تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,506 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,125,392 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,233,810 |
ارزیابی تعامل روستاییان استان قزوین با گوشتخواران بزرگ | ||
نشریه محیط زیست طبیعی | ||
دوره 77، ویژه نامه بوم شناسی و مدیریت تنوع زیستی، مرداد 1403، صفحه 137-152 اصل مقاله (1.2 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jne.2024.372814.2651 | ||
نویسندگان | ||
احسان مقانکی* 1؛ پویان بهنود2؛ پیمان مقدس3؛ علی شمس4؛ عطیه تک تهرانی5؛ نوید قلیخانی5؛ صادق خسروی6 | ||
1گروه علوم حفاظت و زیستبوم، دانشگاه مونتانا، میزولا، ایالات متحده. | ||
2دانشکدة علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، تهران، ایران. | ||
3گروه محیط زیست، دانشکدة منابع طبیعی و کشاورزی، دانشگاه آزاد واحد لاهیجان، لاهیجان، ایران. | ||
4گروه علوم زیستی، دانشگاه کیپتاون، کیپتاون، آفریقای جنوبی. | ||
5انجمن یوزپلنگ ایرانی، تهران، ایران. | ||
6ادارۀ حفاظت و مدیریت زیستگاهها و امور مناطق، ادارۀ کل حفاظت محیطزیست استان قزوین، قزوین، ایران. | ||
چکیده | ||
گرگ (Canis lupus)، پلنگ (Panthera pardus) و خرس قهوهای (Ursus arctos) در بسیاری از زیستگاههای رشتهکوه البرز با انسان همبومند. درک بهتر تعامل ساکنان با این گونهها به یافتن راهکارهایی کمک میکند که افزون بر تأمین منافع مردم، به بقای حیات وحش منتهی شود. دو ابزار نمونهبرداری مصاحبۀ نیمهساختاریافته و پرسشنامۀ اکتشافی برای بررسی آگاهی و تجربۀ دو گروه از جامعۀ روستاییان استان قزوین استفاده شد که در زمینههای تقابل با گوشتخواران بزرگ و مسئولیتهای اجتماعی متفاوت بودند (مجموع 198 نفر از 153 روستا). آگاهی پاسخدهندگان دربارۀ گرگ و پلنگ و خرس و دیدگاه آنان دربارۀ وضعیت و روند جمعیت این گوشتخواران، ناهمگون بود. بیشتر (80%، 66 نفر) پاسخدهندگان دامدار و کشاورز در دو منطقۀ تحت حفاظت سازمان حفاظت محیطزیست، گرگ را بزرگترین تهدید معیشت خود میدانستند. در مقابل، نارضایتی بیشتر نمایندگان روستایی (%74، 86 نفر)، شامل دهیاران و بخشیاران و اعضای شورای روستایی خارج از مناطق تحت حفاظت، از سگهای ولگرد (C. familiaris) بود. احتمال ابراز نارضایتی جامعۀ دامدار و کشاورز ساکن مناطق تحت حفاظت از هر سه گوشتخوار بزرگ بیش از نمایندگان روستایی خارج از این مناطق برآورد شد. بالاترین احتمال ابراز نارضایتی از گوشتخواران بزرگ برای گرگ (میانه 0/94 و فاصلۀ باور بیزی 0/83 تا 0/99) و سپس پلنگ (0/11، 0/01 تا 0/26) توسط جامعۀ پاسخدهندگان دامدار و کشاورز در مناطق تحت حفاظت برآورد شد. استفادۀ همزمان از چند ابزار نمونهبرداری و هدفگیری لایههای مختلف یک جامعه در پژوهشهای اجتماعی محیطزیست میتواند تصویر جامعتری از تعامل مردم با حیات وحش فراهم کند. در حفاظت از گوشتخواران بزرگ ایران باید به راهکارهای مشارکتی و درگیرساختن مردم ساکن زیستگاه گوشتخواران در فرآیندهای تصمیمگیری توجه بیشتری کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
آگاهان محلی؛ ابزار نمونهبرداری؛ تعارض؛ خسارت حیات وحش؛ رابطۀ انسان و حیات وحش؛ گوشتخواران بزرگ | ||
مراجع | ||
Anderson, L., Jans, M., Lee, A., Doyle, C., Driscoll, H., Hilger, J., 2022. Effects of survey response mode, purported topic, and incentives on response rates in human dimensions of fisheries and wildlife research. Human Dimensions of Wildlife 27(3), 201-219. Babrgir, S., Farhadinia, M.S., Moqanaki, E.M., 2017. Socio-economic consequences of cattle predation by the Endangered Persian leopard Panthera pardus saxicolor in a Caucasian conflict hotspot, northern Iran. Oryx 51(1), 124-130. Bennett, N.J., Roth, R., Klain, S.C., Chan, K., Christie, P., Clark, D.A., Cullman, G., Curran, D., Durbin, T.J., Epstein, G., Greenberg, A., 2017. Conservation social science: understanding and integrating human dimensions to improve conservation. Biological Conservation 205, 93-108. Bragagnolo, C., Malhado, A.C., Jepson, P., Ladle, R.J., 2016. Modelling local attitudes to protected areas in developing countries. Conservation and Society 14(3), 163-182. Bruskotter, J.T., Vucetich, J.A., Manfredo, M.J., Karns, G.R., Wolf, C., Ard, K., Carter, N.H., López-Bao, J.V., Chapron, G., Gehrt, S.D., Ripple, W.J., 2017. Modernization, risk, and conservation of the world's largest carnivores. BioScience 67(7), 646-55. Bruskotter, J.T., Wilson, R.S., 2014. Determining where the wild things will be: using psychological theory to find tolerance for large carnivores. Conservation Letters 7(3), 158-165. de Valpine, P., Paciorek, C., Turek, D., Michaud, N., Anderson-Bergman, C., Obermeyer, F., Wehrhahn Cortes, C., Rodrìguez, A., Temple Lang, D., Paganin, S., 2023. NIMBLE User Manual. R package manual version 1.0.1, <https://r-nimble.org>. Dickman, A.J., Macdonald, E.A., Macdonald, D.W., 2011. A review of financial instruments to pay for predator conservation and encourage human–carnivore coexistence. Proceedings of the National Academy of Sciences 108(34), 13937-13944. Dickman, A., Marchini, S., Manfredo, M., 2013. The human dimension in addressing conflict with large carnivores. PP. 110-126, In: Macdonald, D.W., Willis, K.J., (Eds.). Key Topics in Conservation Biology 2. John Wiley & Sons, Oxford. Farhadinia, M.S., Johnson, P.J., Hunter, L.T., Macdonald, D.W., 2017. Wolves can suppress goodwill for leopards: Patterns of human-predator coexistence in northeastern Iran. Biological Conservation 213, 210-217. Farhadinia, M.S., Moqanaki, E., Ekrami, B., 2019. A Manual on Human-Large Carnivore Conflict Management in Iran. Fanoos-e Andisheh Publications, Qom. (In Persian) Hosseini-Zavarei, F., Moqanaki, E.M., Farhadinia, M.S., Sohrabinia, S., Jafarzadeh, F., Sharbafi, E., 2016. Wolf depredation of livestock and its impact on local people's attitude and economy in Anguran Wildlife Refuge, Zanjan Province. Journal of Animal Environment 7(4), 21-30. (In Persian) Karami, M., Ghadirian, T., Faizolahi, K., 2016. The Atlas of Mammals of Iran. Jahad Daneshgahi Publications, Tehran. 269 p. (In Persian) Kéry, M. 2010. Introduction to WinBUGS for Ecologists: Bayesian Approach to Regression, ANOVA, Mixed Models and Related Analyses. Academic Press. Liriaei, L., Avatefi Hemmat, M., Jahani, A., 2022. An introduction to ethnozoology with examples of ethnozoological knowledge of local communities adjacent to the Oshtoran-Kuh Protected Area. Indigenous Knowledge 8(16), 297-342. (In Persian) Lozano, J., Olszańska, A., Morales-Reyes, Z., Castro, A.A., Malo, A.F., Moleón, M., Sánchez-Zapata, J.A., Cortés-Avizanda, A., von Wehrden, H., Dorresteijn, I., Kansky, R., 2019. Human-carnivore relations: a systematic review. Biological Conservation 237, 480-492. Meinecke, L., Soofi, M., Riechers, M., Khorozyan, I., Hosseini, H., Schwarze, S., Waltert, M., 2018. Crop variety and prey richness affect spatial patterns of human-wildlife conflicts in Iran’s Hyrcanian forests. Journal for Nature Conservation 43, 165-172. Mohammadi, A., Alambeigi, A., López‐Bao, J.V., Taghavi, L., Kaboli, M., 2022. Living with wolves: lessons learned from Iran. Conservation Science and Practice 4(5), p.e12667. Mohammadi, A., Kaboli, M., Alambeigi, A., Lopez-Bao, J.V., 2018. Study on social and cultural factors affecting vulnerability of local communities (case study on wolf attacks in Hamadan Province). Journal of Natural Environment 71(4), 523-536. (In Persian) Monsarrat, S., Jarvie, S., Svenning, J.C., 2019. Anthropocene refugia: integrating history and predictive modelling to assess the space available for biodiversity in a human-dominated world. Philosophical Transactions of the Royal Society B 374(1788), 20190219. Moqanaki, E., Gholikhani, N., Taktehrani, A., 2024. Public attitudes towards free-ranging dogs (Canis familiaris) and management methods in Qazvin Province, Iran. Environmental Sciences. doi: 10.48308/ENVS.2024.1351. (In Persian) Newing, H., Eagle, C.M., Puri, R., Watson, C.W., 2011. Conducting research in conservation: social science methods and practice. Routledge, London. Nyumba, T.O., Wilson, K., Derrick, C.J., Mukherjee, N., 2018. The use of focus group discussion methodology: insights from two decades of application in conservation. Methods in Ecology and Evolution 9(1), 20-32. Peterson, M.N., Birckhead, J.L., Leong, K., Peterson, M.J., Peterson, T.R., 2010. Rearticulating the myth of human–wildlife conflict. Conservation Letters 3(2), 74-82. R Core Team. 2023. R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria. https://www.R-project.org/. Ranjbar, H., Haghdoost, A., Salsali, M., Khoshdel, A., Soleimani, M., Bahrami, N., 2012. Sampling in qualitative research: a guide for beginning. Journal of Army University of Medical Sciences of Iran 10, 238-250. (In Persian) Redpath, S.M., Young, J., Evely, A., Adams, W.M., Sutherland, W.J., Whitehouse, A., Amar, A., Lambert, R.A., Linnell, J.D., Watt, A., Gutierrez, R.J., 2013. Understanding and managing conservation conflicts. Trends in Ecology & Evolution 28(2), 100-109. Redpath, S.M., Linnell, J.D., Festa‐Bianchet, M., Boitani, L., Bunnefeld, N., Dickman, A., Gutiérrez, R.J., Irvine, R.J., Johansson, M., Majić, A., McMahon, B.J., 2017. Don't forget to look down–collaborative approaches to predator conservation. Biological Reviews 92(4), 2157-2163. Rezazadeh, S., Mirsanjari, M.M., 2020. Evaluation and compilation a strategic management plan for reducing brown bear conflicts (Ursus arctos) in Qazvin Province. Journal of Animal Environment 12(3), 1-10. (In Persian) Ripple, W.J., Estes, J.A., Beschta, R.L., Wilmers, C.C., Ritchie, E.G., Hebblewhite, M., Berger, J., Elmhagen, B., Letnic, M., Nelson, M.P., Schmitz, O.J., 2014. Status and ecological effects of the world’s largest carnivores. Science 343(6167), 1241484. Salvatori, V., Balian, E., Blanco, J.C., Ciucci, P., Demeter, L., Hartel, T., Marsden, K., Redpath, S.M., von Korff, Y., Young, J.C., 2020. Applying participatory processes to address conflicts over the conservation of large carnivores: understanding conditions for successful management. Frontiers in Ecology and Evolution 8, 182. Shahbazinasab, K., Ashrafzadeh, M.R., Mohammadi, A., 2023. Factors affecting the intensity of human-brown bear conflict in Kohgiluyeh va Boyer-Ahmad province and the most important solutions to reduce conflict. Journal of Natural Environment 76(3), 429-446. (In Persian) St John, F.A., Keane, A.M., Edwards-Jones, G., Jones, L., Yarnell, R.W., Jones, J.P., 2012. Identifying indicators of illegal behaviour: carnivore killing in human-managed landscapes. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 279(1729), 804-812. van Eeden, L.M., Eklund, A., Miller, J.R., López-Bao, J.V., Chapron, G., Cejtin, M.R., Crowther, M.S., Dickman, C.R., Frank, J., Krofel, M., Macdonald, D.W., 2018. Carnivore conservation needs evidence-based livestock protection. PLoS Biology 16(9), e2005577. Young, J.C., Rose, D.C., Mumby, H.S., Benitez‐Capistros, F., Derrick, C.J., Finch, T., Garcia, C., Home, C., Marwaha, E., Morgans, C., Parkinson, S., 2018. A methodological guide to using and reporting on interviews in conservation science research. Methods in Ecology and Evolution 9(1), 10-19. Zavaran-Hosseini, S., Moqanaki, E.M., 2021. What We Learned: Conservation Education, Outreach, and Participatory Approaches for Wildlife Conservation in Iran. The Institute for Research on History of Children's Literature, Tehran. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 244 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 105 |