تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,519,958 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,779,309 |
تحلیل نشانهبومزیست رابطه طبیعت و فرهنگ در داستان »مینا و پلنگ« | ||
پژوهشهای انسانشناسی ایران | ||
دوره 14، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 77-94 اصل مقاله (1.31 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2024.374069.459865 | ||
نویسنده | ||
علی کریمی فیروزجایی* | ||
دانشیار گروه زبان شناسی دانشگاه پیام نور | ||
چکیده | ||
هدف: مینا و پلنگ یک داستان فولکلور عشقی میان پلنگ و دختر سرخچشم مازنی به نام مینا است که نه تنها به دلیل محتوای عشقی بیمانند، بلکه از دیدگاه بومزیست و عشق به جانوران نیز مورد اهمیت است. نشانهشناسی با بررسی رابطه بین «فرهنگ»، «طبیعت» و «انسان» و نشان دادن نوع رابطههای حاکم در یک جامعه، میتواند به بازسازی روابط اشتباه انسان با دنیای پیرامونی و بهبود تعاملهای درست، کمک کند. در این تحقیق، با استفاده از یک نظام فرآیندی که بر رابطه بین سطوح زبانی (سطح صورت و محتوا) متکی است، به شناسایی اسباب و لوازم تولید معنا در قالب فرآیندها و در ابعاد مختلف کنشی، تنشی، شوِشی، شناختی، زیباییشناختی و ... پرداخته میشود. این تحقیق با روش نشانهمعناشناسی گفتمانی، روایت مینا و پلنگ را شناساییکرده و به تحلیل فرآیندهای معناسازی و تبیین نظامهای گفتمانی پرداختهاست. سپس بااستفاده ازاصول نشانهشناسی بومزیست رابطه انسان و حیوان را مورد تحلیل قرار دادهاست. روششناسی: دو کنشگر اصلی داستان یعنی مینا و پلنگ، روند طبیعی زیست انسانی و حیوانی خود را به دلیل شوش دلبستگی به یکدیگر از دست داده و در واقع با هیجان و جادوی حس عاطفی عشق، یک «کنشگر حیوانی» یعنی پلنگ از سپهر نشانهای حیوانیت دور شدهاست. پلنگ دراین فرآیند در گام اول هویتی فراحیوانی یافته و به موجودی انسانگونه و با ویژگیهای روحی و احساسی انسانی تبدیل گردید و در گام بعدی وارد سپهر نشانهای عشق به معشوقه شدهاست و جان خود را در راه رسیدن به دلدارش فدا میکند. در نقطه مقابل، مینا با فارغ شدن از نفسانیات و امیال انسانی، دل در گرو عشق حیوانی میبندد و در گام اول وارد سپهر نشانهبومزیستی گردید و در گام دوم با نیروی عشق به استعلایافتگی رسیدهاست و او نیز وارد سپهر نشانهای عشق گردید و بدین ترتیب هر دو برای همیشه تاریخ در بین مردم کندلوس زنده و جاودانه شدهاند. یافتهها: یافتههای این تحقیق نشان میدهد که چگونه بر اثر دگردیسی روابط انسان و طبیعت درون سپهر نشانهای، بومزیست نشانهای شکل میگیرد و تقابل بین انسان و حیوان در بومزیست این روایت، تبدیل به وضعیت تعامل و آمیختگی شده و این رابطه تعاملی راه برای بروز اسطوره عشق هموار شده است. تعامل دو سپهر نشانهای انسان و حیوان موجب تبدیل «من» و «دیگری» به «مای» فرهنگی شده و در نتیجه قدرت عشق، حیوان وحشی، رام انسان گردیده و با همین نیرو، کنشگر اصلی داستان تبدیل به اسطوره عشق به حیوانات و محیط زیست و نماد دوستی انسان و حیات وحش شده است. انتقال نشانهها و نمادها از نظام مادی و زمینی به نظام استعلایی و اسطورهای از مجرای فرهنگ و تاریخ است. در این فرآیند، انتقال از عنصر مادی به اسطورهگی، موضوعی حیاتی و کلیدی است. آمیختگی دو سپهر نشانهای متفاوت انسان و طبیعت منجر به شکلگیری سپهر نشانهبومزیست جدیدی شده است که ویژگیهای آن، محبت و دوست داشتن یکدیگر، ورود به دنیای عشق و عاشقی و جاودانگی است. | ||
کلیدواژهها | ||
نشانهبومزیست"؛ طبیعت"؛ فرهنگ"؛ مینا و پلنگ"؛ "؛ کندلوس" | ||
مراجع | ||
آلبوغبیش، عبداﷲ؛ فاطمه گلبابایی (١٣٩٧). »نقد زیستبومگرایانه داستانی کوتاه از غلامحسین ساعدی«، ادبیات پارسی معاصر، ٨ (١)، ٧٩-٩٧.
اسماعیلی، عصمت؛ ندا ایمانی خوشخو (١٣٩٦). »پلنگ در باورهای اسطورهای منطقه سمنان (بر اساس افسانههای عامیانه منطقه پرور و شهمیرزاد)«، ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، ١٣ (٤٨)، ٧٧-١٠٥.
حاجی محمد جعفر، مریم. سید ابراهیمینژاد. فاطمه. کریمیفیروزجانی. علی. (1400)، تحلیل نشانه شناختی اجتماعی تبلیغات گردشگری ایران و انگلستان ازدیدگاه سپهر نشانهای لوتمان، مجله زبانشناسی اجتماعی، 13 (1)، 65-88.
حبیبی نسامی، مرتضی (١٣٩٣). »بررسی بومگرایانه با شبیرو، اثر محمود دولتآبادی«، ادبیات پارسی معاصر، 4 (٤)، ٩٥-١١٥.
جلالی، فرهود (١٣٨٥). منظومه مینا و پلنگ: روایتی مستند از دامنههای البرز، تهران: پارپیرار.
دژاردن، جوزف آر. (١٣٩٦). اخلاق محیط زیست: درآمدی بر فلسفه محیط زیست، ترجمه: مهدی کلاهی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
شعیری، محمدرضا، سیدابراهیمی، فاطمه. (1398). نشانه-بومزیست ادبی: نظریه و روش. نقد ادبی، 12(46)، 69- 89.
گرجی، مصطفی؛ احمد ابومحبوب؛ نادعلی فلاح (١٣٩٦). »ریختشناسی منظومه امیر و گوهر براساس نظریه ولادیمیر پراپ«، دوماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه، 5 (15)، ١١٣-١٣٥.
شعیری، حمیدرضا. (١٣٨٨). از نشانهشناسی ساختارگرا تا نشانهمعناشناسی گفتمانی، نقد ادبی، 2 (8)، ٣٣-٥٢.
نصیحت، ناهید؛ پروینی؛ خلیل.، میرزایی؛ فرامرز. و روشنفکر، کبری. (١٣٩٢). »بررسی نشانهمعناشناختی ساختار روایی داستان کوتاه لقاء فی لحظه رحیل«، جستارهای زبانی، 4(2)، ١٩٩-٢٢٠.
Berque (2015). Des grandes terres de Hokkaido aux chaînes trajectives de la mésologie. La pensée d'Augustin Berque et la philosophie japonaise. Journée d'étude, lundi 30 mars 2015, 13h-18h.
Haugen, E. (1972). The Ecology of Language. Essays. London: Stanford University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 314 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 189 |