تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,519,761 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,779,024 |
تکلیف ناگهانی؛ مردمنگاری از جشن تکلیف دختران 9 ساله در مشهد | ||
پژوهشهای انسانشناسی ایران | ||
دوره 14، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 158-178 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2024.378983.459879 | ||
نویسندگان | ||
نفیسه روشندل1؛ هما زنجانی زاده2؛ مجید فولادیان* 3 | ||
1گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
2گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، مشهد، ایران | ||
3گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
هدف: جشن تکلیف در کشور ایران دو سال بعد از برپایی جمهوری اسلامی، در عرصه عمومی به مثابه آیین گذار مذهبی برای دختران تعریف شد. با گذشت زمان این جشن تبدیل به یک رویداد مهم برای دختران گردید تا جایی که با تبلیغات گسترده در رسانه ملی و حتی حضور شخصیتهای سیاسی تراز اول مملکت برگزار گشت، از طرفی این جشن در عرصههای عمومی همچون حرم مطهر رضوی، تالارها، هتلها و مدارس برگزار میشود. هدف این مقاله بررسی دقیق چگونگی برگزاری جشن تکلیف بهمثابه آیین گذار و مبدائی برای انجام فرایض دینی برای دختران در عرصه عمومی بود. روششناسی: ما در این پژوهش با شرکت در چند جشن تکلیف برای شناسایی اینکه چه اتفاقاتی در آن رخ میدهد و چگونه رخ میدهد نیازمند روش کیفی و رویکردی مردمنگارانه بودیم. به این منظور میدانهای مطالعاتی این پژوهش 4 مدرسه دخترانه، حرم مطهر رضوی، تالارها و هتلهای منتخب برای برگزاری جشن در شهر مشهد در نظر گرفته شدند. دادهها با استفاده از مشاهده مشارکتی و گفتوگوی غیررسمی جمعآوری و مقولهبندی شد و سپس یک روایت کلی از این جشن در جهت ایجاد یک فهم تئوریک ارائه شده است. یافتهها: براساس یافتههای این پژوهش، هفت مقولهی مشترک از دل 4 جشن تکلیف برگزارشده، استخراج شد که به ترتیب عبارتند از: 1- تولدی دیگر؛ پرتاب از کودکی به بزرگسالی، 2- مداحی بر وزن ترانه؛ جبران در مرحلهی بحران، 3- سرودها؛ آوای انتظارات جامعه از دختران، 4- پوشش خاص؛ ارائه تصاویر یک وجهی 5- هدایای مذهبی، 6- مسابقهای برای آموزش و تحکیم مرزهای جنسیتی، 7- سوگندنامه؛ غلبهی فرایض سیاسی بر فرایض دینی. نتیجهگیری: این آیین گذار مذهبی به دنبال تعریف هویتی جدید برای دختران است. آنچه از یافتههای مطرح در جشن دریافت میشود این است که کودکان توسط جشن تکلیف، طبق نظریه ون جنپ و ترنر مرحله پیشاگذار را طی کرده و در مرحله گذار یا بحران قرار دارند. در این مرحله این جشنها نهتنها برای پذیرش تکالیف دینی بلکه برای تعهد به ارزشهای انقلابی نیز طراحی شدهاند. این جریان در سوگندنامهها، سخنرانیها و سرودها بهوضوح دیده میشود. بهعلاوه این جشن بهدنبال پررنگ کردن و مهم جلوه دادن برخی از واجبات دینی و ارائه تصاویری یک وجهی از آن است. در این رابطه مشخصا رعایت حجاب و خواندن نماز برای دختران به عنوان مهمترین واجب شرعی معرفی شده و تاکید بر آن در مقولههایی مثل سرودها، پوشش خاص و هدایای مذهبی دیده شده است. از طرفی داشتن حد و مرز با نامحرم با تعریف هویت جدید و پرتاب به بزرگسالی قرابت دارد چراکه با تعریف هویت جدید برای کودکان میشود این قبیل مرزبندیها و قبول واجبات شرعی دیگر را عملی کرد. مجموع این مقولهها نقش مهمی در شکلگیری هویت دینی و انقلابی دختران دارند. در نهایت این مقاله توصیف عمیقی از جشن تکلیف و چگونگی برگزاری آن با رویکرد انتقادی ارائه کرده است | ||
کلیدواژهها | ||
جشن تکلیف؛ دختران 9 ساله؛ دختران مکلّف؛ مردمنگاری؛ مناسک گذار | ||
مراجع | ||
غلامی گوزلبلاغ، احمد.، ایزدی جیران، بنی فاطمه.، و عباس زاده، محمد. (1402). مردم شناسی دردهای کولبران پیرانشهری. جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، 11، 133-150.
محمدپور، احمد (1390)، روش تحقیق کیفی ضدروش، 1 تهران: جامعهشناسان.
یوسفیان, الهام. (1401). بررسی انگیزهها و عوامل و پیامدهای برگزاری جشن تکلیف (نشانه موردی دبستان شمیم رحمت). فصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش، 15 (49)، 32-63.
Belier, W. W. (1994). Arnold van Gennep and the rise of French sociology of religion. Numen, 41(2), 141-162.
Canales, A. D. (2020). Models and methods for confirmation catechesis in Catholic youth ministry. Religions, 11(8), 417.
Cavagnoud, R. (2013). The Quinceanera: Towards an individualization of the fifteenth birthday celebration for young Peruvian girls. AnthropoChildren, 1-17.
Elias, J. J. (2018). Front Matter. In Alef Is for Allah: Childhood, Emotion, and Visual Culture in Islamic Societies (1st ed. pp. i–vi). University of California Press.
Gholami Gouzelbalagh, A., Izadi Jiran, A., Beni Fatemeh, H., & Abbas Zadeh, M. (2022). Anthropology of the Sufferings of Piranshahr Porters (Scientific Article of the Ministry of Science). Journal of Economic Sociology and Development, 11, 63-94. (in Persian).
Hill, J. & Becker, P. D. (2008). Life events and rites of passage. Omnigraphics.
Javdani, S. & Noorizadeh, B. (2022). The Iran Portfolio. Journal of Visual Culture, 21(3), 461-494.
Joseph, N. B. (2002). Ritual, Law, and Praxis: An American Response/a to Bat Mitsva Celebrations. Modern Judaism, 22(3), 234-260.
Malekzadeh, S. (2012). Children without childhood, adults without adulthood: Changing conceptions of the Iranian child in postrevolutionary Iranian textbooks (1979–2008). Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East, 32(2), 339-360.
Mir Miri, H. (2022). Diasporic body-memory politics: Sexualized public gender-role surveillance in post-revolutionary and post-war Iran (Doctoral dissertation, University of Saskatchewan).
Mohammadpour, A. (2013). Anti-Method. Sociologists' Publications. (in Persian).
Nastić, R. (2010). Anthropology and the theory of drama. Etnoantropološki problemi/Issues in Ethnology and Anthropology, 5(3), 245-260.
Pedersen, M. H. (2015). Fatima’s taklif: Bringing up children for a good future. Iraqi Women in Denmark, 117-138.
Pool, T. (2020). Coming of age ceremonies across different cultures. CommonLit.
Pranata, P. (2022). Nilai-nilai pendidikan dalam balian tantulak ambun rutas matei bagi masyarakat Hindu Kaharingan di Kota Palangkaraya Raya. Jurnal Penelitian Agama Hindu, 8-19.
Romo, L. F. Mireles-Rios, R. & Lopez-Tello, G. (2014). Latina mothers’ and daughters’ expectations for autonomy at age 15 (La Quinceañera). Journal of Adolescent Research, 29(2), 271-294.
Schweitzer, F. (2019). Learning from each other: Confirmation work in Europe and in the United States. Theology Today, 76(1), 26-37.
Shoham, H. (2015). ‘A birthday party, only a little bigger’: A historical anthropology of the Israeli bat mitzvah. Jewish Culture and History, 16(3), 275-292.
Shoham, H. (2016). “He had a Ceremony—I had a Party”: Bar Mitzvah Ceremonies vs. Bat Mitzvah Parties in Israeli Culture. Modern Judaism - A Journal of Jewish Ideas and Experience, 36(3), 335-356.
Shoham, H. (2018). The Bar and Bat Mitzvah in the Yishuv and Early Israel: From initiation rite to birthday party. AJS Review, 42(1), 133-157.
Tok, E. E. & Tinas, R. (2023). Construction of acceptable citizenship through primary school textbooks in Iran. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(2), 526-548.
Torab, A. (2006). Performing Islam. Leiden, The Netherlands: Brill.
Vizheh, A. (2019). Preventing and responding to early and forced child marriage of Iranian-Canadians in Canada. Doctoral dissertation, University of the Fraser Valley.
Yousefian, E. (2022). Investigating the motivations, factors, and consequences of holding the Takleef celebration (case study of Shamim Rahmat Elementary School(1)). Quarterly Scientific Journal of Cultural Research, 15, 63-94. (in Persian).
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 206 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 95 |