استادیار گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
چکیده
اصل 174 قانون اساسی به سازمان بازرسی کل کشور، اختیار نظارت بر دستگاه‌ها از حیث اجرای قوانین و حسن جریان امور را اعطا کرده است. مفهوم نظارت بر حسن جریان امور ابهامات زیادی دارد. جدای از ابهامات ذاتی زبانی، در عمل نیز قوانین ضابطه‌ای برای تعیین آنچه در جریان امور حَسَن است، ارائه نداده‌اند و تشخیص این امر صرفاً به عهده بازرسان سازمان بازرسی قرار گرفته است. این امر به‌ویژه از آن حیث اهمیت پیدا می‌کند که سازمان می‌تواند بر اساس تفسیر خود از حسن جریان امور، به دستگاه‌ها پیشنهاد لازم‌الاجرا بدهد و عدم اجرای پیشنهادها برای مدیران دستگاه ضمانت اجرای کیفری خواهد داشت، صرف‌نظر از آنکه آیا به لحاظ کارشناسی با پیشنهاد ارائه‌شده موافق یا مخالف‌اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی در پی شناسایی مفهوم و حدود نظارت سازمان بازرسی بر حسن جریان امور در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران است. از بین راه‌حل‌های گوناگون، به‌نظر می‌رسد که بهترین راه، تعیین استانداردهایی از سوی سازمان بازرسی و قوة قضاییه است که هر تصمیم اداری که از آن استانداردها پیروی کرد، ذیل حسن جریان امور قرار گیرد و تصمیمات خارج از این روند، قابل بررسی و اصلاح از سوی این سازمان باشند.
امامی، محمد و استوار سنگری، کورش (1389). حقوق اداری. تهران: میزان.
ادارة کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1364). صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. ج 3، تهران: مجلس شورای اسلامی.
رضایی‌زاده، محمدجواد (1385). حقوق اداری 1.تهران: میزان.
عباسی، بیژن (1395). حقوق اداری. تهران: دادگستر.
معین، محمد (1362). فرهنگ فارسی (متوسط). ج 1، تهران: امیرکبیر.
هارت، هربرت (1390). مفهوم قانون. ترجمة محمد راسخ، تهران: نی.
ب) مقالات
آقایی طوق، مسلم (1386). مبانی و ماهیت نظارت قضایی بر اعمال دولت: مطالعة تطبیقی کشورهای فرانسه، انگلستان و آمریکا. پژوهشنامة معاونت حقوقی و بررسی‌های فقهی مرکز تحقیقات استراتژیک، (186)، 125- 191.
امامی، محمد و سلیمانی، مهستی (1393). شخصیت خواهان در دیوان عدالت اداری. فصلنامة مطالعات حقوقی دانشگاه شـیراز، (1)، 1 -30.
پروین، خیرالله و احسانی، حسین (1399). نظارت قضایی بر اعمال اداری در نظام حقوقی ایران و ایالات متحدۀ آمریکا. فصلنامة علمی مطالعات بین‌المللی پلیس، (42)، 182-205.
رحمت‌الهی، حسین و شیرزاد، امید (1393). بررسی اصل عقلایی بودن مقررات دولتی در نظام حقوقی انگلستان و ایران. فصلنامة حقوق خصوصی، (1)، 329-347.
عارف، رضا و دهباشی، مهدی (1395). سازمان بازرسی؛ معناشناسی حسن جریان امور و روش‌شناسی تعیین شاخص‌ها، دوفصلنامة حقوق اداری، (99)، 38 -59.
فلاح‌زاده، علی‌محمد و نجابت‌خواه، مرتضی (1393). نظارت قضایی دیوان عدالت اداری بر انتصاب‌های اداری. فصلنامة دیدگاه‌های قضایی، (66)، 125- 144.
عربی
- کتاب
طریحی، فخرالدین (1367). مجمع البحرین. تحقیق سید احمد الحسینی، ج 1، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
انگلیسی
A) Books
Belton, R. K. (2005). Competing Definitions of the Rule of Law; Implications for Practitioners. Washington DC: Carnegie Endowment for International Peace.
Freckelton, A. (2015). Administrative Decision-Making. Canberra: ANU Press.
Graaf, K.J. de, J.H. Jans, A.T. Marseille & J. de Ridder (2007). Administrative Decision-Making and Legal Quality: An Introduction. Groningen: Europa Law Publishing.
B) Articles
Eskridge Jr, William N & Judith N Levi (1995). Regulatory Variables and Statutory Interpretation, Washington University Law Review, (73), 1103- 1115.
Hart, H. L. A (1958). Positivism and the Separation of Law and Language, Harvard Law Review, (71), 607-608.
