پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,509 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,128,907 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,236,102 |
آبباوری مردم برای مدیریت و کاهش مخاطرات برمبنای میراث مکتوب (مطالعۀ موردی جامعۀ ایرانی از صفویه تا قاجار) | ||
| مدیریت مخاطرات محیطی | ||
| دوره 11، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 31-41 اصل مقاله (1.22 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی بنیادی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2024.376239.826 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا معتمد؛ محمد هادی منصور لکورچ* ؛ وحید رشیدوش | ||
| گروه مردم‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی ارتباطات و رسانه، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| انسان همواره در محاصرۀ مخاطرات محیطی بوده و در هر دوره‌ای همان‌طور که شکل مخاطرات تغییر کرده، روش‌های مقابله با آنها هم دستخوش تغییر شده است. مرور آداب و معتقدات ایرانیان از عصر صفوی تا قاجار نشان می‌دهد که یکی از دغدغه‌های انسان در این دوره، باروری و داشتن فرزندان بسیار بوده است تا بدین وسیله بتواند با گسترش قوم و قبیلۀ خود، با مخاطرات محیطی مقابله کند و راه حلی برای بقای خود بیابد. مرور آداب و معتقدات ایرانی این سؤال را در ذهن ایجاد می‌کند که چرا زنان از انواع آب استفاده می‌کنند تا بارور شوند و با افزایش فرزندان، زندگی خود را مستحکم کنند؟ هدف این تحقیق، مرور و تحلیل مردم‌شناختی آداب و آیین‌های رفع نازایی با یاری گرفتن از نماد و الهۀ آب در میان ایرانیان و در نتیجه پایداری آنها در برابر مخاطرات محیطی است. این تحقیق یک مطالعۀ کتابخانه‌ای است که با مرور منابع موجود در زمینۀ آداب و آیین‌های کهن ایرانی دربارۀ فرزندآوری و رفع ناباروری و به‌ویژه با بهره‌گیری از آب و تقدس آن صورت گرفته و ضمن بحث دربارۀ چارچوب نظری، منابع موجود در این زمینه بررسی شده است. سپس تحلیلی مردم‌شناختی دربارۀ آداب و آیین مربوط به فرزندآوری و رفع ناباروری به‌ویژه با یاری گرفتن از نماد و الهۀ آب در میان ایرانیان ارائه شده که در نهایت کمک کرده تا زایش و باروری او تضمین شود و در مقابل مخاطرات محیطی مقاومت کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آناهیتا؛ الهۀ آب؛ باورها؛ مخاطرات محیطی؛ ناباروری | ||
| مراجع | ||
|
[1] اسمیت، کیت (1398). مخاطرات محیطی، ترجمۀ ابراهیم مقیمی و شاپورگودرزی‌نژاد، چاپ هشتم، تهران: سمت.
[2] الهامی، فاطمه (1386). انعکاس باورهای عامیانه و عقاید خرافی در شعر نظامی، پیک نور، ویژۀ زبان و ادبیات فارسی، (19)، 104-114.
[3] انصاری فرشته (1381). روش تحقیق کیفی. نامۀ انسان‌شناسی، 1(2)، 192-187 https//sid.ir/paper/445490/fa
[4] الیاده، میرچا (1376). رساله در تاریخ ادیان. ترجمۀ جلال ستاری تهران: سروش.
[5] بویس، مری (1370). چکیدۀ تاریخ کیش زرتشت. ترجمۀ همایون صنعتی‌زاده، تهران: صفی‌علیشاه.
[6] بهار، مهرداد (1387). از اسطوره تا تاریخ. چاپ ششم، تهران: چشمه.
[7] ثمودی، فرح (1387). ایزدبانوان در ایران باستان و هند. تهران: آرون.
[8] جهانی، مجید؛ حسینی بهشتی، سید محمدرضا؛ طالب‌زاده، سید حمید؛ و قوام صفری، مهدی (1394). تحلیل اسطوره‌ای مخاطرات، مدیریت مخاطرات محیطی، 2(2)، 191-206.
[9] حاجیلو، فتانه؛ و رستمی، مصطفی (1402). واکاوی عوامل مرتبط با مسئولیت‌پذیری اجتماعی در جامعۀ مخاطره‌آمیز. مدیریت مخاطرات محیطی،10(1)، 29-41.
[10] حافظ‌نیا، محمدرضا؛ و قادری‌حاجت، مصطفی (1393). بی‌عدالتی فضایی و مخاطرات انسانی (مطالعۀ موردی استان سیستان و بلوچستان)، دانش مخاطرات 1(2)، 131-148.
[11] درودی، مسعود (1392). جامعه‌شناسی خرافات در ایران. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
[12] درویش، محمدرضا (1355). گامی در اساطیر. اصفهان: بابک.
[13] دورانت، ویل (1350). لذات فلسفه. ترجمۀ عباس زریاب خویی. تهران: علمی و فرهنگی.
[14] رضی، هاشم (1383). جشن‌های آب. تهران: بهجت.
[15] ریویر، کلود (1384). در آمدی بر انسان‌شناسی. ترجمۀ ناصر فکوهی، چاپ پنجم، تهران: نشر نی.
[16] زارع، مهدی؛ و مقیمی، ابراهیم (1401). گونه‌شناسی مخاطرات (آیا علم مخاطره‌شناسی گونه‌های خاصی دارد؟). مدیریت مخاطرات محیطی، 9(4)، 383-390.
[17] ستاری، جلال (1379). پژوهشی در قصۀ یونس و ماهی. تهران: مرکز.
[18] شوالیه گری، ژان؛ و گربران، آلن (1388). فرهنگ نمادها. ترجمة سودابه فضائلی، تهران: جیحون.
[19] طاهری، صدرالدین؛ و طاووسی، محمود (1386). خدایبانوان باروری در جهان باستان، مدرس هنر، 2(2)، 41-56.
[20] طاهری، صدرالدین؛ و طاووسی، محمود (1389). تندیس‌های ایزدبانوان باروری ایران. مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 8(2)، 43-72.
[21] فربد، محمدصادق (1388). مبانی انسان‌شناسی. تهران: پشوتن.
[22] فکوهی، ناصر (1382). تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی. تهران: نشر نی
[23] غضنفرپور، محسن؛ پورخسروانی، محسن و محمودی محمدآبادی، طیبه (1402) ارزیابی و تحلیل هم‌استنادی مفاهیم مخاطره، انسان و محیط از سال 1985 تا 2020. مدیریت مخاطرات محیطی، 10(4)، 309-324.
[24] کتیرایی، محمود (1378). خشت تا خشت. تهران: ثالث.
[25] کزازی، میرجلال‌الدین؛ و فرقدانی، کبری (1386). توتم در داستان‌های شاهنامه. زبان و ادبیات (34)، 85-113.
[26] کوپر، جی سی (1379). فرهنگ نمادهای سنتی. ترجمة ملیحه کرباسیان، تهران: فرشاد.
[27] گریگور، آرتراس (1361). اسرار طلسم و سحر و جادو و دنیای ماوراءالطبیعۀ انسان اولیه. ترجمۀ پرویز نجفیانی، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی عطایی.
[28] ماسه، هانری (1391) معتقدات و آداب ایرانی (از دورۀ صفویه تا دورۀ پهلوی). ترجمۀ مهدی روشن‌ضمیر، تهران: شفیعی.
[29] مالینوفسکی، برانیسلاو (1383). نظریه‌های علمی و فرهنگی. ترجمۀ منوچهر فرهومند. دفتر پژوهش‌های فرهنگی چاپ غزال.
[30] مظاهری، علی‌اکبر (1377). خانوادۀ ایرانی در دوران پیش از اسلام، ترجمۀ عبدالله توکل، چاپ دوم، تهران: قطره.
[31] مقیمی، ابراهیم (1396). مخاطره‌شناسی امری فطری است. مدیریت مخاطرات محیطی، 4(1)، 1-7.
[32] مقیمی، ابراهیم (1394). دانش مخاطرات (برای زندگی با کیفیت بهتر)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
[33] میرزایی، محمد (1394). اهمیت رفتار و سبک زندگی سلامت‌محور در پیشگیری از مخاطرات در دوران معاصر. دانش مخاطرات، 4(3)، 269- 273.
[34] نوروزی، فاطمه؛ و جعفری، مریم (1391). نگاه جنسیتی به باورهای عامیانه در زمینۀ نازایی، حفظ جنین و پیشگویی جنسیت فرزند شهر گراش، انسان‌شناسی 10(16)، 161-178.
[35] یاحقی، محمدجعفر (1388). فرهنگ اساطیر و داستان واره‌ها، چاپ دوم، تهران: فرهنگ معاصر.
[36] یونگ، کارل گوستاو (1377). انسان و سمبول‌هایش. ترجمۀ دکتر محمود سلطانیه، تهران: جامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 115 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 135 |
||