
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,696 |
تعداد مقالات | 72,295 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,377,692 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,225,191 |
میر گل محمد زیب مگسی (شاعر بلوچ) و سبک عراقی | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 9، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 33، شهریور 1403، صفحه 159-178 اصل مقاله (1.2 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2024.374372.2241 | ||
نویسندگان | ||
مجیب الرحمن دهانی1؛ عباس نیکبخت* 1؛ عبدالله واثق عباسی2 | ||
1دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
شعرای سنتی سرای معاصر را در معنا و مضمون،ساختار و محتوا بایدادامه دهنده شاعران نهضت بازگشت ادبی دانست که با تقلید و پیروی از اسلواب شاعری شاعران طراز اول و برجسته شعر فارسی همچون سعدی،مولوی،حافظ ،عطار،عراقی وجامی اقدام به بازگشت و احیای سبک عراقی کرده اند.گل محمّد خان زیب مگسی از شاعران توانمند و بلند آوازۀ بلوچ، یکی از شعرای معاصر است که به شکل گستردهای از فکر و اندیشه، زبان و بیان شاعران سبک عراقی بهرهها برده و مضامین و ویژگیهای شعری این دوره در اشعارش به وفور مشهود است.زیرا که شعر فارسی از حدود نیمۀ دوم قرن ششم به دلیل پدید آمدن مسایل سیاسی و اجتماعی دچار تحوّلاتی شد که ویژگیهای خاصّی را برای آن رقم زد. در واقع از اواخر قرن ششم شاهد ظهور و بروز شاعرانی بزرگ هستیم. در این دوره ساختار و محتوای شعر نسبت به شعر پیش از آن تقابل و تضّاد بسیاری دارد. شعر این دوره از نظر زبانی قویتر و همراه با واژهها و ترکیبات عربی و ترکی و فراوانی آرایههای ادبی است و سادگی دورۀ خراسانی را ندارد و از نظر مضمون درونگرا و مشتمل بر عرفان و تصوف است.این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای و مقایسهای میان سبک شعرگل محمّد خان زیب مگسی شاعر شهیر بلوچ و شاعران مطرح سبک عراقی انجام شده است. زیب مگسی که در اشعارش بیشتر متمایل به سبک عراقی است با تضمین غزلیات شاعران بزرگ این دوره از زبان و مضمون آنها تقلید کرده است. غزلیات وی از نظر مضمون پردازی نوآوری ندارد؛ اما از نظر کاربرد صنایع فراوان، مبتکرانه است. شعر زیب مگسی علاوه بر این که نوآوریهای بسیاری در زمینه موسیقی و زبان و مضمون دارد، شباهتهای بسیاری نیز از نظر کاربرد واژگان، ترکیبات و مضامین خاص با شاعران توانمند اواخر قرن ششم تا قرن نهم هجری دارد که نشان از تقلید وی از شاعران مطرح سبک عراقی است. در این مقاله برآنیم تا شیوه نمود و پدیدار شدن مشخصات و ویژگی های شعر سبک عراقی را در شعر و اندیشه زیب مگسی بیان داریم. | ||
کلیدواژهها | ||
سبک عراقی؛ تقلید؛ زبان؛ مضمون؛ نوآوری | ||
مراجع | ||
آذر، امیر اسماعیل (1375)، سعدی شناسی، تهران: میترا.
بهارنژاد، زکریا (1385)، «وجودشناسی عرفانی»، پژوهشهای فلسفی کلامی، دوره 8، شماره 2، صص146-127.
تدین، عطاءالله (1374)، جلوههای تصوف و عرفان در ایران و جهان، تهران: تهران.
حافظ، شمس الدین محمّد (1391)، دیوان حافظ، تهران: فکر روز.
دهانی، مجیب الرحمن و عباس نیکبخت و عبدالله واثق عباسی (1403)، «بنمایه های سبکی اشعار گل محمد خان زیب مگسی»، ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیل متون نظم و نثر فارسی(بهار ادب)، سال17، شماره 6، صص 41-65 .
زرین کوب، عبدالحسین (1378)، حدیث خوش سعدی درباره زندگی و اندیشه سعدی، تهران: سخن.
زیب مگسی، گل محمّد (1996م)، خزینهالاشعار، با مقدمه پروفسور عباس شرافت، انجمن فارسی بلوچستان.
--------------- (1995م)، زیبنامه، مقدمه پروفسور عباس شرافت، بلوچستان: انجمن فارسی بلوچستان.
سعدی، مصلح الدین (1385)، کلیات سعدی، به تصحیح محمّد علی فروغی، تهران: هرمس.
سلمی، ابوعبدالرحمان (1364ق)، رساله الملامتیه، قسم الثانی، ابوالعلاء عفیفی، مصر.
شمیسا، سیروس (1384)، کلیات سبک شناسی، تهران: میترا.
---------- (1380)، انواع ادبی، چاپ 9، تهران: فردوس.
عراقی، فخرالدین (1375)، کلیات عراقی، به کوشش سعید نفیسی، چاپ 8، تهران: کتابخانه سنایی.
غلامرضایی، محمّد (1391)، سبک شناسی شعر پارسی از رودکی تا شاملو، چاپ 4، تهران: جامی.
فروزانفر، بدیع الزمان (1384)، شرح مثنوی شریف، تهران: علمی فرهنگی.
مرتضوی، منوچهر (1365)، مکتب حافظ یا مقدمهای بر حافظ شناسی، چاپ دوم، انتشارات توس.
مصاحب، غلامحسین (بیتا)، دایره المعارف فارسی، جلد دوم بخش دوم، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
مولانا جلالالدین محمّد بلخی (1384)، دیوان شمس، تهران: طلایه.
ولک، رنه (1379)، تاریخ نقد ادبی جدید، جلد 2، ترجمه ارباب شیروانی، تهران: نیلوفر.
هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (1383)، کشف المحجوب، محمود عابدی، تهران: سروش.
Azar, Amir Ismail (1995), Saadilogni, Tehran: Mitra. [In Persian]. Baharnjad, Zakaria (2005), "Mystical Ontology", Theological Philosophical Researches, Volume 8, Number 2, pp. 127-146. [In Persian]. Dehani, Mojib AL Rahman, Abbas Nikbakht, and Abdullah Vaceqh Abbasi (1403), "The stylistic features of Gul Mohammad Khan Zeib Magsi's poems", scientific monthly of stylistics and analysis of Persian poetry and prose texts (Bahar Adab), year 17, Number 6, pp. 41-65. [In Persian]. Tadin, Ataullah (1994), Effects of Sufism and Mysticism in Iran and the World, Tehran: Tehran. [In Persian]. Hafez, Shamsuddin Mohammad (2011), Divan Hafez, Tehran: Fekr Rooz. [In Persian]. Zarin Koob, Abdul Hossein (1998), Khosh Saadi Hadith about Saadi's life and thought, Tehran: Sakhan. [In Persian]. Zeib Magsi, Gul Mohammad (1996), Khazineh al-Ashaar, with an introduction by Professor Sharaft Abbas, Balochistan Persian Society. [In Persian]. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1995), Zibnameh, introduction by Professor Sharaft Abbas, Balochistan: Balochistan Persian Society. [In Persian]. Saadi, Mosleh al-Din (2005), Saadi's generalities, edited by Mohammad Ali Foroughi, Tehran: Hermes. [In Persian]. Solami, Abu Abd al-Rahman (1364), Risalah al-Mulamatiyyah, second part, Abul Alaa Afifi, Egypt. [In Persian]. Shamisa, Siros (1384), Generalities of stylistics, Tehran: Mitra. [In Persian]. ــــــــــــــــــــــــــــــ (2001), Literary types, Chapter 9, Tehran: Ferdous. [In Persian]. Iraqi, Fakhreddin (1991), Iraqi generalities, by the efforts of Saeed Nafisi, Ch8, Tehran: Sanai Library. [In Persian]. Gholamrezaei, Mohammad (2012), Persian poetry stylistics from Rudaki to Shamlu, Chapter 4, Tehran: Jami. [In Persian]. Farouzanfar, Badi al-Zaman (1984), Sharh Masnavi Sharif, Tehran: Alami Farhani. [In Persian]. Mortazavi, Manochehar (1985), School of Hafez or an introduction to Hafezology, second edition, Tos Publications. Musaheb, Gholam Hossein, Persian Encyclopedia, second volume, second part, third edition, Tehran: Amirkabir. [In Persian]. Maulana Jalaluddin Mohammad Balkhi (2004), Divan Shams, Tehran: Talaiyeh. [In Persian]. Volek, Rene (1999), History of New Literary Criticism, Volume 2, translated by Arbab Shirvani, Tehran: Nilufar. [In Persian]. Hojviri, Abulhasan Ali ebn Othman (2003), kashf o lmahjoub, Mahmoud Abedi, Tehran: Soroush. [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 385 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 23 |