
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,696 |
تعداد مقالات | 72,322 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,614,810 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,367,377 |
قرآن و سازوکارهای علّی در تبیین آسیبهای اجتماعی با تطبیق بر گزارة تأثیر دنیادوستی بر گناه | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
دوره 14، شماره 2، تیر 1403، صفحه 19-41 اصل مقاله (1000.74 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2024.373217.1696 | ||
نویسنده | ||
حسین بستان نجفی* | ||
دانشیار جامعه شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران. | ||
چکیده | ||
تبیینهای علّی در علوم اجتماعی متشکل از سه عنصر اصلیاند: متغیر مستقل، متغیر وابسته و رابطه میان آنها که در قالب سازوکار علّی بیان میشود و توضیح سازوکارهای علّی، منوط به شناسایی و تحلیل عوامل میانجی میان متغیر مستقل و متغیر وابسته است. هدف این مقاله، برقراری پیوند میان مضامین قرآنی و ادبیات سازوکاریابی پیرامون یک فرضیه مشخص است. بدین منظور، بر مبنای ارتباط تنگاتنگ میان دو مفهوم گناه و آسیب اجتماعی، گزاره بیانگر تأثیر دنیادوستی بر گناه در کانون توجه قرار گرفته و با جستوجو در آیات قرآن کریم و با بهرگیری از فنون روش تحلیل محتوای کیفی عرفی کوشش شده است چهارچوب جامعی از عوامل میانجی میان دنیادوستی و گناه، شامل متغیرهای کنشی، انگیزشی و ساختاری تدوین شود، چهارچوب جامعی که میتواند در تبیین بسیاری از آسیبهای اجتماعی از طریق ربط دادن متغیرهای مستقل و وابسته به کار آید. در این راستا بالغ بر 600 عامل گوناگون کدگذاری شدند که پس از حذف موارد مشابه، میان دو دسته از عوامل میانجی تفکیک شد: عواملی که اثرگذاری آنها به گناه خاصی اختصاص دارد و عواملی که دامنه تأثیرشان شامل گناهان مختلف میشود. با توجه به گستردگی عوامل دسته اول، از طرح آنها در این بحث صرفنظر و تنها بر عوامل دسته دوم تمرکز شد که شامل حدوداً 150 عامل میانجی بودند. | ||
کلیدواژهها | ||
تبیین اجتماعی؛ سازوکار علّی؛ علومانسانی اسلامی؛ عوامل میانجی؛ قرآن و جامعه | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
قرآن کریم.
ایمان، محمدتقی؛ نوشادی، محمودرضا (1392). ارزیابی پارادایمی برنامههای توسعة اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
حرّ عاملی، محمد بن حسن (1429ق.). وسائل الشیعه (30 ج)، قم: مؤسسة آلالبیت.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق.). مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داودی، لبنان و سوریه: دارالعلم و الدار الشامیة.
ریتزر، جورج (1385). نظریه جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
شریف رضی، محمد بن حسین (1414ق.). نهج البلاغه، تحقیق: عزیزالله عطاردى، قم: مؤسسة نهج البلاغه.
طالبان، محمدرضا (1388). «مکانیسمها و جامعهشناسی: نقش و اهمیت مکانیسمها در تبیین پدیدههای اجتماعی»، روششناسی علوم انسانی، سال پانزدهم، ش٦١، زمستان، ٦٣-١٠٢.
طوسی، محمد بن حسن (1414ق.). الأمالی، تحقیق: بخش تحقیقات اسلامى مؤسسة بعثت، قم: دارالثقافة.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق.). الکافی (8 ج)، تحقیق: علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار (110 ج)، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
محمدی ریشهری، محمد؛ موسوی، سید رسول (1384). دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث، (2 ج)، قم: دارالحدیث.
مکارم شیرازى، ناصر (1421ق.). الأمثل فی تفسیر کتابالله المنزل (20 ج)، قم: مدرسة الإمام علی بن أبیطالب (ع).
نورى، حسین بن محمدتقی (1408ق.). مستدرکالوسائل و مستنبط المسائل (18 ج)، لبنان: مؤسسة آلالبیت لاحیاء التراث. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 315 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 231 |