تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,519 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,134,037 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,240,196 |
مدل پذیرش گزارشگری یکپارچه در دانشگاههای ایران | ||
بررسیهای حسابداری و حسابرسی | ||
دوره 31، شماره 1، 1403، صفحه 1-44 اصل مقاله (891.96 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/acctgrev.2024.372606.1008917 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه حامدی1؛ مهناز ملانظری* 2؛ مهرانگیز شعاع کاظمی3؛ علی رحمانی4 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. | ||
2دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. | ||
3دانشیار، گروه مطالعات خانواده و زنان، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، مطالعات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. | ||
4استاد، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، حسابداری، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش گزارشگری یکپارچه برای پاسخ به این سؤال است که چگونه میتوان تأثیر مطلوبی بر نگرش و نیتهای رفتاری مدیران دانشگاهها گذاشت و فرایند پذیرش گزارشگری یکپارچه را تسهیل کرد. روش: برای دستیابی به این هدف، یک طرح پژوهش کمی انجام شد. بدین ترتیب که پرسشنامهای در خصوص معماری مدل پیشنهادی پذیرش گزارشگری یکپارچه، در اختیار اعضای هیئت رئیسه ۳۰ دانشگاه دولتی برتر ایران قرار گرفت و دادههای بهدستآمده از این پرسشنامه، بررسی و از طریق معادلات ساختاری برازش شد. اعضای هیئت رئیسه، از بین رؤسای دانشگاهها، معاون آموزشی، معاون پژوهش و فناوری، معاون مالی و اداری، معاون فرهنگی، معاون دانشجویی و مدیر نظارت و ارزیابی، انتخاب شدند. ملاک انتخاب دانشگاههای برتر، آخرین رتبهبندی منتشرشده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بود. یافتهها: نسخه نهایی مدل پذیرش گزارشگری یکپارچه نشان میدهد که فرایند پذیرش، مشتمل است بر چهار مرحله متوالی و وابسته به مسیر که عبارتاند از: دانش، نگرش (متقاعدسازی)، قصد رفتاری (پیش از تصمیم) و پذیرش یا رد (تصمیم). هر مرحله تحت تأثیر تعدادی از متغیرهای خاص نوآوری یا فردی قرار دارد. بعضی از این متغیرها عبارتاند از: ویژگیهایی که مدیران ارشد دانشگاه در رابطه با گزارشگری یکپارچه درک میکنند (مزیت نسبی درکشده، سازگاری درکشده، عدم ریسک درکشده وعدم پیچیدگی درکشده)؛ ویژگیهای فردی این مدیران (هنجار ذهنی و کنترل رفتار درکشده) و همچنین، عوامل تعیینکنندۀ تغییر (ضرورت و الزام درکشده و داشتن راهنمای تهیه). بنا بر شواهد تجربی ارائهشده، میتوان ادعا کرد که فرایند پذیرش گزارشگری یکپارچه در دانشگاههای ایران، از مدل فرایند تصمیم ـ نوآوری راجرز پیروی میکند. بهاینترتیب، پذیرش این شیوه نوین گزارشگری، همانند بسیاری از نوآوریها، از مراحل دانش، نگرش، قصد و رفتار میگذرد و در این میان، عوامل مؤثر بر هر مرحله، بهصورت سلسلهمراتبی اثرهای خود را از طریق متغیرهای میانجی یادشده نشان میدهند. نتیجهگیری: این پژوهش بر اهمیت رویکرد فرایندی برای مطالعۀ انتشار و پذیرش گزارشگری یکپارچه تأکید دارد. این جلبتوجه و تأکید، پژوهشگران را تشویق میکند تا سلسلهمراتب عوامل یا متغیرهای ویژه نوآوری و فردی را بهصورت دقیق و با شناخت سازوکار اثرگذاری آنها بررسی کنند. یافتههای این پژوهش میتواند در برنامهریزیها و سیاستگذاریهای مجموعه وزارت علوم، در حوزۀ گزارشگیری از دانشگاهها، کاربرد داشته باشد. یافتههای این پژوهش چگونگی هموارسازی مسیر پذیرش این شیوۀ نوین گزارشگری را مشخص میکند. برای نمونه، درحالیکه نخست چنین تصور میشد که ویژگیهای گزارشگری یکپارچه، فارغ از ذاتی یا ادراکی بودن آن، میتواند بر نگرش اعضای هیئترئیسه دانشگاهها و بهتبع آن، قصد و تصمیم آنان مبنی بر پذیرش گزارشگری یکپارچه تأثیر داشته باشد؛ یافتهها نشان داد که تصمیمگیرندگان در این زمینه، فقط تحت تأثیر ویژگیهای درکشده از این شیوۀ گزارشگری قرار میگیرند و به ویژگیهای ذاتی آن توجهی نمیکنند. این نتایج به برنامهریزان کمک میکند که بهجای تمرکز بر مسائل فنی گزارشگری یکپارچه، بر تلاش برای ایجاد درک مثبت افراد از ویژگیهای این نوآوری متمرکز شوند. بنابراین، توصیه میشود با برگزاری کارگاهها، انتشار کتابها و مقالهها و سایر شیوههای اطلاعرسانی و متقاعدسازی، زمینهای فراهم شود که افراد مزیت نسبی و سازگاری این شیوۀ گزارشگری را بهتر درک کنند و نگران پیچیدگی اجرا و ریسکهای ناشی ازعدم موفقیت در اجرای آن نباشند. همچنین به مدیران توصیه میشود که با فراهم آوردن امکانات لازم برای پذیرش گزارشگری یکپارچه و ارائه آموزشهای لازم به کارکنان دانشگاهها، زمینهای را مهیا کنند که مدیران دانشگاه، آمادگی مجموعۀ تحت امر خود را برای پذیرش و اجرای گزارشگری یکپارچه مثبت ارزیابی کنند. همچنین با ایجاد فشارهای اجتماعی از سوی ذینفعان خارجی و داخلی و گروههای مرجع، برای تهیه و انتشار گزارش یکپارچه در دانشگاهها، میتوان هنجارهای ذهنی دستوری مدیران دانشگاه را در جهت این امر تقویت کرد و با پیشگام شدن دانشگاههای برتر کشور در این زمینه، هنجارهای ذهنی تقلیدی مدیران سایر دانشگاهها را تحت تأثیر مثبت قرار داد. | ||
کلیدواژهها | ||
گزارشگری یکپارچه؛ مدل پذیرش؛ نگرش؛ قصد؛ دانشگاه | ||
مراجع | ||
بخردی نسب، وحید (1400). دامنه تئوری رفتار برنامهریزی شده و تمایل حسابرس به هشداردهی. پژوهشهای مالی و رفتاری در حسابداری، 1(3). 47-70.
حاجی احمدی، الهام و خیری، بهرام (1393). توسعه یک مدل جهت استقرار نرمافزار بهعنوان خدمت. مجله مدیریت بازاریابی، 9(22)، 1-26.
حامدی، فاطمه؛ ملانظری مهناز؛ شعاع کاظمی، مهرانگیز و رحمانی علی (۱۴۰۱). بررسی کاربرد تئوریهای انتشار نوآوری و رفتار برنامهریزیشده در فرایند پذیرش گزارشگری یکپارچه توسط مدیران دانشگاههای ایران. دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۸ (۱۴)، 79- 117.
ذوالقدر، مصطفی؛ حقیقت، حمید و کردستانی، غلامرضا (1397)، تأثیر عوامل سمت عرضه بر اشاعه نوآوریهای حسابداری مدیریت. مجله حسابداری مدیریت، 39(11)، 1-14.
صالحی، امنیه؛ خوزانی، راضیه و آقایی چادگانی، آرزو (1400). نقش تئوری رفتار برنامهریزی شده در تصمیمهای سرمایهگذاری در اوراق بهادار اسلامی. پژوهشهای مالی و رفتاری در حسابداری، 1(1)، 55-67.
عبداله زاده، حسن و امین، وحید (1399). تأثیر نظریه رفتار برنامهریزی شده، تعهد اخلاقی و ادراک ریسک بر تمایل به حسابداری و گزارشگری پایداری شرکتی. دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۵ (۹)، 269- 299.
علیزادگان، لیلا؛ صمدی لرگانی، محمود و ایمنی، محسن (1402). تحلیل توانایی حسابرسان در کشف تقلب با استفاده از تئوری رفتار برنامهریزی شده: تأثیر تجربه حسابرس و تیپ شخصیتی با نقش تردید حرفهای. پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، 15(57)، 149-184.
گرامی راد، فاطمه؛ ملانظری، مهناز؛ رحمانی، علی و همایون، سعید (1402). شناسایی شاخصهای گزارشگری یکپارچه در دانشگاهها. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 30(1)، 114-148.
ملانظری، مهناز و زراعتی فرد، لیلا (1391). بررسی نقش وجود عوامل نوآوری در پیادهسازی موفق برنامهریزی منابع سازمان (ERP). پژوهشهای تجربی حسابداری، 2(4)، 95-110.
References Abdolvand, N., Albadvi, A. & Ferdowsi, Z. (2008). Assessing readiness for business process reengineering. Business Process Management Journal, 14(4), 497–551. Abdollahzadeh, H. & Amin, V. (2020). The Effect of Planned Behavior Theory, Ethical Commitment, and Perceived Risk on Corporate Sustainability Accounting and Reporting. Journal of Value and Behavioral Accounting, 5(9), 269-299. (in Persian) Adhikariparajuli, M., Hassan, A. & Fletcher, M. (2021). Integrated Reporting Implementation and Core Activities Disclosure in UK Higher Education Institutions. Administrative Sciences, 52(5), 11–86. Agarwal, R. & Prasad, J. (2000). A field study of the adoption of software process innovations by information systems professionals. IEEE Transactions on Engineering Management, 47(3), 295–308. Al-Ali, S. (1995). Developing countries and technology transfer. International Journal of Technology Management, 10(7/8), 704–713. Ajzen, I. & Fishbein, M. (1980). Understanding attitudes and predicting social behaviour, Ajzen, I. (1991). The theory of planned behaviour. Organizational Behaviour and Human Decision Processes, 50(2), 179–211. Alizadegan, L., Samadi Largani, M. & Imeni, M. (2023). An Analysis of Auditors Capability on Fraud Detection Using the Planned Behavior Theory Perspective: the Impact of Auditors Experience and Personality Type with Respect to the Role of Professional Skepticism. Financial Accounting and Auditing Researches, 57(15), 149-184. (in Persian) Aras, G., Kutlu Furtuna, O. & Hacioglu Kazak, E. (2022). Toward an integrated reporting framework in higher education institutions: evidence from a public university. International Journal of Sustainability in Higher Education, 23(2), 426–442. Bamberg, S., Ajzen, I. & Schmidt, P. (2003). The roles of past behaviour, habit and reasoned action. Basic and Applied Social Psychology, 25(2), 175–187. Beer, M., Eisenstat, R. & Spector, B. (2010). Why change programs do not produce change. Harvard Business Review, 68(6), 158–166. Bekhradi Nasab, V. (2022). Scope of Theory of Planned Behavior and Whistle-Blowing Tendency. Financial and Behavioral Researches in Accounting, 1(3), 47-70. (in Persian) Boyd, D. & Ellison, N. (2007). Social network sites definition, history and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), 210–230. BUFDG. (2017). Phase 2 report on Integrated Reporting is published. [Online]. Available at: Https://Www.Bufdg.Ac.Uk/Resources/News/View?G=6f0aebb3-9fb6-4f58-9a48 670726e5b409&t=Phase%202%20report%20on%20Integrated%20Reporting%20is%20. Burnes, B. (2003). Managing change and changing managers from ABC to XYZ. Journal of Management Development, 22(7), 627–642. Burnes, B. (2005). Complexity theories and organizational change. International Journal of Management Reviews, 7(2), 73–90. Chung, N. & Han, H. (2017). The relationship among tourists’ persuasion, attachment and behavioral changes in social media. Technological Forecasting and Social Change, 123, 370–380. Colino, A., Benito-Osorio, D. & Armengot, C. (2014). How much does innovation matter for economic growth? Decision, Management, 52(2), 313–325. Cristea, M. & Gheorghiu, A. (2016). Attitude, perceived behavioral control, and intention to adopt risky behaviors. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 43, 157–165. de Leeuw, A., Valois, P., Ajzen, I. & Schmidt, P. (2015). Using the theory of planned behaviour to identify key beliefs underlying pro-environmental behaviour in high-school students: Implications for educational interventions. Journal of Environmental Psychology, 42(1), 128–138. Dibra, M. (2015). Rogers Theory on Diffusion of Innovation-The Most Appropriate Theoretical Model in the Study of Factors Influencing the Integration of Sustainability in Tourism Businesses. Procedia - Social and Behavioural Sciences, 195(3), 1453–1462. Eisenhardt, K.M. & Tabrizi, B.N. (1995). Accelerating adaptive processes: product innovation in the global computer industry, Administrative Science Quarterly, Vol. 40, pp.84-110. Eveland, J.D. (1986). Diffusion, technology transfer and implications: Thinking and talking about change, Knowledge, 8(2), 303-322. Fallan, E. (2015). Explaining the variation in adoption rates of the information content of environmental disclosure: An exploration of innovation adoption theory. Journal of Accounting and Organizational Change, 11(2), 247–268. Flight, R., D’Souza, G. & Allaway, A. (2011). Characteristics-based innovation adoption: scale and model validation. Journal of Product and Brand Management, 50(5), 343–355. Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error: Algebra and Statistics. Journal of Marketing Research, 18, 382-388. Frambach, R., Barkema, H., Nooteboom, B. & Wedel, M. (1998). Adoption of service innovation in the business market: An empirical test of supply-side variables. Journal of Business Research, 41(2), 161–174. French, J. R. P. & Raven, B. (1959). The bases of social power. In Cartwright D. and Zander A, Group Dynamics, New York: Harper and Row.
Geramirad, F., Mollanazari, M., Rahmani, A. & Homayoun, S. (2023). Identification of Integrated Reporting Indicators in Universities. Accounting and Auditing Review, 30(1), 114-148. (in Persian) Gatignon, H. & Robertson, T.S. (1985). A propositional inventory for new diffusion Gibassier, D., Rodrigue, M. & Arjalié, D. L. (2018). Integrated reporting is like God: no one has met Him, but everybody talks about Him. The power of myths in the adoption of management innovations. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 31(5), 1349–1380. Goh, E., Ritchie, B. & Wang, J. (2017). Non-compliance in national parks: An extension of the theory of planned behaviour model with pro-environmental values. Tourism Management, 59, 123–127. Gomes, G. M., Moreira, N. & Ometto, A. R. (2022). Role of consumer mindsets, behaviour, and influencing factors in circular consumption systems: A systematic review. Sustainable Production and Consumption, 32(4), 1–14. Gopalakrishnan, S. & Bierly, P. (2001). Analyzing innovation adoption using a knowledgebased approach. Journal of Engineering and Technology Management, 18(2), 107–130. Häggman, S. (2009). Functional actors and perceptions of innovation attributes: influence on innovation adoption. European Journal of Innovation Management, 12(3), 386–407. Halder, P., Pietarinen, J., Havu-Nuutinen, S., Pöllänen, S. & Pelkonen, P. (2016). The Theory of Planned Behavior model and students’ intentions to use bioenergy: A cross-cultural perspective. Renewable Energy, 89, 627–635. Hamedi, F., Molanazari, M., ShoaaKazemi, M. & Rahmani A. (2023). Investigating the application of theories of innovation diffusion and planned behavior in the adoption process of integrated reporting by University administrators in Iran. Journal of Value Behavioral Accounting, 8 (14), 79-117. (in Persian) Haji Ahmadi, E. & Kheiry, B. (2014). Developing a Model for Software-as-a-Service Adoption. Jounal of Marketing Management, 9(22), 1-26. (in Persian) Henard, D. & Szymanski, D. (2001). Why some new products are more successful than others. Journal of Marketing Research, 38(August), 362–375. IIRC. (2021). The integrated reporting framework. [Online]. Https://Www.Integratedreporting. Org/Wp-Content/Uploads/2021/01/InternationalIntegratedReportingFramework.Pdf. Jackson, J. (2005). Prioritising customers and other stakeholders using the AHP. European Journal of Marketing, 35(7/8), 858–873. Khaled Farag, I. H. (2020). Influencing Attitudes, Changing Behaviours and Embedding a Pro-sustainability Mindset in the Workplace An Innovation Diffusion Approach to Persuasive Communications. Journal of Product Innovation Management, 14(2), 458–478. Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect theory: an analysis of decision under risk. Econometrica, 47(2), 263–291.
Kim, N. & Srivastava, R. (1998). Managing intraorganizational diffusion of technological innovations. Industrial Marketing Management, 27(2), 229–246. Klein, K. & Knight, A. (2005). Innovation implementation: Overcoming the challenge. Current Directions in Psychological Science2, 14(5), 43–246. Kormos, C. & Gifford, R. (2014). The validity of self-report measures of proenvironmental behaviour: A meta-analytic review. Journal of Environmental Psychology, 40(2), 359–371. Kou, L. (2013). Is environmental disclosure an effective strategy on the establishment of environmental legitimacy for organisation? Management Decision, 51(7), 1462 - 1487. Lewin, K. (1951). Field Theory in Social Science – Selected Theoretical Papers, Harper and Li, S.S. & Huang, W. (2018). Lifestyles, innovation attributes and teachers' adoption of game-based learning: Comparing non-adopters with early adopters, adopters and likely adopters in Taiwan, Computers and Education, 96, 29-41. Lim, C. K., Haufiku, M. S., Tan, K. L., Farid Ahmed, M. & Ng, T. F. (2022). Systematic Review of Education Sustainable Development in Higher Education Institutions. Sustainability, 14(20), 13241. Lindenberg, S. & Steg, L. (2007). Normative, gain and hedonic goal frames guiding environmental behaviour. Journal of Social Issues, 63(1), 117–137. Makkonen, H. & Johnston, W. (2014). Innovation adoption and diffusion in business-tobusiness marketing. Journal of Business and Industrial Marketing, 29(4), 324–331. Miaoa, L. & Weib, W. (2013). Consumers’ pro-environmental behaviour and the underlying motivations: A comparison between household and hotel settings", International Journal of Hospitality Management. International Journal of Hospitality Management, 32(2), 102– 112. Molanazari, M. & Zeraati Fard, L. (2012). Innovative Factors Role in Successful Implementation of Enterprise Resource Planning Systems. Empirical Research in Accounting, 2(4), 95-110. (in Persian) Montecalovo, M., Ferneti, F. & De Villiers, C. (2018). The potential of integrated reporting to enhance sustainability reporting in the public sector. Public Money & Management, 38(5), 365–374. Moss, S., Prosser, H., Costello, H., Simpson, N., Patel, P., Rowe, S., Turner, S. & Hatton, C. (1998). Reliability and validity of the PAS-ADD checklist for detecting psychiatric disorders in adults with intellectual disability. J Intellect Disabil Res. 42(2).173–183. Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). McGraw-Hill. Premkumar, G. & Roberts, M. (1999). Adoption of new information technologies in rural Raymond, L. & Blili, S. (1997). Adopting EDI in a network enterprise: the case of Roberto, A., Shafer, M. & Marmo, J. (2014). Predicting substance-abuse treatment providers’ communication with clients about medication assisted treatment: A test of the theories of reasoned action and planned behaviour. Journal of Substance Abuse Treatment, 47(5), 307–313. Rogers, E. (1962). Diffusion of innovations, New York: The Free Press. Rogers, E.M. (1983). Diffusion of innovations (3th ed.), New York: The Free Press. Rogers, E.M. (2003). Diffusion of Innovations, (5th ed.), New York: The Free Press. Rogers, E.M. & Shoemaker, F.F. (1971). Communication of innovations: a cross cultural Salehi Amniyeh Khozani, R., Aghaei Chadegani, A. (2021). Theory of Planned Behavior Role in Investment Decisions in Islamic Securities. Financial and Behavioral Researches in Accounting, 1(1), 55-67. (in Persian) Senger, I., Borges, J. A. & Machado, J. A. (2017). Using the theory of planned behaviour to understand the intention of small farmers in diversifying their agricultural production. Journal of Rural Studies, 49(5), 32–40. Sia, C., Teo, H., Tan, B. C. & Wei, K. (2004). Effects of environmental uncertainty on organizational intention to adopt distributed work arrangements. IEEE Transactions on Engineering Management, 51(3), 253–267. Sheeran, P., Trafimow, D. & Finlay, K. . (2002). Evidence That the Type of Person Affects the Strength of the Perceived Behavioural Control-Intention Relationship. British Journal of Social Psychology, 41(1), 253–270. Smith, I. (2005). Achieving readiness for organisational change. Library Management, 26(6/7), 408–412. Sultan, F. & Chan, L. (2000). The adoption of new technology: the case of object-oriented computing in software companies. IEEE Transactions on Engineering Management, 47(1), 106–126. Tabak, F. & Barr, S. (1998). Innovation attributes and category membership: explaining intention to adopt technological innovations in strategic decision making contexts. The Journal of High Technology Management Research, 9(1), 17–33. Teo, T. S. & Pok, S. (2003). Adoption of WAP-enabled mobile phones among internet users. Omega, 31(2), 483–498. Totterdell, P., Leach, D., Birdi, K., Clegg, C. & Wall, T. (2002). An investigation of the contents and consequences of major organizational innovations. International Journal of Innovation Management, 6(4), 343–368. Veltri, S. & Silvestri, A. (2015). The Free state University integrated reporting: a critical consideration. Journal of Intellectual Capital, 16(2), 443–462. Verhoef, P. & Langerak, F. (2001). Possible determinants of consumers’ adoption of electronic grocery shopping in The Netherlands. Journal of Retailing and Consumer Services, 8(5), 275–285. Wan, C. & Shen, G. (2015). Encouraging the use of urban green space: The mediating role of attitude, perceived usefulness and perceived behavioural control. Habitat International, 50(4), 130–139. Weiss, J.A. & Dale, B.C. (1998). Diffusing against mature technology: Issues and strategy, Wejnert, B. (2002). Integrating models of diffusion of innovations: a conceptual framework. Annual Review of Sociology, 28(3), 297–326. Wolfe, R.A. (1994). Organizational innovation: review, critique and suggested research Yadav, R. & Pathak, G. S. (2016). Young consumers’ intention towards buying green products in a developing nation: Extending the theory of planned behavior. Journal of Cleaner Production, 135, 732–739. Zarzuela, P. & Antón, C. (2015). Determinants of social commitment in the young. Applying the Theory of Reasoned Action. Revista Española de Investigación de Marketing ESIC, 19(2), 83–94. Zolghadr, M., Haghighat, H. & Kordestani, G. (2018). The Effect of Supply-Side Factors on diffusion of Management Accounting Innovations. Management Accounting, 11(39), 1-14. (in Persian)
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 439 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 396 |