تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,620 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,230,677 |
بررسی امکان یافتن راهحل برای سنیابی کوارتزهای رسوبی تولیدکننده سیگنال لومینسانس ضعیف | ||
فیزیک زمین و فضا | ||
مقاله 2، دوره 50، شماره 3، مهر 1403، صفحه 559-572 اصل مقاله (1.29 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2024.366474.1007568 | ||
نویسندگان | ||
حمیده امینی؛ مرتضی فتاحی* | ||
گروه زلزلهشناسی، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
سنیابی به روش لومینسانس تحریکشده با نور، سن آخرین زمان نورخوردگی رسوبات را تخمین میزند و امروزه بهعنوان روشی مناسب، جهت تعیین سن رسوبات دوران کواترنری بهکار میرود. این تعیین سن با بکارگیری دانههای کوارتز و فلدسپار نمونههای رسوبی امکانپذیر میباشد. دو فاکتور اساسی در تخمین سن مطلق رسوبات، به روش لومینسانس تحریکشده با نور، دُز معادل دُز طبیعی (De) و دُز سالانه (Da) میباشند. جهت برآورد De، از سیگنال لومینسانس حاصل از تحریک نور استفاده میشود. برای اکثر دانههای کوارتز رسوبات، این سیگنال بهسرعت و طی چند ثانیه به شکل نمایی کاهش مییابد که در این زمان، میزان فوتونهای تولیدشده از بیشنیه مقدار برخوردار است. قسمت اولیه سیگنال به مؤلفه سریع شهرت یافته است و جهت برآورد De بهکار میرود. قسمتهای بعدی سیگنال به آرامی کاهش مییابند و برای سنیابی مناسب نبوده و اثر آنها حذف میشود. لذا شدت و شکل منحنی سیگنال لومینسانس تأثیری اساسی در دقت اندازهگیری De و در نتیجه دقت سن حاصله دارد. در زمان سنیابی برخی از نمونههای برداشتشده از مناطقی از ایران، خاصه نمونههای جوان، شدت سیگنال لومینسانس کوارتز بسیار کم و سنیابی غیرممکن یا با خطای بسیار مواجه است. بهمنظور حل این مشکل تحقیقی جامع در این مورد انجام شد که این مقاله ارائهدهنده بخشی از نتایج آن است. مطابق نتایج بهدست آمده با افزایش دُز آزمایشگاهی و شدت نور تحریککننده کوارتز، علاوهبر دستیابی به سیگنال لومینسانس نوری قویتر، منحنی رشد دقیقتری در کنار بازیابی صحیح از دُز مشخص آزمایشگاهی ارائه میدهد و پتانسیل سنیابی دانههای کوارتز جوان و یا با حساسیت کم فراهم میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
لومینسانس تحریکشده با نور؛ شکل سیگنال؛ تغییرات دما؛ شدت تحریک با نور؛ میزان دُز | ||
مراجع | ||
Aitken, M.J. (1985). Thermoluminescence Dating. Academic Press, London. Aitken, M.J. (1998). An Introduction to Optical Dating. Oxford University Press, Oxford. Amini, H., Fattahi, M., & Ghassemi, M.R. (2012). Determination of slip rate in the Shesh-Taraz River on the Doruneh fault using Histogram OSL method. Iranian Journal of Geophysics, 5(3), 14-29. Djamali, M., De Beaulieu, J.L., Andrieu-Ponel, V., Berberian, Miller, N.F., Gandouin, E., Lahijani, H., Shah-Hosseini, M., Ponel. Ph., Salimian, M., & Guiter, F. (2009). A late Holocene pollen record from Lake Almalou in NW Iran: evidence for changing land-use in relation to some historical events during the last 3700 years. Journal of Archaeological Science, 36, 1364–1375. Fattahi, M. (2021). Investigating the effective factors in OSL dating sampling. Iranian Journal of Geophysics, 15(3), 27-46 Fattahi, M. (2015) OSL dating of the Miam Qanat (KĀRIZ) system in NE Iran. Journal of Archaeological Science, 59, 54-63. Fattahi, M., & Sahrifi, M. (2021). OSL dating of submerged ancient jareh bridge-DAM (South West of IRAN). Iranica Antiqua, V. 56, 211-243, DOI: 10.2143/IA.56.0.3290276. Fattahi, M., Walker, R., Khatib, M.M., Dolati, A., & Bahroudi, A. (2007). Slip-rate estimates and past earthquakes on the Doruneh fault, eastern Iran. Geophys. J. Int. 168, 691–709. Fattahi, M., Nazari, H., Bateman, M.D., Meyer, B., Se´brier, M., Talebian, M., Le Dortz, K., Foroutan, M., Ahmadi Givi, F., & Ghorashi, M., (2010). Refining the OSL age of the last earthquake on the Dheshir fault, Central Iran, Quaternary Geochronology, 5, 286–292. Fattahi, M., Woodbridge, K. P., & Bateman, M. D. (2019). OSL dating of sediments samples from Karun river traces in Khuzestan, SW Iran. The Journal of the Earth and Space Physics, 45(2), 299-311. Karimi Moayed, N., Sohbati, R., Murray, A.S., Rades, E.F., Fattahi, M., & Ruiz Lópe, J.F. (2022). Rock surface luminescence dating of prehistoric rock art from central Iberia. Archaeometry, 65(2), 319-334. Karimi Moayed, N., Fattahi, M., Autzen, M., Haghshenas, E., Tajik, V., Shoaei, Z., Bailey, M., Sohbati, R., & Murray, A. (2024). The sensitisation of quartz extracted from andesite, Radiation Measurements, 170, 107048. Khosravichenar, A., Fattahi, M., & Amini, H. (2020). H.Von Suchodoletz, The potential of small mountain river systems for paleo environmental reconstructions in drylands-and example from the Binaloud Mountains in northeastern Iran, Geosciences, 10.3390/geosciences 10110448, available online. Murray, A.S., & Wintle, A.G. (2000). Luminescence dating of quartz using an improved single-aliquot regenerative-dose protocol. Radiation Measurement, 32, 57–73. Moska, P., & Murray, A. S. (2006). Stability of the quartz fast-component in insensitive samples. Radiation Measurements, 41(7–8), 878–885. https://doi.org/10.1016/j.radmeas.2006.06.005 Nazari, H. Ritz, J.-F. Walker, R.T. Salamati, R. Rizza, M., Patnaik, R., Hollingsworth, J. Alimohammadian, H. Jalali, A. Kaveh Firouz, A. & Shahidi, A. (2014). Palaeoseismic evidence for a medieval earthquake, and preliminary estimate of late Pleistocene slip-rate, on the Firouzkuh strike-slip fault in the Central Alborz region of Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 82, 124–135. Quigley, M., Fattahi, M., Sohbati, R., & Schmidt, A. (2011). Palaeoseismicity and pottery: Investigating earthquake and archaeological chronologies on the Hajiarab alluvial fan, Iran. Quaternary International, 242, 185-195. Ritz, J.F., H. Nazari, S. Balescu, M. Lamothe, R. Salamati, A. Ghassemi, A. Shafei, M. Ghorashi, & Saidi, A. (2012). Paleoearthquakes of the past 30,000 years along the North Tehran Fault (Iran). J. Geophys. Res., 117, B06305, doi: 10.1029/2012JB009147. Solaymani Azad, Sh., Philip, H., Dominguez, S., Hessami, Kh., Shahpasandzadeh, M., Foroutan, M., Tabassi, H., & Lamothe, M. (2015). Paleoseismological and morphological evidence of slip rate variations along the North Tabriz fault (NW Iran). Tectonophysics, 640-641, 20–38. Torabi, M. Fattahi, M. Amini, H. Ghassemi, M.R., & Karimi, N. (2020). OSL Dating of Landslide-Dammed-lake Deposits in the North of Tehran, Iran: 958 Ray-Taleghan/Ruyan earthquake, Quaternary International. Quaternary International, 562(1), 46-57. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2020.07.006. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 363 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 320 |