تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,504,720 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,768,748 |
تأملی جامعهشناختی بر نظام مسائل و آسیبهای اجتماعی (مورد مطالعه: استان آذربایجان غربی) | ||
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران | ||
مقاله 3، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 51، تیر 1403، صفحه 179-201 اصل مقاله (1.38 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2024.367430.1454 | ||
نویسنده | ||
افشار کبیری* | ||
گروه جامعهشناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
چکیده | ||
هدف این مقاله، شناسایی و اولویتبندی نظام مسائل و آسیبهای اجتماعی استان آذربایجان غربی برای همسوکردن حوزۀ اجرایی با حوزۀ دانشی و ایجاد یک فضای مفهومی مشترک و جلب توجه مدیران اجرایی به یافتههای علمی حوزۀ اجتماعی برای نیل به توسعۀ اجتماعی است. بهلحاظ نظری، دو رویکرد عمدۀ واقعیتگرایی اجتماعی و برساختگرایی در بررسی مسائل و آسیبهای اجتماعی طرح شده است که در این تحقیق از رویکرد برساختگرایی برای شناسایی نظام مسائل و تشخیص اهمیت و اولویت مسائل اجتماعی از دیدگاه نخبگان بهره گرفته شده است. روششناسی پژوهش حاضر از منظر راهبرد استقرایی، از لحاظ ماهیت کیفی، از نظر هدف کاربردی، و بهلحاظ تحلیل دادهها اکتشافی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل مطلعان کلیدی و کارشناسان خبره در حوزۀ آسیبهای اجتماعی (استادان دانشگاهی علوم اجتماعی، مدیران اجرایی و کارشناسان حوزۀ اجتماعی) است که به شیوۀ نمونهگیری غیراحتمالی هدفمند، 20 نفر از کارشناسان و متخصصان انتخاب شدند. واحد تحلیل این پژوهش، آسیبها و مسائل اجتماعی، واحد مشاهده در این پژوهش فرد صاحبنظر یا صاحب تجربه در حوزۀ آسیبهای اجتماعی است. برای گردآوری دادهها از تکنیک مصاحبۀ نیمهساختاریافته، جلسات گروه متمرکز و تکنیک دلفی و برای تحلیل دادهها از نرمافزار میکمک استفاده شده است. یافتههای تجربی پژوهش حاکی از آن است که نحوۀ پراکنش متغیرها و شاخصها در محورهای تأثیرگذاری (نفوذ) و تأثیرپذیری (وابستگی) مستقیم و غیرمستقیم مسائل بر همدیگر، سیستم اجتماعی مرکز استان را بهلحاظ آسیبهای اجتماعی در وضعیت ناپایدار نشان میدهد و بدکارکردی نهادی (ضعف مدیریتی)، حاشیهنشینی، اعتیاد، کودکان خیابانی، طلاق، فقر و بیکاری از مسائل اساسی، راهبردی و کلیدی محسوب میشوند. براساس نتایج و یافتههای این پژوهش در برنامهریزی برای مداخلات اجتماعی ضرورت دارد این مسائل بهعنوان مسائل اولویتدار مدنظر باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
اولویتبندی؛ برساختگرایی؛ شناسایی؛ مدل ساختاری تفسیری؛ مسئلۀ اجتماعی | ||
مراجع | ||
افشارکهن، جواد (1383)، درآمدی بر جامعهشناسی مسائل اجتماعی، تهران: سایۀ هور و سلمان.
افشارکهن، جواد و صادقی، رسول (1385)، رویکردی جامعهشناختی به مسئلۀ جمعیت. انجمن جمعیتشناسی ایران، 1(2)، 195-215.
بهشتی، محمدباقر و زالی، نادر (1390)، شناسایی عوامل کلیدی توسعۀ منطقهای با رویکرد برنامهریزی بر پایۀ سناریو (مطالعۀ موردی: استان آذربایجان شرقی). مجلۀ برنامهریزی و آمایش فضا، 15(1)، 41-63. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-5418-fa.html
حسینینثار، مجید (1394). مسئلۀ اجتماعی از منظر جامعهشناسی. فصلنامۀ رشد آموزش علوم اجتماعی، 67، 40-45.
دورکیم، امیل (1373). قواعد روش جامعهشناسی. ترجمۀ علیمحمد کاردان. چاپ پنجم. تهران: دانشگاه تهران.
رابینگتن، ارل و واینبرگ، مارتین (1391). رویکردهای نظری هفتگانه در بررسی مسائل اجتماعی. رحمتاله صدیق سروستانی. تهران: دانشگاه تهران.
رفیعپور، فرامرز (1386). سرطان اجتماعی فساد. چاپ اول. تهران: شرکت سهامی انتشار.
رفیعپور، فرامرز (1391). کندوکاوها و پنداشتهها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
رفیعپور، فرامرز (1392). تکنیکهای خاص تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
زالی، نادر (1392). آیندهنگاری راهبردی در برنامهریزی و توسعۀ منطقهای. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
زالی، نادر و منصوری بیرجندی، سارا (1394). تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر توسعۀ حملونقل پایدار در افق 1404 کلانشهر تهران (روش تحلیل ساختاری). برنامهریزی و آمایش فضا، 19(2)، 1-32.
صادقی قسایی، سهیلا و پروین، ستار (1390). جرم: برساخته ذهنیت، گفتمان و قدرت. فصلنامۀ پژوهش حقوق، 13(33)، 220-242.
صدیق سروستانی، رحمتالله (1386). آسیبشناسی اجتماعی (جامعهشناسی انحرافات اجتماعی). تهران: سمت.
ظفری، محبوبه (1401). آسیبشناسی تحلیل مسائل اجتماعی در ایران و راهکارهای آن. فصلنامۀ علوم زیستمحیطی و دانش جغرافیا، 2(3)، 56-77.
عبداللهی، محمد (1386). طرح مسئلۀ اجتماعی در ایران: اهداف و ضرورتها. در مسائل اجتماعی ایران. تهران: آگه.
عبدالهی، محمد (1383). طرح مسائل اجتماعی در ایران: اهداف و ضرورتها. در کتاب بررسی مسائل اجتماعی ایران. تهران: دانشگاه پیامنور.
مشونیس، جان (1395). مسائل اجتماعی. ترجمۀ هوشنگ نایبی. جلد اول. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
ملکزاده، ندا، بزاززاده، مهدی، و رفیعیان، مجتبی (1395). شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر توسعۀ شهری با رویکرد آیندهنگاری (مطالعۀ موردی: کلانشهر کرج). مجلۀ جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، 3(2)، 35-52. https://doi.org/10.22067/gusd.v3i2.49479
لوزویک، دانیلین (1394). نگرشی نو در تحلیل مسائل اجتماعی. ترجمۀ سعید معیدفر. تهران: امیرکبیر.
یوسفی، علی و اکبری، حسین (1390). تأملی جامعهشناختی در تشخیص و تعیین اولویتهای مسائل اجتماعی ایران. مسائل اجتماعی ایران، 2(1)، 195 ـ223.
Abdollahi, M. (2006). Social issue planning in Iran: goals and necessities. in Iran's social issues. Tehran: Agah. (In Persian)
Afshar Kohan, J. (2013). An introduction to the sociology of social issues. Tehran: Saye Hour and Salman. (In Persian)
Afshar Kohan, J., & Sadeghi, R. (2016). A sociological approach to the population problem. Iranian Demographic Association, 1(2), 195-215. (In Persian)
Amin, R. & etal (2006). Values, social problems and balanced development in Malaysia. Journal of Socio- Economics, 35(1), 151-165. https://doi.org/10.1016/j.socec.2005.12.009
Beheshti, M. B., & Zali, N. (2011). Identifying the key factors of regional development with a scenario-based planning approach (A case study of East Azarbaijan Province). Space planning and design, 15(1), 41-63. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-5418-fa.html (In Persian)
Durkheim, E. (1996). Rules of sociological method (5th Ed.). Translated by: A. M. Kardan. Tehran: Tehran University Press. (In Persian)
Godet, M. (1991). From anticipation to action: A handbook of strategic. UNESCO publishing, Paris 19.
Godet, M. (2006). Creating futures: Scenario planning as a strategic management tool. France: Economica Publish.
Godet, M. (2000). The art of scenarios and strategic planning: Tools and pitfalls. Technological Forecasting and Social Change, 3-22.
Godet, M., & Durance, P. (2011). Strategic foresight for corporate and regional development (pp. 1-180). Unesco Publishing.
Horton, P. B., & Leslie, G. R. (1960). The Sociology of Social Problems, New York: Appleton-Century-Crofts.
Hosseini Nessar, M. (2014). Social problem from the perspective of sociology. Roshd Social Science Education Quarterly, 67, 40-45. (In Persian)
Keeney, S., Hasson, F., & McKenna, H. P. (2001). A critical review of the Delphi technique as a research methodology for nursing. Int J: Nurs Stud.
Kersten, K. K. (1990). The process of marital disaffection: interventions at various stages. Family Relations, 39(30), 257-265. https://psycnet.apa.org/doi/10.2307/584869
Lozvik, D. (2014). A New Approach in the Analysis of Social Issues. Translated by: S. Moaidfar. Tehran: Amir Kabir. (In Persian)
Malekzadeh, N., Bezazzadeh, M., & Rafiyan, M. (2016). Identification and analysis of key factors affecting urban development with a foresight approach (Case study: Karaj metropolis). Geography and Urban Space Development, 3(2), 35-52. (In Persian)
Meshonis, J. (2015). Social Issues. Translated by: H. Nayebi. Tehran: Culture, Art and Communication Research Institute. Vol. 1. (In Persian)
Rafipour, F. (2009). Social cancer of corruption (1st Ed.). Tehran: Publishing Company. (In Persian)
Rafipour, F. (2012). Excavations and thoughts. Tehran: Publishing Company. (In Persian)
Robbington, E., & Weinberg, M. (2014). Seven theoretical approaches in examining social issues. Translated by: R. Sediq Sarostani. Tehran: University of Tehran. (In Persian)
Sadeghi Fasai, S., & Parvin, S. (2018). Crime: On the Construction of Subjectivity, Discourse and Power. Law Research Quarterly, 13(33), 220-242. (In Persian)
Sediq Sarostani, R. (2009). Social pathology (sociology of social deviations). Tehran: Samt. (In Persian)
Yousefi, A., & Akbari, H. (2013). Sociological reflection on identifying and prioritizing Iran's social issues. Social Issues of Iran, 1, 223-195. (In Persian)
Zafari, M. (2022). Pathology of analyzing social issues in Iran and its solutions. Quarterly Journal of Environmental Sciences and Geography, 2(3), 56-77. (In Persian)
Zali, N. (2012). Strategic Foresight in Regional Planning and Development. Tehran: Strategic Studies Research Institute. (In Persian)
Zali, N., & Mansouri Birjandi, S. (2014). Analysis of key factors affecting the development of sustainable transportation in the 1404 horizon of Tehran metropolis (structural analysis method). Space Planning and Planning, 28(1), 1-32. (In Persian)
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 263 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 198 |