پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,239 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,234,061 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,068,632 |
مقایسة اتقان تقریرهای ابن‌سینا، آکوئیناس، و لایب‌نیتس از برهان امکان و وجوب در مواجهه با نقدهای مختلف | ||
| مجله علمی " فلسفه دین " | ||
| دوره 21، شماره 2، تیر 1403، صفحه 117-128 اصل مقاله (450.12 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2024.365350.1005992 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد محمدرضایی؛ محمد آزادی* | ||
| گروه فلسفه، دانشکدة الهیات، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| برهان امکان و وجوب یکی از برهان‌های اثبات وجود خداوند متعال است که علاوه بر اندیشمندان مسلمان، مانند فارابی و ابن‌سینا، اندیشمندان غربی، مانند توماس آکوئیناس و لایب‌نیتس، نیز تقریرهایی برای این برهان ارائه داده‌اند. در مقالة حاضر بررسی می‌شود که از میان تقریرهای موجود برای برهان امکان و وجوب کدام‌یک در مقابل نقدهای بیان‌شده از اتقان بیشتری برخوردار است؟ در مجموع شانزده نقد مختلف بر تقریرهای گوناگون برهان امکان و وجوب بیان و تحلیل خواهند شد. برخی از این نقدها بر اساس هر سه تقریر و برخی صرفاً بر اساس تقریر ابن‌سینا قابل پاسخ هستند. با تحلیل این نقدها مشخص می‌شود از میان تقریرهای مختلفی که برای برهان امکان و وجوب بیان شده تقریر ابن‌سینا به سبب استناد این اندیشمند به مبانی متقن‌تر، مانند در نظر گرفتن امکان ماهوی به عنوان ملاک نیاز معلول به علت و شروع برهان از مفهوم امکان، نسبت به تقریرهای اندیشمندان دیگر، مانند توماس آکوئیناس و لایب‌نیتس، از قوت و اتقان بیشتری برخوردار است و با دستگاه فلسفی ابن‌سینا می‌توان به همة نقدهای واردشده بر این تقریر پاسخ گفت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برهان امکان و وجوب؛ تقریر ابن‌سینا؛ تقریر توماس آکوئیناس؛ تقریر لایب‌نیتس | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدا و المعاد. تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی.
ــــــــــــــــــــــــــ (1404 ق). التعلیقات. بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامی.
ــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). الاشارات و التنبیهات. قم: مؤسسه مطبوعات دینی.
پارسانیا، حمید (1389). برهان امکان و وجوب و نقدهای کانت و هیوم. حکمت معاصر (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، س 1، ش 1.
پامر، مایکل (1393). دربارة خدا. مترجم: نعیمه پورمحمدی. تهران: علمی فرهنگی.
پلانتینگا، الوین (1384). فلسفة دین (خدا، اختیار، بشر). مترجم: محمد سعیدی‌مهر. قم: مدرسة فرهنگی طه.
جوادی آملی، عبدالله (1386). تبیین براهین اثبات خدا. چ 5. قم: اسرا.
ذبیحی، محمد (1392). فلسفة مشاء با تکیه بر اهم آرای ابن‌سینا. چ 7. تهران: سمت
راسل، برتراند (1351). جهان‌بینی علمی. مترجم: حسن منصور. تهران: دانشگاه تهران.
ـــــــــــــ (1384الف). شرح انتقادی فلسفة لایب‌نیتس. مترجم: ایرج قانونی. تهران: نی.
ـــــــــــــ (1384ب). عرفان و منطق. مترجم: نجف دریابندری. چ 3. تهران: ناهید.
ـــــــــــــ (1390). تاریخ فلسفة غرب. مترجم: نجف دریابندری. چ 7. تهران: پرواز.
سبحانی، جعفر (1428 ق). محاضرات فی الاهیات. چ 11. قم: مؤسسة امام صادق(ع).
شاکرین، حمیدرضا (1385). براهین اثبات وجود خدا در نقدی بر شبهات جان هاسپرز. تهران: مؤسسة فرهنگی دانش و اندیشة معاصر.
شمس، حسین (1397). تحلیل انتقادی برهان امکان آکوئیناس و نقد پلانتینگا بر آن. حکمت و فلسفه. س 14، ش 1.
صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم (1981). الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه. چ 3. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طباطبایی، سید محمدحسین (1364 ش). اصول فلسفه و روش رئالیسم. چ 2. تهران: صدرا.
قدردان قراملکی، محمدحسن (1386). پاسخ به شبهات کلامی، دفتر اول: خداشناسی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
کاپلستون، فردریک (1386). تاریخ فلسفه. چ 3. مترجم: غلام‌رضا اعوانی. تهران: علمی و فرهنگی. ج 4.
کانت، ایمانوئل (1362). سنجش خرد ناب. مترجم: میرشمس‌الدین ادیب سلطانی. تهران: امیرکبیر.
ـــــــــــــ (1370). تمهیدات. مترجم: غلام‌علی حدادعادل. تهران: نشر دانشگاهی.
گیسلر، نورمن ال. (1384 ش). فلسفة دین. مترجم: حمیدرضا آیت‌الهی. تهران: حکمت.
لتا، رابرت (1384). فلسفة لایب‌نیتس. مترجم: فاطمه مینایی. تهران: هرمس.
محمدرضایی، محمد (1391). الهیات فلسفی. قم: بوستان کتاب.
ــــــــــــــــــــ (1395). کلام جدید با رویکرد تطبیقی. چ 2. قم: معارف.
محمدرضایی، محمد و علی‌گو، محمدعلی (1397). برهان امکان و وجوب سینوی؛ رهیده از تسلسل، گرفتار ماهیت. پژوهش‌های هستی‌شناختی، س 7، ش 13.
محمدرضایی، محمد و مجالی‌نسب، علی‌رضا (1371). براهین اثبات وجود خدا در غرب. قم: مرکز تحقیقات و مطالعات اسلامی.
Hepborn, R. W. (1967). Cosmological argument for the existence of God. in Paul Edwards Encyclopedia of philosophy.
Hospers, J. (1970). An Introduction to philosophical Analysis. Routledge and Kegan Paul LTD.
Hume, D. (1991). Dialogues Concerning on Natural Religion. London: Routledge.
------------ (1992). Enquiries Concerning Human Understanding and Concerning The Principles of Morals. Oxford.
Ockham, W. (1964). Philosophical writings. Indiana, Bobs Merrill. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 150 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 150 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب