تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,031 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,500,916 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,763,996 |
اولویت بندی نیازهای زنان در فضاهای عمومی شهری | ||
توسعه محلی (روستائی-شهری) | ||
مقاله 3، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 30، شهریور 1403، صفحه 43-58 اصل مقاله (890.94 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrd.2024.374635.668850 | ||
نویسندگان | ||
حمیده دباغی* 1؛ مژده بهاری2 | ||
1گروه مطالعات زنان، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی ، تهران، ایران | ||
2گروه برنامهریزی شهری، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در این مقاله با تأکید بر اهمیت فضاهای عمومی شهری برای زنان، مهمترین اولویتها و نیازهای زنان در فضاهای عمومی شهری شناسایی و اولویتبندی میشود. سپس فضاهای عمومی شهری و فضاهای عمومی جنسیتیشده از حیث اینکه آیا انعکاسی از نیازهای زنان هستند یا خیر، با هم مقایسه میشود. رویکرد روششناسی در این مقاله ترکیبی است. در فاز اول بهمنظور شناسایی نیازهای زنان از فضاهای عمومی شهری و شاخصهای مهم و قابلتوجه از رویکرد کیفی، مرور سیستماتیک 21 مقاله و سپس فراترکیب یافتههای آنها با بهکارگیری کدگذاری پایه استفاده شد. در فاز دوم، پس از کدگذاری پایۀ یافتههای مقالات، مهمترین مقولهها استخراج شدند. با محوریت برخی از شاخصها، پرسشنامهای طراحی و به دو گروه از زنان (30 نفر) در دو فضای عمومی شهری با کارکرد مشابه (یک فرهنگسرا و یک شهربانو) ارائه شد و براساس نظرات پاسخگویان، نیازهای زنان با کاربرد تحلیل سلسلهمراتبی AHP اولویتبندی شدند. مهمترین نیازهای زنان در فضاهای عمومی را میتوان در سه مقولۀ اصلی اجتماعی (ناامنی زنان، نبود قوانین مناسب، نابرابری جنسیتی نهادینهشده، نیازهای زنانۀ مغفولمانده در طراحی شهری)، بعد کالبدی (زیرساختهای فیزیکی ناکارآمد، زیرساختهای شهری جرمزا و تفاوتهای جنسیتی در ادراک از فضا) و بعد روانشناختی (طراحی شهری و بازتعریف هویتی، طراحی شهری و ترغیب حس زندگی، و ناامیدی زنان از برنامهریزی شهری) تعریف کرد. سپس با افزودن بعد اقتصادی و شاخصهایی مانند هزینه، کیفیت و تنوع خدمات، پرسشنامهای تهیه شد و توسط زنان کاربر در دو فضای عمومی شهری رتبهبندی شد. سه اولویت مهم نیازهای زنان در دو فضای عمومی شهری به شاخصهای امنیت و آرامش زنان در مجموعه (رتبۀ 1)، هزینۀ خدمات (رتبۀ 2) و روشنایی و نحوۀ مواجهه و رفتار کارکنان در مجموعه (رتبۀ 3) مربوط است و سه شاخص که کمترین اهمیت را برای زنان پاسخگو داشتند، نبود احساس معذببودن بهواسطۀ حضور مردان (رتبۀ 12)، وجود فضای خاص برای زنان بدون حضور مردان (رتبۀ 11)، وجود فضایی برای تعامل با دوستان و وجود فضایی برای نگهداری از فرزندان (رتبۀ 10) هستند. رتبۀ اول برای شاخص امنیت و آرامش را نمیتوان منطقی برای ایجاد فضاهای جنسیتی و مختص زنان دانست. آرامش و امنیت زنان میتواند معنای فیزیکی و زیرساختی داشته باشد؛ برای مثال روشنبودن فضا و القای حس امنیت که در مقالۀ حاضر نیز در اولویتبندی شاخصها رتبۀ 3 را به خود اختصاص داده است. | ||
کلیدواژهها | ||
روش AHP؛ زنان؛ طراحی شهری؛ فضای عمومی جنسیتی؛ فضای عمومی شهری | ||
مراجع | ||
احمدی، حامی، و فهام، الهام (1396). توسعۀ کالبدی پارکهای بانوان براساس اولویتسنجی انگیزشی (پارک بانوان شهر سهند). برنامهریزی توسعۀ کالبدی، 4(4)، 56-65.
انواری، زهره (1400). فضای سبز شهری در شهر پایدار (مورد مطالعه: پارک فدک تهران). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 10(1)، 313-344. https://doi.org/10.22059/jisr.2020.311701.1139
جامی اودولو، مریم، یزدانی، محمدحسن، و اصغری زمانی، اکبر (1402). تحلیل نقش حق زنان به شهر برمبنای جداییگزینی جنسیتی (مورد مطالعه: پارک بانوان شهر اردبیل). جغرافیا و روابط انسانی، 6 (1)، 260-288. https://doi.org/10.22034/gahr.2023.377150.1778
سلیمانی، علیرضا، آفتاب، احمد، و رضازاده، نرمین (1398). طراحی فضاهای شهری با ارزیابی نگرش جنسیتی (مطالعۀ موردی: پارک بانوان نرگس ارومیه). فصلنامۀ جغرافیا (برنامهریزی منطقهای)، 9(34)، 157-177.
قادری، صلاح الدین، ایمانی جاجرمی، حسین، گلچین، مسعود، و بیات، مجتبی (1400). تأملی بر صور سیاستگذاری فرهنگی در مدیریت شهری مورد مطالعه: مدیریت شهری تهران (1368-1398). توسعه محلی (روستائی-شهری)، 13(2)، 371-396.https://doi.org/10.22059/jrd.2021.334135.668690
معاونی، الهام، رحمانی، هیوا (1398). تاثیر امنیت و فضای جنسیتی بر افزایش حضور بانوان در فضای شهری)نمونه موردی: پارک بانوان شیراز). نشریه معماری شناسی، 2(9)، 1-10.
Ahmadi, H., & Faham, E. (2018). Physical development of lady’s park based on women’s motivation (Case study: Sahand ladies park). Physical Social Planning, 4(4), 56-65. (In Persian)
Anvari, Z. (2021). Urban green area and sustainable city (Case study: Fadak Park, Tehran). Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 10(1), 313-344. doi: 10.22059/jisr.2020.311701.1139. (In Persian)
Arjmand, R. (2016). Public urban space, gender and segregation: Women-only urban parks in Iran. Routledge.
Beebeejaun, Y. (2017). Gender, urban space, and the right to everyday life. Journal of Urban Affairs, 39(3), 323-334.
Blackstone, A. (2003). Gender Roles and Society. Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/304125569
Ghaderi, S., Imani jajarmi, H., Golchin, M., & Bayat, M. (2022). A Reflection on Cultural-Political Forms in Urban Management Case Study: Tehran Urban Management (1989-2017). Community Development (Rural and Urban), 13(2), 371-396. https://doi.org/10.22059/jrd.2021.334135.668690 (In Persian)
Hardwicke, L. (2008). Transition to smart, sustainable infrastructure. Transitions: Pathway towards Sustainable Urban Development in Australia, 599-608.
Jacobs, J. (1961). The Death and Life of Great American Cities (New York: Random). Versión castellana (1967) Muerte y vida de las grandes ciudades. Madrid: Península.
Jalalkamali, A., & Doratli, N. (2022). Public space behaviors and intentions: the role of gender through the window of culture, case of Kerman. Behavioral Sciences, 12(10), 388. https://doi.org/10.3390/bs12100388
Jami Odluo, M., Yazdani, M., & Asgharizamani, A. (2023). Analysis of the role of women's right to the city based on gender segregation (Study case: Ardabil women's park). Geography and Human Relationships, 6(1), 260-288. https://doi.org/10.22034/gahr.2023.377150.1778 (In Persian)
Lefebvre. H. (1991). The Production of space (Oxford, OX, UK; Cambridge, Mass., USA: Blackwell.
Lindemann, H. (2004). What is Feminist Ethics? The Ethical Life: Fundamental Readings in Ethics and Moral Problems ed. by Russ Shafer Landau (USA: Oxford University Press, 2010), 128-139.
Massey, D. (2004). Politics and space/time. Urban culture: critical concepts in literary and cultural studies, 1, 123-44.
Moaveni, E., & Rahmani, H. (2018). The effect of security and gender space on increasing the presence of women in the urban space (Case study: Women’s Park in Shiraz). Architecture, 9, 49-58. (In Persian)
Ouaryachi, F. (2018). Public Space in Morocco; a History of Gender Segregation. Władza sądzenia, (14), 93-100.
OUM (Office of Urban Management) (2007). South East Queensland Regional Plan 2005.
SACOSS (South Australian Council for Social Service) (2009). Social Infrastructure: shift the focus to human capital. Unley.
Saldana, J. (2013). The coding manual for qualitative researchers. Sage Publication. First edition published 2009. This second edition published 2013. Retrieved from: https://emotrab.ufba.br/wp-content/uploads/2020/09/Saldana-2013-TheCodingManualforQualitativeResearchers.pdf
Sassen, S. (1996). Analytic borderlands: race, gender and representation in the new city. In Representing the City (pp. 183, 202). Palgrave, London.
Soleimani, A., Aftab, A., & Rezazadeh, N. (2019). Design of urban spaces with Evaluation of the gender perspective (Case Study: Urmia narges women’s park). Geography (Regional Planning), 9(34), 157-177. (In Persian)
Torabi, S. (2019).Women Creating New Spaces: Reconfiguring Gender Segregation in Iran by Samira Torabi. A thesis submited in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts Department of Anthropology University of Alberta. Retrieved from: https://era.library.ualberta.ca/items/dbe92d4c،2357،409e،9e2a،e0a5577ec752/view/89ff0ec0،db1f،4217،a1e9،8945553e2781/Torabi_Samira_201909_MA.pdf
Tuncer, S. (2014). Going public: women’s experience of everyday urban public space in Ankara across generations between the 1950s and the 1980s [PhD, Doctoral Program]. Middle East Technical University. pp: 3, 6.
Van Geel, A. (2016). Separate or together? Women-only public spaces and participation of Saudi women in the public domain in Saudi Arabia. Contemporary Islam, 10, 357-378. https://link.springer.com/article/10.1007/s11562-015-0350-2
Williams, P., & Pocock, B. (2010). Building ‘community’for different stages of life: physical and social infrastructure in master planned communities. Community, Work & Family, 13(1), 71-87. https://doi.org/10.1080/13668800902903300 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 249 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 122 |