پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,504 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,122,821 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,039 |
تحلیل انتقادی تفکیک شفاهی و مکتوب در اندیشۀ «تبیین فهرستی» | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 56، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 511-533 اصل مقاله (584.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2024.351092.670106 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه ونکی1؛ فتحیه فتاحی زاده* 2؛ محمد کاظم رحمان ستایش3 | ||
| 1دانش‌آموختۀ دکترا، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران | ||
| 2استاد، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| بیان «تبیین فهرستی» از تفکیک شفاهی و مکتوب و نفی سنّت شفاهی از فرهنگ شیعی، بیانی به ظاهر مختلف است که این نوشتار با نظر به تفاوت درس‌گیری نونگاشته‌ها و بازنشر آن‌ها خوانشی همسو با فهم جریانی از آن ارائه داده و زیرساخت‌های اساسی آن‌را تحت عناوین مصونیت متن مکتوب و نیز تأثّر فرایند درس‌گیری حدیث از دو مقولۀ میزان شمار راویان و فاصلۀ زمانی از صدور نصّ، طبقه‌بندی کرده‌است. تحلیل انتقادی این زیرساخت‌ها و استدلال‌های مبتنی بر آن، اولاً مصونیت نسبی متن مکتوب نسبت به نقل شفاهی و ثانیاً عدم تأثیر میزان شمار راویان بر فرایند نقل شفاهی و مکتوب را نشان می‌دهد؛ زیرا برخلاف مدعای این رهیافت، اولاً کثرت شمار راویان، امکان بیشتری برای به‌دست دادن نویسه‌های حدیثی فراهم می‌کند؛ ثانیاً نمی‌توان امکان رواج نقل شفاهی را در دوره‌ای متقدم‌تر ادعا کرده و در دوره‌ای متأخرتر منتفی دانست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اجازات شیعه؛ تبیین فهرستی؛ جریان توسعه گرا؛ سماع و قرائت؛ شفاهی و مکتوب | ||
| مراجع | ||
|
ایزدی، مهدی؛ مقالۀ علل گرایش کمینۀ متقدمان امامیه به طرق تحمل؛ پژوهش‌نامۀ قرآن و حدیث؛ ش20؛ 1396.
ابی عمرعثمان بن عبدالرحمن شهرزوری(ابن صلاح)؛ مقدمة ابن صلاح فی علوم الحدیث؛ تحقیق: ابوعبدالرحمن صلاح بن محمد بن عویضه؛ بیروت؛ دارالکتب العلمیه؛ 1416ق.
باقری، حمید؛ نگاهی به نقش و جایگاه مؤلفه‌های «کتاب‌محور» در ارزیابی‌های حدیثی قدما در پرتو تحلیل منابع فهرستی؛ علوم حدیث؛ ش68؛ ص3-28؛ 1392،
ــــــــــ، «منبع معتبر» و نشانه‌های آن نزد محدثان متقدم امامی: نگاهی به جایگاه «منبع مکتوب» در حدیث‌پژوهی قدما؛ پژوهش‌های قرآن و حدیث؛ ش1؛ ص1-26؛ 1393 ش.
حسینی شیرازی، سید علیرضا؛ اعتبارسنجی احادیث شیعه؛ چاپ دوم؛ تهران؛ سمت؛ 1397.
داتن، یاسین؛ آقایی، سیدعلی؛ خاستگاه کتابت در اسلام معرفی و ترجمۀ کتاب پیدایش آثار مکتوب در اسلام از سماع تا قرائت اثر گرگور شولر؛ نشریۀ کتاب ماه دین؛ 183؛ 1391ش.
سرخه‌ای، احسان؛ تحلیل فاصلۀ زمانی نگارش منابع حدیثی فریقین؛ پژوهش‌نامۀ علوم حدیث تطبیقی؛ ش6؛ 1396.
ــــــــــ، کاربرد «حدیث» و «روایت» در فهرست و رجال پیشینیان؛ علوم حدیث؛ ش76؛ 1394ش.
سزگین، فؤاد؛ تاریخ نگارش‌های عربی؛ به ویراستاری احمد رضا رحیمی ریسه؛ تهران؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛1380ش.
شولر،گریگور؛ شفاهی و مکتوب در نخستین سده‌های اسلامی؛ ترجمه نصرت نیل‌ساز؛ چاپ اول؛ تهران؛ حکمت؛ 2006م.
شیخ بهایی، محمدبن حسین؛ الوجیزه فی علم‌الدرایة؛ قم؛ چاپ اول؛ بی‌تا.
شیرازی، سیدرضا؛ غفوری‌نژاد، محمد؛ سرخه‌ای، احسان؛ ارزیابی حدیث عبدالله بن بکیر در قاعدۀ لاضرر به روش تحلیل فهرستی؛ مجلۀ تحقیقات علوم قرآن و حدیث،؛ ش 57؛ ص65-84؛ 1402ش.
ــــــــــ، ارائۀ سازوکار اجرایی «تحلیل فهرستی» به همراه پیاده‌سازی بر نمونه‌ها؛ مجلۀ فهم حدیث؛ ش17؛ ص9-29؛ 1401ش.
طارمی‌راد، حسن؛ مقالۀ پیشینۀ مکتوب منابع معتبر حدیثی شیعۀ امامیه؛ چاپ شده در عمادی حائری، سید محمد؛ بازسازی متون کهن حدیث شیعه؛ دارالحدیث؛ قم؛ 1394ش.
عمادی حائری، سید محمد؛ بازسازی متون کهن حدیث شیعه؛ دارالحدیث، قم؛ 1394ش.
کلینی، محمدبن یعقوب؛ الکافی؛ به کوشش علی اکبرغفاری؛ چاپ سوم؛ دارالکتب الاسلامیه؛ تهران؛ 1388ش.
مامقانی،عبدالله؛ تحقیق مامقانی، محمدرضا؛ دلیل ما؛ قم؛ 1385ش.
مددی‌موسوی، سید احمد؛ نگاهی به دریا؛ مؤسسۀ کتاب‌شناسی شیعه؛ قم؛1393ش.
موسوی، سیدمرتضی علی بن حسین؛ الزریعه إلی اصول الشریعه؛ به کوشش ابوالقاسم گرجی؛ چاپ دوم؛ دانشگاه تهران؛ 1376ش.
میرزایی احمد؛ بررسی روایات به روش فهرستی؛ مشهد؛ مؤسسۀ مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام؛ 1397.
نجاشی، احمد بن علی؛ فهرست‌أسماء مصنفی الشیعه؛ به کوشش سید موسی شبیری زنجانی؛ موسسه النشر الاسلامی؛ قم؛ 1407ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 172 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 164 |
||