پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,091,398 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,195,236 |
ارزیابی و مقایسه نمایههای مختلف خشکسالی هواشناسی و تعیین نمایه مناسب در استان فارس | ||
| به زراعی کشاورزی | ||
| مقاله 8، دوره 26، شماره 3، مهر 1403، صفحه 605-620 اصل مقاله (1.82 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jci.2024.334031.2693 | ||
| نویسندگان | ||
| منا مسعودی1؛ مسعود گودرزی* 2؛ ابوالفضل معینی1؛ بهارک معتمدوزیری3 | ||
| 1گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. | ||
| 2گروه خشکسالی و تغییر اقلیم، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران. | ||
| 3گروه جنگل، مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: خشکسالی یکی از پدیده‌های اقلیمی است که در پهنه وسیعی از کشور ایران از جمله استان فارس به اشکال متفاوت هواشناسی، هیدرولوژیکی، کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی قابل مشاهده است. برای بیان کمّی این پدیده و پایش آن نیاز به استفاده از نمایههای خشکسالی میباشد. روش پژوهش: به‌منظور ارزیابی نمایههای مختلف خشکسالی در استان فارس از اطلاعات دما، تبخیر و بارش 113 ایستگاه هواشناسی در داخل و مجاور استان در یک دوره آماری 51 ساله (95-1345) و هم‌چنین نُه نمایه خشکسالی شامل SPEI، SIAP، DI، SPI، PN، MCZI، CZI، RDI و ZSI استفاده شد. پس از اطمینان از تصادفی‌بودن، همگن‌بودن و نرمال‌بودن دادهها، به‌منظور انتخاب بهترین نمایه خشکسالی از سه روش ارزیابی کمینه مقدار بارش، توزیع نرمال و همبستگی متقابل استفاده شد. یافته‌ها: نمایه SPEI دارای کم‌ترین میزان اختلاف طبقات مختلف خشکسالی نسبت به سایر نمایهها براساس روش توزیع نرمال است. براساس روش همبستگی متقابل نمایه ZSI دارای بیش‌ترین همبستگی و مشابهت با نمایه SPI میباشد. هم‌چنین روش کمینه مقدار بارش نشان داد که کلیه نمایهها در سال‌های کمینه بارش، طبقات خشکسالی خیلی شدید و شدید را نشان میدهند و لذا این روش نمیتواند معیاری برای انتخاب نمایه مناسب خشکسالی باشد. نتیجه‌گیری: در شش سال از 30 سال موردبررسی، اکثراً خشکسالی شدید فراگیر در استان رخ داده است که به‌ترتیب شامل سال‌های 63-1362، 68-1367، 73-1372، 79-1378، 87-1386 و 88-1387 میباشد. بررسی نتایج نمایهها برای تعداد 10 ایستگاه نمونه در سطح استان نشان داد دو نمایه SIAP و RAI نتایج همسانی را دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استان فارس؛ نمایههای خشکسالی؛ بارش؛ همبستگی متقابل؛ SPI | ||
| مراجع | ||
منابعاربابیسبزواری، آزاده (1389). تحلیل اثر خشکسالی با روش درون‌یابی نمایه Z نرمال بارش در سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در منطقه کاشان. جغرافیای طبیعی. 7 (3)، 124-105.
اسکندری دامنه، حامد؛ زهتابیان، غلامرضا؛ خسروی، حسن و آذره، علی (1394). بررسی و تحلیل ارتباط زمانی و مکانی بین خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در استان تهران. فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر. 24 (96)، 120-113.
چمنی، رضا؛ وفاخواه، مهدی؛ صادقی، سیدحمیدرضا (1402). تأثیر خشکسالی بر تغییرات مکانی- زمانی سلامت حوزه آبخیز افین. مهندسی و مدیریت آبخیز، 15 (1)، 12-1.
خلیلی، علی و بذرافشان، جواد (1382). ارزیابی اثربخشی چند نمایه خشکسالی هواشناسی در نمونه‌های مختلف اقلیمی ایران. نیوار، 49، 93-79.
رحیمی بندرآبادی، سیما؛ ثقفیان، بهرام و رضیئی، طیبه (1402). پایش خشکسالی هیدرولوژیکی در حوزه آبخیز دریای خزر. مهندسی و مدیریت آبخیز، 15 (4)، 587-570.
سرحدی، علی؛ سلطانی، سعید؛ مدرس، رضا (1388). ارزیابی و تحلیل گستره خشکسالی در استان اصفهان بر پایه چهار نمایه. مجله منابع طبیعی ایران، 61 (3)، 570-550.
عرفانیان، مهدی؛ وفایی، نسرین؛ رضائیان‌زاده، مهدی (1393). ارائه یک روش نوین برای ارزیابی ریسک خشکسالی استان فارس با تلفیق داده‌های ماهانه بارش ماهوارۀ TRMM و داده‌های نمایه پوشش گیاهی NDVI سنجنده Terra/MODIS. پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، 46 (1)، 103-98.
علیپور، عباس؛ هاشمی، مصطفی؛ حسینی، سید اسعد؛ پژوه، فرشاد (1396). ارزیابی و مقایسه چند نمایه خشکسالی اقلیمی و تعیین بهترین نمایه در ایران مرکزی. اکوهیدرولوژی، 4 (1)، 147-133.
قبائی سوق، محمد؛ مساعدی، ابوالفضل و زارع ابیانه، حمید (1395، اردیبهشت). ضرورت پایش خشکسالی براساس نمایههای چندمتغیره. ششمین کنفرانس ملی مدیریت منابع آب ایران، سنندج، ایران.
گودرزی، مسعود و حسینی، سید اسعد (1397). خشکسالی، ارزیابی، آسیب پذیری. انتشارات سلام سپاهان و میراث کهن اصفهان. اصفهان، ایران.
نساجیان زواره، محمدحسین؛ ملکی‌نژاد، حسین؛ اختصاصی، محمدرضا و زارع، محمد (1400). تحلیل زمانی و مکانی خشکسالی با استفاده از نمایههای خشکسالی و گشتاورهای خطی در حوضه بویین اصفهان. مهندسی و مدیریت آبخیز، 13 (3)، 637-625.
نسب‌پور، سحر؛ حیدری علمدارلو، اسماعیل؛ خسروی، حسن و وصالی، علی (1397). پهنه‌بندی آسیب‌پذیری از خشکسالی در ایران با استفاده از مدل AHP و منطق فازی. هواشناسی کشاورزی، 6 (2)، 12-3.
ReferencesAlipour, A., Hashemi, M., Hosseini, S. A., & Pazhooh, F. (2017). Assessment and comparison of multiple index climatic droughts and determine the best Index in central Iran. Iranian journal of Ecohydrology, 4(1), 133-147. (In Persian).
Arbabi Sabzevari, A. (2010). The Analyze Effect Drought Whit The Index of in Ternal Research Precipitation the normal Z in information system geographic in Kashan region. Journal of physical geography, 3(7),105-124. (In Persian).
Erfanian, M., Vafaei, N., & Rezaeianzadeh, M. (2014). A New Method for Drought Risk Assessment by Integrating the TRMM Monthly Rainfall Data and the Terra/MODIS NDVI Data in Fars Province, Iran. Physical Geography Research Quarterly, 46(1), 93-108. (In Persian).
Eskandari Damaneh, H., Zehtabian, Gh. R., Khosravi, H., & Azareh, A. (2016). Analysis of temporal and spatial relationship between meteorological and hydrological drought in Tehran province. Journal of Geographical Data (SEPEHR), | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 189 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 99 |
||