
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,544 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,894,909 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,942,101 |
نقد مقالۀ «عیارسنجی رویکرد سکوتگرا در برابر انگارۀ اتحاد عاقل و معقول» | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
دوره 56، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 229-244 اصل مقاله (463.77 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2023.355910.523402 | ||
نویسنده | ||
علی ارشد ریاحی* | ||
استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی/دانشکده الهیات و معارف اهل بیت(علیهم السلام)/ دانشگاه اصفهان/ اصفهان/ ایران | ||
چکیده | ||
در مقالهای مهمترین ادلۀ اثبات و ابطال انگارۀ اتحاد عاقل و معقول را بررسی کردم، نشان دادم هیچیک از آنها تامّ نیست و در انتها چنین نتیجه گرفتم که در مورد این نظریه باید سکوت کرد. این رویکرد سکوتگرا موردنقد پژوهشِ دیگری قرارگرفتهاست که تگارندۀ آن تلاش کردهاست برهان تضایف را از اشکالهای مقالهام نجات دهد. در این مقاله با عیارسنجی تلاشهای پژوهش مذکور، نشان دادم که:1-این تلاشها درواقع دست کشیدن از برهان تضایف و اقامۀ برهآنهای دیگری است که خود صدرا به آنها اشاره هم نکردهاست؛ 2-این برهانها در اثبات اتحاد ماده و صورتی که مورد ادعای نظریۀ اتحاد عاقل و معقول است، ناتوان است؛ 3-هیچ یک از اشکالهای پژوهش مذکور به مقالۀ اول، وارد نیست. برای پاسخ به اشکالها، در این پژوهش نشان میدهم تجرد شرط معلومبودن نیست و این مطلب با تجرد صور ادراکی منافاتی ندارد، زیرا بحث در بابِ علم حضوری است، نه علم حصولی. همچنین روشن میکنم شرط بالفعل و بالذات معقول بودن، «جوهر مجرد بودن» است؛ زیرا اوّلاً خودِ صدرا علم حضوریِ «عرض» به خودش را ردّ کردهاست؛ ثانیاً پذیرشِ چنین دیدگاهی، مسئله را از حوزۀ بحثِ آن خارج میکند، زیرا حوزۀ بحث در مسئلۀ «اتحاد عاقل و معقول»، علم حصولی به غیر است، نه علم حضوری عرض به خود. | ||
کلیدواژهها | ||
اتحاد عاقل و معقول؛ اتحاد ماده و صورت؛ برهان تضایف؛ علم حضوری | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
ابنسینا (1363). المبدا و المعاد. تهران: دانشگاه تهران.
ــــــــــ (1375) النفس من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن زاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ــــــــــ (1376) الالهیات من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن زاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ــــــــــ (1379) الاشارات و التنبیهات، ج3. تهران: دفتر نشر کتاب.
ارشادی نیا، محمدرضا (1400). عیارسنجی رویکرد سکوت گرا در برابر انگاره اتحاد عاقل و معقول. فلسفه و کلام اسلامی، سال 54 شماره 2.
ارشدریاحی، علی (1383) تحلیل انتقادی ادله اتحاد عاقل و معقول. مقالات و بررسیها، دفتر 76.
توکلی، محمد هادی (1392) بررسی برهان علامه طباطبایی بر اتحاد عاقل و معقول، حکمت معاصر، سال 4، شماره 2.
ــــــــــ (1393) نقد و بررسی دیدگاه استاد حائری یزدی درباره مسئله اتحاد عاقل و معقول، حکمت معاصر، سال 5، شماره 1.
ــــــــــ (1394) نقد و بررسی اشکالات استاد مصباح به دو برهان صدرالمتالهین در اثبات اتحاد عالم و معلوم. حکمت معاصر، سال 6، شماره 1.
حائری یزدی، مهدی (1362) اتحاد عاقل و معقول. مقالات و بررسیها، دفتر 38 و 39.
حسینی امین، حسین؛ معین الدینی، فاطمه (1398) نقد و بررسی استدلالات حکیم سبزواری در اثبات مسئله اتحاد عاقل و معقول، حکمت معاصر، سال 10، شماره 1.
سبزواری، ملا هادی (1380) شرح المنظومه، ج 3، 4 و 5. قم: نشر ناب.
ــــــــــ (1382) تعلیقه بر الشواهد الربوبیه. قم: بوستان کتاب.
سهروردی، شهاب الدین یحیی (1380). مجموعه مصنفات، ج 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
صدرالمتالهین (1361) العرشیه. تهران: انتشارات مولا.
ــــــــــ (1410 ق) الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. 9 جلد. بیروت: دار احیاء التراث.
ــــــــــ (1376) المشاعر. تهران: امیرکبیر.
ــــــــــ (1380) المبدا و المعاد. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
ــــــــــ (1382) الشواهد الربوبیه. قم: بوستان کتاب.
ــــــــــ (1386) مفاتیح الغیب. مقدّمه و تصحیح نجفقلی حبیبی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا
علیزاده، بیوک (1387) مقدّمه بر «رساله فی اتحاد العاقل و المعقول». تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا
فناری، محمد (1374) مصباح الانس. تهران: مولی
قیصری، داوود (1416 ق) مطلع خصوص الکلم فی معانی فصوص الحکم. قم: انوار الهدی
مردیها، اعظم و همکاران (1398) رویکرد وحدت گرایانه ملاصدرا به نظریه اتحاد عاقل و معقول بر مبنای بساطت نفس، آئین حکمت، شماره41
معین الدینی، فاطمه؛ حسینی شاهرودی، مرتضی؛ کهنسال، علیرضا (1395) تحلیل انتقادی دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی در مسئلۀ اتحاد عاقل و معقول، حکمت معاصر، سال 7، شماره 4
نصر، سید حسین (1345). سه حکیم مسلمان. ترجمه احمد آرام. تهران: انتشارات امیرکبیر | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 244 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 326 |