تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,511,919 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,774,473 |
سرمایۀ اجتماعی و رفاه اجتماعی (فراترکیب مطالعات حوزۀ سرمایۀ اجتماعی و رفاه اجتماعی بازۀ زمانی 1390-1401) | ||
توسعه محلی (روستائی-شهری) | ||
مقاله 5، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 30، شهریور 1403، صفحه 89-106 اصل مقاله (681.37 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrd.2024.372033.668841 | ||
نویسندگان | ||
جعفر هزارجریبی؛ زهرا درویشی* | ||
گروه رفاه اجتماعی- دانشکده علوم اجتماعی- دانشگاه علامه طباطبایی- تهران- ایران | ||
چکیده | ||
یکی از عواملی که بر رفاه اجتماعی در جوامع تأثیر دارد، سرمایۀ اجتماعی است. هدف این پژوهش، فراترکیب پژوهشهای حوزۀ سرمایۀ اجتماعی و رفاه اجتماعی بهمنظور استفادۀ بهتر از دانشی است که پژوهشهای این حوزه فراهم آوردهاند. در مقالۀ حاضر با استفاده از تکنیک فراترکیب، مقالات حوزۀ سرمایۀ اجتماعی و رفاه اجتماعی در دورۀ زمانی 1390 الی 1401 بررسی شدند. در مطالعۀ پیشرو، 16 مقالۀ علمی-پژوهشی حوزۀ رفاه اجتماعی و سرمایۀ اجتماعی بررسی شد. یافتهها نشان داد مطالعات در بحث رفاه، بیشتر بر بعد اقتصادی و شاخصهای عینی رفاه تأکید کردهاند و تأکید اندکی بر بعد ذهنی رفاه داشتهاند. همچنین یافتهها حاکی از آن است که هرچه فرد از لحاظ هویتی و فرهنگی، درهمتنیدگی بیشتری با فرهنگ سنتی و قومی خود داشته باشد، از رفاه ذهنی بیشتری برخوردار میشود. در مقابل، کاهش سرمایۀ اجتماعی به کاهش بهرهوری اقتصادی و اجتماعی، و افزایش تنشها و ناهنجاریهای اجتماعی منجر میشود. همچنین فرسایش سرمایۀ اجتماعی تأثیراتی منفی بر سرمایۀ اقتصادی دارد. این اثرات عبارتاند از: 1. کاهش همکاری و اعتماد؛ 2. افزایش هزینههای تراکنشی؛ 3. کاهش نوآوری. بنابراین فرسایش سرمایۀ اجتماعی به کاهش عملکرد و افزایش مشکلات اجتماعی در جامعه منجر میشود. نتایج نشان میدهد از آنجا که سرمایۀ اجتماعی در گروههای قومی در ایران، پدیدهای چندوجهی و پیچیده است که با توجه به تنوع فرهنگی، تاریخی و اجتماعی کشور به شکلهای مختلفی ظاهر میشود، سیاستها و برنامههای دولتی باید بین تمام گروهها هماهنگی ایجاد کند تا حس همبستگی بینگروهی در کنار همبستگی درونگروهی افزایش پیدا کند و بهتبع آن رفاه جامعه ارتقا یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ رفاه اجتماعی؛ رفاه ذهنی؛ رفاه عینی؛ سرمایۀ اجتماعی؛ فراترکیب | ||
مراجع | ||
احمدوند، مصطفی و هدایتینیا، سعید، و عبداللهی، خسرو (1391). بررسی تأثیر رفاه و سرمایۀ اجتماعی بر کیفیت زندگی در مناطق روستایی شهرستان بویراحمد. پژوهش و برنامهریزی روستایی، 1(2)، 89-112.
اعظمی، موسی، و هدایتینیا، سعید (1397). تأثیر مؤلفههای سرمایۀ اجتماعی بر رفاه اجتماعی مناطق روستایی شهرستان کرمانشاه: مورد مطالعه دهستان بالادربند. فصلنامۀ راهبردهای توسعۀ روستایی، 5(4)، 469-489. https://doi.org/10.22048/rdsj.2019.140439.1746
بارگاهی، حسین، و کبیری، نرگس (1394). رفاه ذهنی و تأثیر اعتماد اجتماعی بر آن (مطالعۀ موردی: جوانان ساکن شهر تهران). فصلنامۀ مطالعات جامعهشناختی جوانان، 6(20)، 9-32.
برامکی یزدی، حجتاله (1387). عوامل مؤثر بر توسعه، مطالعۀ موردی: سرمایۀ اجتماعی. فصلنامۀ راهبردی یاس، 16، 161-185.
پورطاهری، مهدی، رکنالدین افتخاری، عبدالرضا، و رحمتی، مهدی (1391). نقش دانش حقوقی در رفاه اجتماعی روستاییان (مطالعۀ موردی: دهستان میانکوه غربی، شهرستان پلدختر، استان لرستان). مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 16(42)، 45-63.
حقجو، ناصر (1381). رفاه اجتماعی و توسعه (مروری بر کارکرد برخی نهادهای حمایتی در ایران). فصلنامۀ علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، 2(6)، 75-96.
دانشمهر، حسین، و هدایت، عثمان (1397). تحلیل روایت ذینفعان از فروپاشی سرمایۀ اجتماعی در میان تعاونیهای تولید روستایی (مورد مطالعه: تعاونیهای تولید روستایی استان کردستان). فصلنامۀ توسعۀ محلی (روستایی-شهری)، 10(2)، 207-230. https://doi.org/10.22059/jrd.2019.71114
ذکایی، محمدسعید، و مروتی، نادر (1398). بررسی میزان انطباق رفاه ذهنی با رفاه عینی و تأثیر عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (با تأکید بر بررسی تأثیر متغیرهای دینداری، وضعیت قومی، احساس آزادی) مطالعۀ موردی: شهروندان استانهای کردستان و سمنان. فصلنامۀ برنامهریزی و رفاه و توسعۀ اجتماعی، 10(38)، 121-177. https://doi.org/10.22054/qjsd.2019.10345
زاهدیاصل، محمد (1390). مبانی رفاه اجتماعی. ویرایش دوم. چاپ دوم. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
زاهدی مازندرانی، محمدجواد؛ شیانی، ملیحه و علی پور، پروین (1388). رابطه سرمایه اجتماعی با رفاه اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، 9 (32): 105-125.
شیروانیان، عبدالرسول، و نجفی، بهاءالدین (1390). بررسی نقش سرمایۀ اجتماعی بر رفاه و کاهش فقر روستایی (مطالعۀ موردی: محدودۀ شبکۀ آبیاری و زهکشی دروزن). اقتصاد کشاورزی، 5(3)، 25-53.
شیروانی ناغانی، مینا، ادریسی، افسانه، و مشیراستخاره، زهراسادات (1400). مطالعه جامعهشناختی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و رفاه ذهنی (مورد مطالعه: شهروندان 18 سال به بالای ساکن در شهر تهران). فصلنامۀ علمی برنامهریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، 12(49)، 145-184. https://www.doi.org/10.22054/qjsd.2021.62621.2220
صفری شالی، رضا، و مهدیزاده اردکانی، محمد (1396). بررسی میزان احساس برخورداری از رفاه اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه در بین شهروندان شهر اردکان). فصلنامۀ برنامه رفاه و توسعۀ اجتماعی، 8(30)، 177-224. https://doi.org/10.22054/qjsd.2017.8013
طولابینژاد، مهرشاد، قنبری، سیروس و شایان، محسن (1397). بررسی اثرات سرمایۀ اجتماعی بر رفاه خانوارهای روستایی (مورد مطالعه: دهستان میانکوه شرقی). نشریۀ علمی-پژوهشی جغرافیا و برنامهریزی، 22(66)، 163-185.
علمی، محمود، و صادقزاده، مریم (1391). بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و میزان رفاه اجتماعی شهروندان شهر میانه. مطالعات علوم اجتماعی، 9(2)، 155-178.
فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان نظم؛ سرمایۀ اجتماعی و حفظ آن. ترجمۀ غلامعباس توسلی. تهران: جامعۀ ایرانیان.
فیتز پتریک، تونی (1383). نظریۀ رفاه. ترجمۀ هرمز همایونپور. تهران: مؤسسۀ عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
فیروزآبادی، سید احمد، و حسینی، سید رسول (1391). رابطۀ اعتماد، آگاهی و شبکههای اجتماعی با رفاه اجتماعی در شهر تهران. فصلنامۀ علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، 13(49)، 7-39.
فیلد، جان (1386). سرمایۀ اجتماعی. ترجمۀ غلامرضا غفاری و حسین رمضانی. تهران: کویر.
قاسمی، وحید، فائقی، سحر، و امیر، آرمین (1392). سنجش سرمایۀ اجتماعی و سطحبندی آن در طبقات مختلف مناطق 14گانۀ شهر اصفهان در سال 1390-1391. توسعۀ اجتماعی ایران، 5(3)، 7-30.
مؤمنی، احمد، و نوروزی شیخلر، زهرا (1401). تبیین رابطه سرمایۀ اجتماعی با رفاه اجتماعی (مطالعۀ موردی: روستاهای بخش مهردشت نجفآباد). جغرافیا و روابط انسانی، 5(3)، 121-143. https://doi.org/10.22034/gahr.2022.366157.1760
نجارزاده، رضا و سلیمانی، محمد (1391). سرمایۀ اجتماعی، درآمد و رفاه فردی (مطالعۀ موردی: ایران). مجلۀ تحقیقات اقتصادی، 47(2)، 177-193. https://doi.org/10.22059/jte.2012.25016
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1379). ارزشها و نگرشهای ایرانیان موج اول. تهران: دفتر طرحهای ملی.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1382). ارزشها و نگرشهای ایرانیان موج دوم. تهران: دفتر طرحهای ملی.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1395). ارزشها و نگرشهای ایرانیان موج سوم. تهران: دفتر طرحهای ملی.
وبسایت شاخص رفاه لگاتوم www.prosperity.com
وقاری، الهام، ساروخانی، باقر، و کلدی، علیرضا (1400). تبیین جامعهشناختی تغییرات اجتماعی حاصلشده در سرمایۀ اجتماعی کارکنان ستادی سازمان تأمین اجتماعی و رفاه ذهنی آنها. تغییرات اجتماعی-فرهنگی، 3(18)، 417-434. https://doi.org/10.30495/jscc.2021.690273
هزارجریبی، جعفر، و صفری شالی، رضا (1390). رفاه اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعۀ موردی: شهر تهران). مجلۀ پژوهش و برنامهریزی شهری، 2(5)، 1-22. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22285229.1390.2.5.1.5
هزارجریبی، جعفر، و مردوخ روحانی، احسان (1391). بررسی رابطۀ رفاه اجتماعی و سرمایۀ اجتماع در شهر سنندج. جامعهشناسی کاربردی، 23(1)، 34-50. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1391.23.1.3.6
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 189 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 120 |