تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,091,431 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,195,244 |
مدیریت ریسک در پروژههای ساخت پایدار: مرور ادبیات نظاممند و تحلیل کتابسنجی | ||
مدیریت صنعتی | ||
دوره 16، شماره 2، 1403، صفحه 303-333 اصل مقاله (876.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/imj.2024.373035.1008128 | ||
نویسندگان | ||
کسری حسینی1؛ یونس جاوید* 2 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
2استادیار، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: در سالهای اخیر با تسری مفهوم توسعه پایدار در چرخه حیات پروژههای ساخت و ماهیت پویا و حادثهآفرین این پروژهها، مسئله مدیریت ریسک پایدار، بیش از پیش در کانون توجه پژوهشگران قرار گرفته است. با این حال، فقدان مرور نظاممند و تحلیل کتابسنجی مجموعه پژوهشهای انتشاریافته، چشمانداز آتی و روند تکامل این حوزه مطالعاتی را در هالهای از ابهام قرار داده است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و ترسیم بدنه ادبیات برای شناسایی شکافهای بالقوه پژوهشی و برجسته کردن مرزهای دانش در حوزه مطالعاتی مدیریت ریسک پروژههای ساخت پایدار نگاشته شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی ـ تحلیلی است و از نظر روش اجرا، مرور نظاممند تلقی میشود. در این پژوهش برای تحلیل توصیفی و محتوایی مقالهها، مرور نظاممند ادبیات مطابق با دستورالعمل پریزما انجام گرفته است. در این راستا، ضمن بازیابی و غربالگری ۱۶۳۰ مقاله انتشاریافته در دو پایگاه علمی اسکوپوس و وبآوساینس، طی سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳، به تحلیل ۱۱۳ مقاله واجد شرایط پرداخته شد. در تکمیل مرور ادبیات نظاممند و برای ارزیابی جامعنگرتر حوزه مدیریت ریسک پروژههای ساخت پایدار، از تحلیل کتابسنجی و فنون مصورسازی، اعم از تحلیل شبکههای همتألیفی پژوهشگران و همرخدادی واژگان کلیدی، در نرمافزار وسویور بهره برده شد. یافتهها: با تحلیل توصیفیِ مقالههای بازیابی شده بر مبنای سال انتشار و فراوانی آنها در مجلههای گوناگون، مشخص شد که در سالهای اخیر، استقبال پژوهشگران به حوزه مطالعاتی مدیریت ریسک پروژههای ساخت، از منظر توسعه پایدار، رو به افزایش بود. با تحلیل محتوایی مقالهها ملاحظه شد که پژوهشگران در حوزه کلی مدیریت ریسک پروژههای ساخت پایدار، بر پنج مضمون پژوهشی تمرکز داشتند که عبارتاند از: ۱. ریسکهای کلی پایداری؛ ۲. ریسکهای تدارکات پایدار؛ ۳. ریسکهای زنجیره تأمین؛ ۴. ریسکهای پذیرش فناوری؛ ۵. ریسکهای منابع انسانی. با تعمیق و تدقیق در پژوهشها ملاحظه شد که پرتکرارترین ریسکها در پروژههای ساخت پایدار، در هشت بُعد اصلی قرار داشتند: ۱. مالی و اقتصادی؛ ۲. اجتماعی؛ ۳. اجرایی، مدیریتی و سازمانی؛ ۴. دانشی و مهارتی؛ ۵. دولتی و قانونی؛ ۶. ذی نفعان/کارفرما؛ ۷. زیستمحیطی؛ ۸. فناوری، تجهیزات و منابع. از منظر روش پژوهش ملاحظه شد که سهم پژوهشهای تجربی و کاربردی در مدیریت ریسک پروژههای ساخت پایدار، کمتر از پژوهشهای توصیفی و مروری بود که این امر، بر وجود فرصتهای مطالعاتی فراوان برای انجام پژوهشهای کاربردی با طرح مسائل و اعمال فرضهای مختلف، تأکید میکند. از نظر استراتژی، سهم چشمگیری از مقالهها، روش پیمایشی و تعداد کمتری از مقالهها روش مطالعه موردی را در دستور کار خود قرار داده بودند. نظر به آنکه دقت و تعمیمپذیری نتایج پژوهش، در روش پیمایشی بیش از مطالعه موردی است، گرایش پژوهشگران به استراتژی پیمایشی بیشتر بود. همچنین پژوهشگران در ارزیابی ریسکهای پروژههای ساخت پایدار، اغلب از روشهای تحلیل آماری بهره برده بودند. با تحلیل کتابسنجی و تدقیق در تحلیلهای همرخدادی واژگان کلیدی، ملاحظه شد که گرایش آتی پژوهشگران در محوریت قراردادن مفاهیم، رویکردها و زمینههایی همچون اقتصاد چرخشی، بازیافت، ارزیابی ریسک، تحلیل عاملی، رهبری در انرژی و محیط زیست کشورهای در حال توسعه و پیمایش پرسشنامهای، در حوزه مدیریت ریسک پرژوههای ساخت پایدار بود. نتیجهگیری: با توجه به یافتههای این پژوهش، پیشبینی میشود که جهتگیری مقالههای آتی از نظر محتوایی و روششناسی، بهسمت تکمیل پازل نظام مدیریت ریسک پایداری (شناسایی، ارزیابی، کنترل و واکنش به ریسک) در پروژههای ساختوساز پایدار، بهویژه در کشورهای در حال توسعه، در قالب مطالعات تجربی و کاربردی با روش آمیخته و کاربست رویکرد ترکیبی در فضایعدم قطعیت باشد. مطالعات مختلفی به بررسی موانع و مخاطرات پروژههای ساخت از وجوه مختلف پایداری مانند اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی پرداختهاند. اما سهم بُعد اقتصادی بیش از ابعاد اجتماعی و زیستمحیطی بود که این نقصان، ارزیابی جامعنگری از ریسک پروژههای پایدار به ارمغان نمیآورد. هرچند انجام چنین مطالعات برای تخصیص کارآمد منابع ضروری هستند. سهم دانشافزایی این مقاله در واکاوی وضعیت کتابسنجی حوزه مطالعاتی مدیریت ریسک در پروژههای ساخت پایدار، بهمنظور تعیین جهتگیری پژوهشهای آتی نیز به سهم خود منحصربهفرد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل کتابسنجی؛ توسعه پایدار؛ صنعت ساخت؛ مدیریت ریسک پروژه؛ مرور ادبیات نظاممند | ||
مراجع | ||
آقابگلو، محسن؛ رضایی، کامران و ترابی، سیدعلی (1402). توسعه و ارزیابی چارچوب حاکمیت ریسک در صنعت نفتوگاز. نشریه مدیریت صنعتی، 15(1)، 3-29.
تاسا، امید؛ گلابچی، محمود و روانشادنیا، مهدی (1402). ارزیابی پاسخ به ریسک در پروژههای پیچیده ساختمانی با استفاده از روش تاپسیس فازی. مدیریت صنعتی. 15(2)، 335- 364.
رستمیزاده، کریم؛ درودی، هما و محمدی، علی (1400). ارائه مدلی برای شناسایی عوامل و مؤلفههای توسعه پایدار صنعت آهن و فولاد با بهکارگیری تکنیکهای دادهبنیاد و دیمتل فازی. مدیریت صنعتی. 13(3)، 514-536.
قیدرخلجانی، جعفر و روشندل، سعید (1400). ارزیابی ریسک بر مبنای نمره اولویت ریسکِ کارای جامع با استفاده از تحلیل پوششی دادهها. مدیریت صنعتی. 13(1)، 154-131.
مینایی، بهزاد؛ مهرگان، محمدرضا و صفری، حسین (1398). ارائه مدلی ریاضی جهت پاسخ به ریسک پروژه با رویکرد پایداری. چهارمین کنفرانس بینالمللی مدیریت صنعتی، یزد.
نوذری، احسان و میرجلیلی، علیرضا (1400). بررسی پارامترهای ریسک اجرا در ساختمانهای سبز در توسعه پایدار با رویکرد AHP بر اساس سطح انرژی مصالح ساختمانی، اولین کنفرانس عمران، شهرسازی، معماری و محیط زیست. وین، اتریش.
References Abramov, I. & Al-Zaidi, Z. A. K. (2020). The Level of Influence of Human and External Risks on a Construction Company’s Sustainability. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 753, No. 4, p. 042043). IOP Publishing. Adabre, M. A., Chan, A. P., Darko, A., Osei-Kyei, R., Abidoye, R. & Adjei-Kumi, T. (2020). Critical barriers to sustainability attainment in affordable housing: International construction professionals’ perspective. Journal of Cleaner Production, 253, 119995. Aghabegloo, M., Rezaie, K. & Torabi, S. A. (2023). Developing and Evaluating Risk Governance Framework in the Oil and Gas Industry. Industrial Management Journal, 15(1), 3-29. doi: 10.22059/imj.2023.350212.1007999 (in Persian) Alamdari, A. M., Jabarzadeh, Y., Samson, D. & Sanoubar, N. (2023). Supply chain risk factors in green construction of residential mega projects - interactions and categorization. Engineering Construction and Architectural Management, 30(2), 568-597. Amade, B., Adeyomo, A. A., Ogbonna, A. C., Okore, O. L. & Okwara, I. D. (2020). Barriers to Green Supply Chain Management (GSCM) Adoption on Construction Projects. European Project Management Journal, 10(2), 41-50. Asad, M. M., Sherwani, F. & Khand, Z. H. (2020). Risk factors for construction workforce safety towards sustainability. International Journal of Sustainable Construction Engineering and Technology, 11(2), 219-224. Burggräf, P., Adlon, T., Schupp, S. & Salzwedel, J. (2021). Risk Management in Factory Planning–A Literature Review. Procedia CIRP, 104, 1191-1196. Chan, A. P. C., Darko, A., Ameyaw, E. E. & Owusu-Manu, D. G. (2017). Barriers Affecting the Adoption of Green Building Technologies. Journal of Management in Engineering, 33(3). Chan, A. P. C., Darko, A., Olanipekun, A. O. & Ameyaw, E. E. (2018). Critical barriers to green building technologies adoption in developing countries: The case of Ghana. Journal of Cleaner Production, 172, 1067-1079. Coskun, C., Dikmen, I. & Birgonul, M. T. (2023). Sustainability risk assessment in mega construction projects. Built Environment Project and Asset Management, 13(5), 700-718. https://doi.org/10.1108/BEPAM-10-2022-0153 Darko, A., Chan, A. P. C., Ameyaw, E. E., He, B. J. & Olanipekun, A. O. (2017). Examining issues influencing green building technologies adoption: The United States green building experts' perspectives. Energy and Buildings, 144, 320-332. Darko, A., Chan, A. P. C., Yang, Y., Shan, M., He, B. J. & Gou, Z. (2018). Influences of barriers, drivers, and promotion strategies on green building technologies adoption in developing countries: The Ghanaian case. Journal of Cleaner Production, 200, 687-703. El-Sayegh, S. M., Manjikian, S., Ibrahim, A., Abouelyousr, A. & Jabbour, R. (2021). Risk identification and assessment in sustainable construction projects in the UAE. International Journal of Construction Management, 21(4), 327-336. Erdenekhuu, N., Kocsi, B. & Mate, D. (2022). A Risk-Based Analysis Approach to Sustainable Construction by Environmental Impacts. Energies, 15(18), Article 6736. Ershadi, M., Jefferies, M., Davis, P. & Mojtahedi, M. (2021). Barriers to achieving sustainable construction project procurement in the private sector. Cleaner Engineering and Technology, 3. Doi:10.1016/j.clet.2021.100125 Fathalizadeh, A., Hosseini, M. R., Silvius, A. J. G., Rahimian, A., Martek, I. & Edwards, D. J. (2021). Barriers impeding sustainable project management: A Social Network Analysis of the Iranian construction sector. Journal of Cleaner Production, 318, 128405. Fathalizadeh, A., Hosseini, M. R., Vaezzadeh, S. S., Edwards, D. J., Martek, I. & Shooshtarian, S. (2022). Barriers to sustainable construction project management: the case of Iran. Smart and Sustainable Built Environment, 11(3), 717-739. Ferdosi, H., Abbasianjahromi, H., Banihashemi, S. & Ravanshadnia, M. (2022). BIM applications in sustainable construction: scientometric and state-of-the-art review. International Journal of Construction Management, 1-13. Gheidar-Kheljani, J. & Roshandel, S. (2021). Risk Assessment Based on Total Efficient Risk Priority Number Using Data Envelopment Analysis. Industrial Management Journal, 13(1), 131-154. doi: 10.22059/imj.2021.310813.1007783 (in Persian) Golic, K., Kosoric, V., Kosic, T., Vuckovic, S. S. & Kujundzic, K. (2023). A Platform of Critical Barriers to Socially Sustainable Residential Buildings: Experts' Perspective. Sustainability, 15(9),7485. Iqbal, M., Ma, J., Ahmad, N., Hussain, K., Usmani, M. S. & Ahmad, M. (2021). Sustainable construction through energy management practices in developing economies: an analysis of barriers in the construction sector. Environmental Science and Pollution Research, 28(26), 34793-34823. Khaderi, S. S. & Yub, Y. (2022). Developer’s Practices and Challenges in Implementing Green Procurement in Construction Industry. Malaysian Construction Research Journal, 36(1), 27-39. Kineber, A. F., Kissi, E. & Hamed, M. M. (2022). Identifying and Assessing Sustainability Implementation Barriers for Residential Building Project: A Case of Ghana. Sustainability, 14(23), 15606. Kineber, A. F., Othman, I., Famakin, I. O., Oke, A. E., Hamed, M. M. & Olayemi, T. M. (2023). Challenges to the Implementation of Building Information Modeling (BIM) for Sustainable Construction Projects. Applied Sciences (Switzerland), 13(6), 3426. Klufallah, M., Ibrahim, I. S. & Moayedi, F. (2019). Sustainable practices barriers towards green projects in Malaysia. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 220, No. 1, p. 012053). IOP Publishing. Krechowicz, M. (2017). Effective risk management in innovative projects: a case study of the construction of energy-efficient, sustainable building of the laboratory of intelligent building in Cracow. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 245, No. 6, p. 062006). IOP Publishing. Lekan, M. A., Oluwakorede, M., Clement, O., Adegbenjo, A. & Rishi, G. (2019). Issues and Challenges Involved In Green Building Concept Innovations Adoption in Construction Practice. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 331, No. 1, p. 012022). IOP Publishing. Liu, M., Chong, H. Y., Liao, P. C. & Ganbat, T. (2021). Risk-Based Metanetwork Modeling for Sustainable Project Performance in International Construction. Journal of Infrastructure Systems, 27(3), 04021020. Lu, W., Lee, W. M., Xue, F. & Xu, J. (2021). Revisiting the effects of prefabrication on construction waste minimization: A quantitative study using bigger data. Resources, conservation and recycling, 170, 105579. Mellado, F. & Lou, E. C. (2020). Building information modelling, lean and sustainability: An integration framework to promote performance improvements in the construction industry. Sustainable cities and society, 61, 102355. Minaei, B., Mehrgan, M. & Safari, H. (2018). Presenting a mathematical model to respond to project risk with a sustainability approach, The 4th International Industrial Management Conference, Yazd. (in Persian) Mohamed, N. N. A. B. N. & Vasudevan, G. (2021). Barriers and Strategies of Green Procurement in Malaysian Construction Industry. In Lecture Notes in Civil Engineering (Vol. 139 LNCE, pp. 11-20). Mohandes, S. R. & Zhang, X. (2021). Developing a Holistic Occupational Health and Safety risk assessment model: An application to a case of sustainable construction project. Journal of Cleaner Production, 291, 125934. Mohandes, S. R., Durdyev, S., Sadeghi, H., Mahdiyar, A., Hosseini, M. R., Banihashemi, S. & Martek, I. (2022). Towards enhancement in reliability and safety of construction projects: Developing a hybrid multi-dimensional fuzzy-based approach. Engineering, Construction and Architectural Management, 30(6), 2255-2279. https://doi.org/10.1108/ECAM-09-2021-0817 Mohd-Rahim, F. A., Mohd-Yusoff, N. S., Chen, W., Zainon, N., Yusoff, S. & Deraman, R. (2016). The challenge of labour shortage for sustainable construction. Planning Malaysia, (5), 77-88. Moher, D., Altman, D.G., Liberati, A., Tetzlaff, J. (2022). PRISMA statement. Epidemiology, 22, 128. Nowzari, E. & Mirjalili, A. (2021). Investigating risk parameters of implementation in green buildings in sustainable development with AHP approach based on the energy level of building materials. The first conference on civil engineering, urban planning, architecture and environment, Vienna, Austria. (in Persian) Ogunsanya, O. A., Aigbavboa, C. O., Thwala, D. W. & Edwards, D. J. (2022). Barriers to sustainable procurement in the Nigerian construction industry: an exploratory factor analysis. International Journal of Construction Management, 22(5), 861-872. Ohiomah, I., Aigbavboa, C. & Thwala, W. D. (2019). An assessment on the drivers and obstacles of sustainable project management in South Africa: A case study of Johannesburg. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 640, No. 1, p. 012022). IOP Publishing. Oke, A. E., Aliu, J. & Onajite, S. A. (2023). Barriers to the adoption of digital technologies for sustainable construction in a developing economy. Architectural Engineering and Design Management, 20(3), 431-447. Oke, A. E., Farouk Kineber, A., Abdel-Tawab, M., Abubakar, A. S., Albukhari, I. & Kingsley, C. (2021). Barriers to the implementation of cloud computing for sustainable construction in a developing economy. International Journal of Building Pathology and Adaptation, 41(5), 988-1013. https://doi.org/10.1108/IJBPA-07-2021-0098 Olowosile, S., Oke, A. & Aigbavboa, C. (2019). Barriers to the Achievement of Sustainable Construction Project in Nigeria. In Proceedings of the International Conference on Industrial Engineering and Operations Management, Toronto, ON, Canada (pp. 23-25). Onubi, H. O., Yusof, N. A. & Hassan, A. S. (2022). Green construction practices: ensuring client satisfaction through health and safety performance. Environmental Science and Pollution Research, 29(4), 5431-5444. Opoku, D. G. J., Ayarkwa, J. & Agyekum, K. (2019). Barriers to environmental sustainability of construction projects. Smart and Sustainable Built Environment, 8(4), 292-306. Othman, A. A. E. & Abdelwahab, N. M. A. (2018). Achieving sustainability through integrating risk management into the architectural design process. Journal of Engineering Design and Technology, 16(1), 25-43. Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometric. Journal of documentation, 25, 348. Qazi, A., Shamayleh, A., El-Sayegh, S. & Formaneck, S. (2021). Prioritizing risks in sustainable construction projects using a risk matrix-based Monte Carlo Simulation approach. Sustainable Cities and Society, 65, 102576. Qin, X., Mo, Y. & Jing, L. (2016). Risk perceptions of the life-cycle of green buildings in China. Journal of Cleaner Production, 126, 148-158. Raouf, A. M. I. & Al-Ghamdi, S. G. (2019). Building information modelling and green buildings: challenges and opportunities. Architectural Engineering and Design Management, 15(1), 1-28. Rostamizadeh, K., Doroudi, H. & Mohammadi, A. (2021). Presenting a Model for Identifying the Factors and Components of Sustainable Development in the Iron and Steel Industry by Fuzzy DEMATEL and Grounded Data Techniques. Industrial Management Journal, 13(3), 514-536. (in Persian) Ruparathna, R. & Hewage, K. (2015). Sustainable procurement in the Canadian construction industry: challenges and benefits. Canadian Journal of Civil Engineering, 42(6), 417-426. Sajjad, M. & Pan, Z. (2020). Analysis of key factors causing delay in green buildings: An empirical study in China. Sustainable Buildings and Structures: Building a Sustainable Tomorrow - Proceedings of the 2nd International Conference in Sustainable Buildings and Structures, ICSBS 2019. Saleh, M. S. & Alalouch, C. (2015). Towards sustainable construction in Oman: Challenges & opportunities. Procedia Engineering, 118, 177-184. Saunders, M., Lewis, P. & Thornhill, A. (2009). Research methods for business students. Essex: Prentice Hall: Financial Times. Silva, D., de Jesus, K., Gallardo, R., Misiera, J. & Camposano, C. (2021). Aggregation of Fuzzy Weights for Sustainable Buildings: Application of Multi-Criteria Extent Analysis and Geometric Mean Process towards Risk Mitigation Management Schema. Lecture Notes in Engineering and Computer Science, 2242, 284-290. Singh, A. K., Kumar, V. R. P., Dehdasht, G., Mohandes, S. R., Manu, P. & Rahimian, F. P. (2023). Investigating the barriers to the adoption of blockchain technology in sustainable construction projects. Journal of Cleaner Production, 403, 136840. Stanitsas, M. & Kirytopoulos, K. (2021). Investigating the significance of sustainability indicators for promoting sustainable construction project management. International Journal of Construction Management, 1-26. Sweet, M. & Moynihan, R. (2007). Improving population health; the uses of systematic review, New York: Millbank Memorial Fund. Tandon, A., Kaur, P., Mäntymäki, M. & Dhir, A. (2021). Blockchain applications in management: A bibliometric analysis and literature review. Technological Forecasting and Social Change, 166, 120649. Tasa, O., Gholabchi, M. & Ravanshadnia, M. (2023). Evaluating the Response to Risks in Complex Construction Projects Using the Fuzzy TOPSIS Method. Industrial Management Journal, 15(2), 335-364. (in Persian) Tavana, M., Izadikhah, M., Farzipoor Saen, R. & Zare, R. (2021). An integrated data envelopment analysis and life cycle assessment method for performance measurement in green construction management. Environmental Science and Pollution Research, 28(1), 664-682. Tawfik Alqadami, A., Abdullah Zawawi, N. A. W., Rahmawati, Y., Alaloul, W. & Alshalif, A. F. (2020). Challenges of Implementing Green Procurement in Public Construction Projects in Malaysia. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. Tranfield, D., Denyer, D. & Smart, P. (2003). Towards a methodology for developing evidence-informed management knowledge by means of systematic review. British journal of management, 14(3), 207-222. Van Eck, N.J. & Eck, N.J. (2017). VOSviewer Manual; Univeristeit Leiden: Leiden, the Netherlands. Wang, W. (2021). The concept of sustainable construction project management in international practice. Environment, Development and Sustainability, 23(11), 16358-16380. Wang, Y., Chong, D. & Liu, X. (2021). Evaluating the critical barriers to green construction technologies adoption in china. Sustainability (Switzerland), 13(12). Wu, X., Zhao, W. & Ma, T. (2019). Improving the impact of green construction management on the quality of highway engineering projects. Sustainability, 11(7), 1895. Zhang, X. & Mohandes, S. R. (2020). Occupational Health and Safety in green building construction projects: A holistic Z-numbers-based risk management framework. Journal of Cleaner Production, 275, 122788. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 330 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 211 |