
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,619 |
تعداد مقالات | 71,525 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,848,795 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,888,490 |
واقعیّت غایی دینی تأملی بر آراء رابرت رانولف مارت با توجه به کتاب آستانۀ دین | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
دوره 56، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 531-548 اصل مقاله (525.91 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2024.371659.630501 | ||
نویسندگان | ||
سجاد دهقانزاده* 1؛ لیلا یعقوبی بردیانی2 | ||
1دانشیار، گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
مارِت در کتاب آستانۀ دین بهدنبالِ شناسایی و بازنمایی «واقعیّت غایی دینی» است؛ واقعیتی که به اعتقاد او، علیرغم شهودی و عاطفی بودن، در لفافۀ اندیشهها و آیینهای دینی پردهنشین شدهاست. او «واقعیّت غایی دینی» را «حس خشیّتی» میداند که بر اثر مواجهۀ مستقیم با پدیدههای طبیعیِ مهیب فعلیّت مییابد؛ حس اصیل و واقعیت بنیادینی که معرفت دینی و رفتارهای مذهبی صرفاً تجلیّات بیرونی آن هستند. یافتههای پژوهش پیشرو که به شیوۀ تحلیلی انجام میگیرد، نشان میدهند، مارِت ضمن نقد دیدگاه کسانی چون تایلور و فریزر که سرآغاز دین را دانش نظری و نقطۀ عزیمت آن را باورهای عقلایی دانستهاند، از سرآغازهای پیشاعقلی و عاطفی دین سخن میراند و طرح تکاملی بدیعی را به این صورت درمیاندازد: الف). مواجهه با پدیدههای طبیعی مرموز و شگفتآور؛ ب) احساس شگفتی ناگهانی/اتفاقی و بروز حس خشیّت؛ ج) ظهور «فراطبیعتگرایی» یا تمایل به ساحت ماورائیِ امر مشهود؛ د). تشخصبخشی به پدیدۀ مرموز جهت ابهامزدایی از آن (آنیماتیزم)؛ أ). فرض خجستگی و بیضرر بودن امر مرموز؛ ه). مقدسسازی پدیدۀ مرموز و در پیشگرفتن طریق استمالت دینی و همدلی جادویی با آن. جالب است که به باور مارِت، تمام این مراحل مربوط به مرتبۀ پیش از تدوین ایدۀ آنیمیسم (جانباوری) است و انسان ابتدایی هنوز با تصور روحِ قابل تفکیک از بدن آشنایی ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
خشیّت؛ مانا؛ امر مرموز؛ آستانۀ دین؛ تجربۀ دینی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
آرگیل، مایکل (1395). روانشناسی و دین. ترجمۀ سجاد دهقانزاده. تهران: نشر پارسه.
الیاده، میرچا (1399). از جوامع ابتدایی تا ذن. ترجمۀ سجاد دهقانزاده. تهران: نشر پارسه.
بیاتفرد، فاطمه، لاجوردی، فاطمه (1395). «استحاله و تغییر هستیشناختی در آیینهای گذار». پژوهشنامه ادیان. 10 (19). 21-35.
پاریندر، جئوفری (1397). عرفان در ادیان جهان. ترجمۀ سجاد دهقانزاده و فاطمه صلایانی. تهران: جوینده.
پالس، دانیل، (1389). هفت نظریه دربارۀ دین، ترجمۀ محمد عزیز بختیاری، قم: موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
شجاعیزند، علیرضا (1380). دین، جامعه و عرفیشدن. تهران: نشر مرکز.
شیروانی، علی، (1381). مبانی نظری تجربۀ دینی. قم: بوستان کتاب.
عباسی، ولیالله (1383). «وحی و تجربۀ دینی». نشریۀ روششناسی علوم انسانی. 38. 79-108
کونگ، هانس، (1387). ساحت معنوی ادیان: نشانۀ راه، ترجمۀ حسن قنبری، قم، ادیان و مذاهب
مون، بِوِرلی، (1400). جایگاه مکاشفه در ادیان جهان، ترجمۀ سجاد دهقانزاده، تبریز، انتشارات دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
همیلتون، ملکلم، (1377). جامعهشناسی دین، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران، تبیان. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 183 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 209 |