید (1402). تهیه نقشه پتانسیل خطر وقوع سیل با استفاده از دو روش نسبت فراوانی و شاخص آماری (مطالعه موردی: حوضه آبریز آجی‌چای). مدیریت مخاطرات محیطی، 10(4)، 291-308. doi: 10.22059/jhsci.2024.369163.803
  9. شهابی، هیمن (1400). کاربرد مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی، نسبت فراوانی و تابع شواهد قطعی در تهیه نقشه حساسیت به وقوع سیل در حوزه آبخیز هراز: الگویی برای مطالعات مخاطرات سیلاب شهری، پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 45، 202-181. https://doi.org/10.30495/jupm.2021.4245
  10. قاسمی، احمدرضا و محمدی، یوسف (1396). گزارش مقدماتی رخداد سیل در شمال غرب کشور، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناختی، زیست‌محیطی و مهندسی.
  11. Ahmad, T., Pandey, A.C., Kumar, A. (2018). Flood hazard vulnerability assessment in Kashmir Valley, India using geospatial approach. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 105, 59-71.
  12. Arabameri, A., Rezaei, K.H., Cedra, A., Conoscenti, C.H., Kalantari, Z. (2019). A comparison of statistical methods and multi-criteria decision making to map flood hazard susceptibility in Northern Iran. Sci Total Environ, 10(16), 443-453.
  13. Arora, A. (2022). Flood susceptibility prediction using multi criteria decision analysis and bivariate statistical models: a case study of Lower Kosi River Basin, Ganga River Basin, India. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 37(1), 1855-1877.
  14. Azadi, F., Sadough, S. H., Ghahroudi, M., & Shahabi, H. (2020). Zoning of Flood Risk in Kashkan River basin using Two Models WOE and EBF. Journal of Geography and Environmental Hazards, 9(1), 45-60. doi: 10.22067/geo.v9i1.83090 [In Persian].
  15. Azadtalab, M., Shahabi, H., Shirzadi, A., & Chapi, K. (2020). Flood hazard mapping in Sanandaj using combined models of statistical index and evidential belief function. Motaleate Shahri, 9(36), 27-40. doi: 10.34785/J011.2021.801 [In Persian].
  16. Chowdhuri, I., Chandra Pal, S., Chakrabortty, R. (2020). Flood susceptibility mapping by ensemble evidential belief function and binomial logistic regression model on river basin of eastern India. Advances in Space Research, 65, 1466-1489.
  17. Davand, K., Shahabi, H., & Salari, M. (2021). Flood hazard mapping in Ilam city using evidential belief function model. Journal of Geography and Environmental Hazards, 10(2), 1-20. doi: 10.22067/geoeh.2021.67947.1007 [In Persian].
  18. Gajowniczek, K.f, Ząbkowski, T. (2014). Estimating The Roc Curve And Its Significance For Classification Models’ Assessment. Quantitative Methods In Economics, 2, 382 – 391.
  19. Ghasemi, A., & Mohammadi, Y. (2017). The preliminary report of the flood incident in the northwest of Iran, the Geological and Mineral Exploration Organization of the country, Geological, Environmental and Engineering Hazard Investigation Office. [In Persian].
  20. Ghosh, S., Carranza, E.J.M. (2010). Spatial analysis of mutual fault/fracture and slope controls on rocksliding in Darjeeling Himalaya, India. Geomorphology, 122, 1-24.
  21. Joo Oh, H., Kadavi, P.R., Lee, C.W., Lee, S. (2017). Evaluation of landslide susceptibility mapping by evidential belief function, logistic regression and support vector machine models. Geomatics, Natural Hazards and Risk, 9(1), 1053-1070.
  22. Maranzoni, A., D'Oria, M., Rizzo, C. (2022). Quantitative flood hazard assessment methods: A review. Flood Risk Management, 16(1), doi.org/10.1111/jfr3.12855.
  23. MergaLeta, B., Adugna, D. (2023). Characterizing the level of urban Flood vulnerability using the social-ecological-technological systems framework, the case of Adama city, Ethiopia. Helion, 9(10). doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e20723.
  24. Mikail, A.Q,. Hamad, R. (2023). Mapping Flood Vulnerability by Applying EBF And AHP Methods, in the Iraqi Mountain Region. Science Journal of University of Zakho, 11(1), 1-10.
  25. Mishra, K., Sinha, RS. (2020). Flood risk assessment in the Kosi megafan using multi-criteria decision analysis: A hydro-geomorphic approach. Geomorphology, 350, doi.org/10.1016/j.geomorph.2019.106861.
  26. Poudyal, C.P,. Chang, C., Oh, H.J,. Lee, S. (2010). Landslide susceptibility maps
    comparing frequency ratio and artificial neural networks: a case study from the
    Nepal Himalaya. Environ Earth Sci, 61, 1049–1064.
  27. Rahimpour, T., Rezaei Moghaddam, M. H., Hejazi, S. A., & Valizadeh Kamran, K. (2023). Flood susceptibility modeling in the Aland Chai Basin based on a new ensemble classification approach (FURIA-GA-LogitBoost). Journal of Geography and Environmental Hazards, 12(1), 1-24. https://doi.org/10.22067/geoeh.2022.74170.1141 [In Persian].
  28. Rahimpur, T. (2022). Spatial Variations Analysis of Flood hazard Susceptibility and Soil Erosion Based on Hydrogeomorphic Approaches (Case Study: Aland Chai Basin, North West of Iran). PhD thesis, Tabriz University, Faculty of Planning and Environmental Sciences. [In Persian].
  29. Ramesh, V,. Iqbal, S.S. (2020). Urban flood susceptibility zonation mapping using evidential belief function, frequency ratio and fuzzy gamma operator models in GIS: a case study of Greater Mumbai, Maharashtra, India. Geocarto International, 37(2), 581-606.
  30. Razali, N., Mustaph, A., Shuhaida, I. (2020). Machine learning approach for flood risks prediction. International Journal of Artificial Intelligence, 73, 73-80.
  31. Rezaei Moghaddam, M. H,. Saghafi, Mahdi. (2016). Fundamental of geomorphology. first edition. Organization for studying and compiling humanities books of universities (Samt). [In Persian].
  32. Rezaei Moghaddam, M. H., & Rahimpour, T. (2024). Preparation of flood hazard potential map using two methods: Frequency Ratio and Statistical Index (Case study: Aji Chai Basin). Environmental Management Hazards, 10(4), 291-308. doi: 10.22059/jhsci.2024.369163.803 [In Persian].
  33. Rostami Khalaj M, Rahmati O, Rashid poor M, Salmani H. (2020). Urban Inundation Hazard Potential using Evidential Belief Function model (EBF) (Case study: Emam Ali town, Mashhad city). J Watershed Manage Res. 11(22), 1-10. doi:10.52547/jwmr.11.22.1 [In Persian].
  34. Roy, D., Sarkar, A., Kundu, P., Paul, S., Chandra Sarkar, B. (2023). An ensemble of evidence belief function (EBF) with frequency ratio (FR) using geospatial data for landslide prediction in Darjeeling Himalayan region of India. Quaternary Science Advances, 11, doi.org/10.1016/j.qsa.2023.100092.
  35. Schumann, G.J.P., Moller, D.K. (2015). Microwave remote sensing of flood inundation. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 83–84, 84-95.
  36. Shahabi, H. (2021). Application of artificial neural network models, frequency ratio and definite evidence function in preparation of flood susceptibility map in Haraz watershed: a model for urban flood risk studies. Urban Research and Planning, 45, 181-202. https://doi.org/10.30495/jupm.2021.4245 [In Persian].
  37. Sheng, F., Liu, S., Zhang, T., Liu, G,. Liu, Zhao. (2022). Quantitative assessment of the impact of precipitation and vegetation variation on flooding under discrete and continuous rainstorm conditions. Ecological Indicators, 144(9), doi.org/10.1016/j.ecolind.2022.109477.
  38. Tao, W. (2021). Quantifying coastal flood vulnerability for climate adaptation policy using principal component analysis. Ecological Indicators, 129, doi.org/10.1016/j.ecolind.2021.108006.
  39. Thapa, S., Shrestha, A., Lamichhane, S., Adhikar, R., & Gautam, D. (2020). Catchment-scale flood hazard mapping and flood vulnerability analysis of residential buildings: The case of Khando River in eastern Nepal. Journal of Hydrology, Regional Studies, 30, doi.org/10.1016/j.ejrh.2020.100704.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 377
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 298





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب