تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,518 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,133,192 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,239,230 |
تشدید تنش در قرهباغ و چالش منافع منطقهای ایران در سالهای 2020 و 2023 | ||
مطالعات اوراسیای مرکزی | ||
دوره 16، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 75-100 اصل مقاله (820.38 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcep.2024.370397.450191 | ||
نویسندگان | ||
حسین پور احمدی میبدی1؛ مهدی فیض اللهی* 2 | ||
1استاد، گروه سیاست جهانی و منطقهای، دانشکدۀ اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
2دانشآموختۀ کارشناسی ارشد، مطالعات منطقهای، دانشکدۀ اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
جنگ قرهباغ در سال 2020 و تحولهای بعد از آن بهویژه خروج ارامنه از قرهباغ، مسیر بدون بازگشتی را برای منطقۀ قفقاز جنوبی ترسیم کرد. بهطوری که این تحولها تأثیر چشمگیری بر بازیگران جنوب قفقاز بر جای گذاشت. پرسش اصلی نوشتار این است که جنگ دوم و سوم قرهباغ چگونه بر منافع منطقهای جمهوری اسلامی ایران تأثیر گذاشته است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح میشود که براساس جنگ قرهباغ در سالهای 2020 و 2023 پویایی رقابت، تهدید و افزایش تنش بر ایران افزایش یافته است؛ درحالیکه پیدایی فرصتهای احتمالی برای ایران چندان آشکار نیست. در این نوشتار از روش پژوهش قیاسی استفاده میکنیم که با کاربرد مدل تحلیلی و رویکرد ژئوپلیتیک در چارچوب مطالعات منطقهای و در زیر واقعگرایی است. تحلیل دادهها بهصورت توصیفیتحلیلی و گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانهای انجام شده است. یافتههای این نوشتار نشان میدهد موازنۀ قدرت جدید و روابط ژئوپلیتیکی شکل گرفته در منطقۀ قفقاز جنوبی با بهچالش کشیدهشدن قدرت روسیه توسط محور جمهوری آذربایجان، ترکیه و اسرائیل، بهحاشیه رفتن محور غرب، پررنگشدن نقش ترکیه و کمرنگشدن نقش ایران تغییر کرده است. همچنین ایران در دورههایی از زمان پس از این جنگها از نظر ژئوپلیتیک و مؤلفههای اقتصادی و فرهنگی آن، ژئواکونومیک و ژئوکالچر، با تشدید رقابت و تهدید با ترکیه و اسرائیل و همچنین افزایش تنش با جمهوری آذربایجان روبهرو شد که در قالب راهگذر احتمالی زنگزور، طرح یک کمربند و یک راه، راهگذر شمالجنوب، پررنگشدن تهدیدها بر مبنای پانترکگرایی/پانآذریگرایی و حضور اسرائیل در مناطق آزادشدۀ قرهباغ، نزدیک مرزهای ایران جریان دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
ژئوپلیتیک؛ موازنۀ قدرت؛ قفقاز جنوبی؛ جنگ قرهباغ؛ جمهوری اسلامی ایران | ||
مراجع | ||
Abbasov, Namig and Emil Souleimanov (2022), “Azerbaijan, Israel, and Iran: An Unlikely Triangle Shaping the Northern Middle East”, Middle East Policy, Vol. 29, No. 1, pp. 139-153, (doi:10.1111/mepo.12611). Abushov, Kavus (2019), “Russian Foreign Policy Towards the Nagorno Karabakh Conflict: Prudent Geopolitics, Incapacity or Identity?”, East European Politics, Vol. 35, No. 1, pp. 72-92, (doi:10.1080/21599165.2019.1579711). Ahmadi Lafuraki, Behzad and Rouhollah Talebi Arani (2018), “A Reevaluation on Regional Studies’ Models to Promote the Applied Fundamentals of Inter-Regional Security Relations’ Patterns”, Political and International Approaches, Vol. 10, No. 1, pp. 12-42, Available at: https://piaj.sbu.ac.ir/ article_99719.html?lang=en, (Accessed on: 8/9/2023), [in Persian]. Askerov, Ali and Gubad Ibadoghlu (2022), “The Causes and Consequences of the Second Karabakh War”, In the Nagorno-Karabakh Conflict (pp. 245-271), Routledge, (doi:10.4324/9781003261209-15). Avdaliani, Emil (2022), “New World Order and Small Regions: The Case of South Caucasus”, Springer Nature, (doi:10.1007/978-981-19-4037-8). Baru, Sanjaya (2012), Geo-economics and Strategy, Survival, Vol. 54, No. 3, pp. 47-58, (doi:10.1080/00396338.2012.690978). Black, Jeremy (2015), “Geopolitics and the Quest for Dominance”, Indiana University Press. Blackwill, Robert and Jennifer Harris (2016), “War by other means: Geoeconomics and Statecraft”, Harvard University Press, (doi: 10.4159/ 9780674545960). Coppolecchia, Sara (2023), “Beyondborders: the Israel-Azerbaijan Understanding Between Containment and Cooperation”, Available at: https://iari.site/2023/10/ 18/beyond-borders-the-israel-azerbaijan-understanding-between-containment-and-cooperation/ (Accessed on: 18/10/2023). Dadparvar, Shabnam and Saeed Azizi (2020), “Exploring Turkey’s Strategic Dekmejian, Hrair and Hovann Simonian (2001), “Troubled Waters. The Geopolitics of the Caspian Region”, London: IB Tauris. Ebrahimi, Morteza and Ghasem Osuli (2023), “The Typology of Relations Between Israel and the Republic of Azerbaijan: Strategic or Tactical”, Central Eurasia Studies, Vol. 15, No. 2, pp. 23-48, (doi: 10.22059/jcep.2023.347626.450096), [in Persian]. Ezzati, Ezzatollah and Hadi Veicy (2006), “Analysis of the Geopolitics and Geo-Economy of Iran – India Gas Pipeline”, Geopolitics Quarterly, Vol. 2, No. 4, pp. 27-45, (doi: 20.1001.1.17354331.1385.2.4.2.4), [in Persian]. Feizollahi, Mahdi and Hosein Pourahmadi Meibodi (2023), “The Zero-Sum Game Freund, Josephine (2023), “SOCAR and BP Place Bid to Explore Israeli Hydrocarbons”, Available at: https://www.caspianpolicy.org/research/energy-and-economy-program-eep/socar-and-bp-place-bid-to-explore-israeli-hydrocarbons, (Accessed on: 24/7/2023). Gawliczek, Piotr Khayal and Iskandarov (2023), “The Zangezur Corridor as Part of the Global Transport Route (against the Backdrop of Power Games in the South Caucasus Region)”, Security and Defence Quarterly, Vol. 41, No. 1, pp. 36-53, (doi: 10.35467/sdq/161993). Ghasemi, Farhad (2016), “Principles of International Relations”, Tehran: Nashramizan, [in Persian]. Ghorbani, Mehdi and Arash Reisinezhad (2023), “Iran's Foreign Policy in the Second Karabakh War: Factors and Approach”, World Politics, Vol. 12, No. 1, pp. 199-234, (doi: 10.22124/wp.2023.23398.3111), [in Persian]. Grigoryan, Tigran (2023), The War in Ukraine and the Armenian-Azerbaijani Conflict: The West Needs to Re-evaluate Its Approach, Available at: https://www.boell.de/en/2023/01/27/war-ukraine-and-armenian-azerbaijani-conflict-west-needs-re-evaluate-its-approach (Accessed on: 27/1/2023). Hafeznia, Mohammad Reza (2016), “Geopolitical Principles and Concepts”, Mashhad: Papeli Pub, [in Persian]. Hayrapetyan, Lilit (2022), “The Nagorno-Karabakh War of 2020 and the Change of the Regional Status Quo”. Przegląd Politologiczny, No. 1, pp. 83-97, (doi: 10.14746/pp.2022.27.1.6). Kaleji, Vali (2023) (a), Russia and Iran Diverge in the South Caucasus, Available at: https://www.cacianalyst.org/publications/analytical-articles/item/13758russia-and-iran-diverge-in-the-south-caucasus.html, (Accessed on: 15/6/2023). Kaleji, Vali (2023) (b), Iran and the Role of Transit Corridors in the South Caucasus in the Context of the War against Ukraine. Caucasus Analytical Digest, No. 132, pp. 14–20, doi: 10.3929/ethz-b-000613995(. Karapetyan, Roman (2023), “South Caucasus in the Phase of Russian-Ukrainian War: New Security Challenges and Possible Scenarios for Development”, Journal of Political Science: Bulletin of Yerevan University, Vol. 2, No. 6, pp. 32-46, (doi:10.46991/JOPS/2023.2.6.032). Koberidze, Giorgi (2022), “Local and Regional Outcomes of the 2020 Nagorno Karabakh War”, Journal of Politics and Democratization, Vol. 5, No. 2, pp. 27-38, Available at: https://jpd.gipa.ge/index.php/jpd/article/view/6877, (Accessed on: 16/9/2023). Koolaee, Elaheh and Maryam Nezami (2019), “Pan-Turkism, Construction of Identity and the Formation of the Republic of Azerbaijan (1890-1920)”, Central Eurasia Studies, Vol. 12, No. 2, pp.459-478, (doi: 10.22059/jcep.2019.117370. 449567), [in Persian]. Koolaee, Elaheh and Meysam Hadipoor (2020), “Analysis of Russian Foreign Policy in the South Caucasus Based on Gene-geopolitics”, Central Eurasia Studies, Vol. 13, No. 2, pp. 645-664,) doi: 10.22059/jcep.2020.204960.449646(, [in Persian]. Mammadli, Rovshan (2023), “Iran and the Second Karabakh War”, The Muslim World, Vol. 113, No. 1-2, pp. 140-155, (doi:10.1111/muwo.12453). Nakanishi, Hisae (2023), “Impacts of the Second Karabakh War on the South Caucasus Region: Iran-Azerbaijan Relations”. Global Resource Management, Vol. 9, pp. 26-38, (doi: 10.14988/00029521). Nelli, Minasyan (2021), “Pan-Turkism Manifestations of Turkey-Azerbaijan Military-Political Cooperation”, Scientific Artsakh, Vol. 4, No.11, pp. 44-53, (doi:10.52063/25792652-2021.4-44). Ostrovsky, Arkady (2023), “How the War in Ukraine is Changing the Caucasus”, Available at: https://www.economist.com/the-world-ahead/2023/11/13/how-the-war-in-ukraine-is-changing-the-caucasus, (Accessed on: 13/11/2023). Reisinezhad, Arash (2021), “Iran and the New Silk Road: From the Geopolitics to the Diplomacy of the Road”, University of Tehran, [in Persian]. Reisinezhad, Arash (2023), “Iran’s Strategic Loneliness and Non-State Foreign Policy: From Curse of Geography to Geopolitical Predicament”, Geopolitics Quarterly, Vol. 19, No. 69, pp. 269-306, (dor: 20.1001.1.17354331.1402.19.69. 10.1), [in Persian]. Salehi Yeganeh, Mehrdad (2023), “Pan Turkism and Baku-Ankara Strategic Alliance”, Central Asia and The Caucasus Journal, Vol. 29, No. 121, pp. 55-78, Available at: http://ca.ipisjournals.ir/article_706614.html?lang=en, (Accessed on: 12/10/2023), [in Persian]. Sapmaz, Ahmet (2022), “Iran’s Foreign Policy Towards Azerbaijan: The Decisiveness of the Second Karabakh War”, SDE Akademi Dergisi, Vol. 2, No. 4, pp. 12-43, Available at: https://dergipark.org.tr/en/pub/sde/issue/68387/ 1033016, (Accessed on: 16/10/2023). Scollon, Michael (2023), “Iran’s Relations with Azerbaijan Get Heated Over Attacks, Baku's Ties to Israel”, Available at: https://www.eurasiareview.com/ 09062023-irans-relations-with-azerbaijan-get-heated-over-attacks-bakus-ties-to-israel-analysis/, (Accessed on: 8/6/2023). Syed, Karim Haider and Imran Khan (2022), “Azerbaijan-Iran Tension: Implications for Pakistan”, Pakistan Social Sciences Review, Vol. 6, No.1, pp.109-122, (doi:10.35484/pssr.2022 (6-I)09). Voskanyan, Harutyun (2022), “Armenia in a Triangle of Great Power Management: Regional Competition on the Nagorno-Karabakh Conflict”, Przegląd Europejski, No. 1, pp. 145-160, (doi:10.31338/1641-2478pe.1.22.10). Yavuz, Hakan and Michael Gunter (2022), “The Karabakh Conflict Between Armenia and Azerbaijan: Causes & Consequences”, Springer Nature, (doi: 10.1007/978-3-031-16262-6). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 778 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 716 |