پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,519,687 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,778,923 |
واکاویِ مردم شناختیِ سیمای مردم در داستان های "آبجی خانم" و "مرده خورها" ی صادق هدایت | ||
| پژوهش‌های انسانشناسی ایران | ||
| دوره 14، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 94-114 اصل مقاله (1.44 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2024.369155.459850 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی امینی1؛ محمد همایون سپهر* 2؛ وحید رشیدوش2 | ||
| 1دانشجوی دکترای مردم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران | ||
| 2استادیارگروه مردم شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: در این جستار، موضوع اصلی، شناخت عناصر مردم شناختی و واکاوی سیما و رفتار مردم در داستانهای «آبجی خانم» و «مردهخورها» و پرداختن به دو مبحثِ چیستی اجتماعی و کیستی مردمانی است که در این دو داستان به آنها اشاره شده است. روش: با توجه به کیفی بودن تحقیقات مردمشناختی، و ارتباط پژوهشگر با محتوای داستانهای کوتاه هدایت، از روش تحلیل محتوا بهره گرفته شده است. همچنین از روشهای مطالعه اسناد و مدارک (کتابخانه، آرشیو، اینترنت) و ابزارهایی مانندکتابها، اسناد، مقالات، اینترنت و فیشبرداری استفاده شده است. در این پژوهش مکاتب نظری کارکردگرایی، ساختارگرایی و فرهنگ و شخصیت مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: دورانی که هدایت در آن زیسته است، مصادف است با دوران گذار از سنت به مدرنیته. این دوران بر روی هدایت و خلق شخصیت داستانهایش تأثیر داشته است. میزان تعلق خاطر هدایت به فرهنگ عامه و تبلور عناصر فرهنگی و استفاده از آنها در نوشتههایش، اهمیت او را در میان نویسندگان ایرانی دو چندان نموده است. در خلال داستانهای آبجی خانم و مردهخورها، رگههایی از عناصر فرهنگ عامه ایران که شامل سرزنشها، دشنامها، نفرینها، دعاها، اشعار عامیانه، اصطلاحات و ضرب المثلها بود، شناسایی و تحلیل مردم شناختی شد. نگاه ویژۀ هدایت به طبقات پایین جامعه و ساختار فرهنگی خاص آنان و تأکید بر شخصیتها و سیمای مردمان آن دوران، او را وارد قلمرو مردمشناسی نموده است. در این پژوهش سیما و رفتار پدر، مادر، زن، مرد، خواهر، هوو، همسایه و کارگر مورد واکاوی قرار گرفت. در داستانهای آبجی خانم و مردهخورها شاهد تأثیر هر چه بیشتر اجتماع و فرهنگ حاکم در آن دوران بر روی شخصیتهای اصلی داستانها هستیم. هدف هدایت از خلق چنین آثاری، آشنایی هرچه بیشتر مردم با عناصر و مؤلفههای فرهنگی و نقش آنها در زندگی روزمره مردم میباشد و یادآوری این نکته که رفتار، اعتقادات و باورهای عامیانه اطرافیان میتواند زمینۀ تباهی افراد دیگر را به دنبال داشته باشد. نتیجهگیری: از نتایجی که از این پژوهش به دست آمد میتوان به این موارد اشاره نمود: تجلی نقش فولکلور در داستانهای کوتاه آبجی خانم و مرده خورهای هدایت و تأثیر مدرنیته بر تغییر جایگاه پدر در خانواده (داستان آبجی خانم) که قبلاً ریاست خانواده را بر عهده داشته است. همچنین ترسیم موشکافانه سیمای شخصیتهای داستانها و شناسایی مؤلفههای مردم شناختی توسط پژوهشگر. هدایت بر روی برخی اعتقادات خرافی و نادرست انگشت میگذارد و آن ها را به سخره میگیرد و برخی از مناسک و آداب و رسوم را دست و پاگیر میداند که همینها از دید او، موجبات عقب افتادگی مردم و به تبع آن، بحرانهای شخصیتی و اجتماعی را به همراه داشته است | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آبجی خانم؛ سیمای مردم؛ صادق هدایت؛ عناصر مردم شناختی؛ مرده خورها | ||
| مراجع | ||
|
آتشکار، رقیه؛ فتحی آشتیانی، علی؛ آزاد فلاح، پرویز(1391). ارتباط سبکها و مکانیزمهای دفاعی با سیستمهای مغزی/رفتاری. مجله روان شناسی بالینی3(4)، 63-73.
آذری، سهیلا(1399). دن ژوانیسم. فصلنامه بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی زنجان،(4)، 1-32.
آرین پور، یحیی (1382). از صبا تا نیما. تهران: زوار، چاپ چهارم، (ج سوم).
امیری، محمد صالح؛ احمدی، پیمان (1398). سیمای زن در قصههای عامیانۀ هرمزگان. مطالعات ادبیات روایی، 1(1)، 61-42.
بزرگمهر، شیرین؛ آبادیان دوگیدرق، تالین(1394). گفتمان مادرانگی: بررسی مادر هراسی در نمایشنامۀ «سرگذشت هایدی» اثر «وندی واسراشتاین». دو فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه هنر،نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، (12)5-19.
بهارلو، محمد(1379). عشق و مرگ در آثار هدایت. تهران: قطره.
بیتس، دانیل؛ پلاگ، فرد (1385)، انسان شناسی فرهنگی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی.
حسن زاده میرعلی، عبدالله(1391). کاربرد عناصر فرهنگ عامه(فولکلور) ویژگی سبکی داستانهای صادق هدایت. فصلنامه تخصصی سبکشناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب)، 5(3)، 97-115.
حسنلی، کاووس؛ نادری، سیامک (1391). مناسک تدفین و آیین گورستانی درآثار داستانی صادق هدایت. مجله ادب پژوهی، (22)، 9-32.
حسینی، نوشین؛ سیدزاده ثانی، سید مهدی؛ حسینی، سیدمهدی (1400). خشونت فراموش شده: زمینههای فرهنگی واجتماعی خواهر- برادر آزاری(مطالعه م.وردی دانش آموزان دبیرستانی ناحیه یک و ناحیه شش مشهد). فصلنامه مدرس حقوق کیفری و جرم شناسی، 1(2)، 7-39
راوندی، مرتضی (1371). تاریخ اجتماعی ایران(مناظری از زندگی اجتماعی و خانواده در ایران). تهران: نگاه، (ج 6).
رحیمیان، هرمز(1387). ادوار نثرفارسی از مشروطیت تا انقلاب اسلامی. تهران: سمت.
رستگار خالد، امیر، آران دشتی آرانی، سمیه؛ صادقی آرانی، زهرا (1392). بررسی سرمایه اجتماعی همسایگی و پیامدهای اصلی مرتبط با آن (مطالعۀ موردی شهر آران و بیگدل، منطقه آران). فصلنامه مطلعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، 1(4)، 177-215.
رفیع پور، فرامرز(1385). تکنیکهای خاص تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: شرکت سهامی انتشار،(چاپ چهارم).
روح الأمینی، محمود(1372). زمینه فرهنگ شناسی. تهران: عطار(چاپ سوم).
روح الأمینی، محمود(1383). گردشهر با چراغ در مبانی انسان شناسی. تهران: عطار(چاپ دوازدهم).
ساجدی راد، سید محسن؛ نادری، سیامک(1398). آثار مستند و داستانی صادق هدایت از نگاه انسان شناسی زیستی بر پایۀ مطالعات میان رشتهای. فصلنامه مطالعات میان رشتهای در علوم انسانی 12(1)، 83-109.
سعیدی مدنی، سیدمحسن(1398). نظریه های انسان شناسی. یزد: دانشگاه یزد(چاپ دوم).
سلیمی، محمدرضا؛ شرفی، روح انگیز(1394). بررسی ساختار و ابعاد روش تحقیق کیفی پدیدارشناسی. کنفرانس بینالمللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی، مرکز همایشهای بین المللی صدا و سیما، 27 آبان 1394.
کیانوش، محمود(1381). صادق هدایت پیشگام داستاننویسی جدید در ایران. لندن.
شریعتمداری، محمدابراهیم(1354). صادق هدایت و روانکاوی آثارش. تهران: پیروز.
طاهری، حسین(1401). بررسی ابعاد شخصیت"آبجی خانم" در داستان کوتاه صادق هدایت و دوشیزه کیلمن در رمان "خانم دالووی" اثر ویرجینیا وولف. نشریه ادبیات تطبیقی، 4(27) 219-253.
عابدینی فرد، مصطفی(1392). مردانگی هژمونیک و داغ جسمیت های ناکام، جنسیت و ناهنجاریهای جسمی در "آبجی خانم" و " داوود گوژپشت". ایران نامه، 1(28)، 19-39.
عظیمی، امیر؛ ابوالحسن تنهایی، حسین؛ آقاجانی مرساء، حسین(1396). بازنمایی گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران، (مورد مطالعه گزیده آثار هدایت و فروغ). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 6(2)، 351-374.
فرخ نیا، رحیم(1375). زمینۀ انسانشناسی فرهنگی و اجتماعی. همدان: جهاد دانشگاهی.
فرخ نیا، رحیم(1383). مقدمهای بر مردمشناسی. همدان:دانشگاه بوعلی سینا.
فلیک، اووه(1400). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی، تهران: نی، (چاپ دوازدهم)
قائدی، محمدرضا؛ گلشنی، علیرضا. (1395). روش تحلیل محتوا، از کمیگرایی تا کیفیگرایی. روشها و مدلهای روانشناختی،7(23)، 57-82.
کتیرایی، محمود(1378). ازخشت تا خشت. تهران: ثالث.
نفیسی، آذر(1379)، رمان و رماننویسی در ایران، ایران و مدرنیته، به کوشش رامین جهانبگلو، تهران: گفتار.
نوریس، کریستوفر(1388)، شالوده شکنی، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: مرکز (چاپ دوم).
هدایت، صادق(1342)، زنده به گور، تهران: امیرکبیر، جلد اول(چاپ ششم).
هدایت، صادق(1356). نیرنگستان. تهران: جاویدان.
همایون کاتوزیان، محمدعلی(1402)، صادق هدایت از افسانه تا واقعیت، ترجمه فیروزه مهاجر، تهران: مرکز.
Pascoe, caroline(1998), Screening Mothers: Representations of motherhood in Australian film from 1900 to 1988, university of Sydney.
Wilkinson, D. & Brimingham, P.(2003). Using Research Instuments: A Guide For Researchers. London: Routeledge.
Tajfel, Henry. (1981). Human group and social categories. Cambridge: Cambridge.
منبع اینترنتی
وبسایت همیار عشق(1390)، راه های کنار آمدن با هوو.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 234 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 50 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب