
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,547 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,903,470 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,953,362 |
وضعیتشناسی روشهای آماری در مقالات علم اطلاعات و دانششناسی | ||
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی | ||
دوره 57، شماره 4، دی 1402، صفحه 51-64 اصل مقاله (722.16 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlib.2024.370061.1720 | ||
نویسندگان | ||
محسن صالحی* 1؛ رضا کریمی2؛ الهه احمدی2 | ||
1گروه آمار، دانشکده علومپایه، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
2گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: روشهای آماری نقش مهمی را در به دست آوردن نتایح و تحلیل پژوهش ایفاء میکند. پژوهش حاضر با هدف وضعیتشناسی روشهای آماری در مقالات توصیفی–پیمایشی منتشر شده در مجلات علمی-پژوهشی حوزۀ علم اطلاعات و دانششناسی انجام شده تا ضمن مرور روشهای آماری مورد استفاده، فراوانی اشکالات روششناختی آنها را کشف کند. روش پژوهش: ماهیت پژوهش از نوع مطالعات توصیفی- پیمایشی است. جامعه پژوهش را مقالات توصیفی – پیمایشی منتشر شده در 13 مجلۀ فعال علم اطلاعات و دانششناسی تا پایان سال 1400 تشکیل میدهد. بر اساس فرمول کوکران 141 مقاله به صورت نمونهگیری تصادفی طبقهبندی انتخاب شد. در این مطالعه روششناسی پژوهش بر روی روشهای آماری، روشهای نمونهگیری، روایی و پایایی به کار رفته در مقالات صورت پذیرفت و متغیرهای تأثیرگذار بر مشخصات مقاله و خطاهای آماری آنها مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها در نرمافزارهای EXCEL و SPSS 26 با روشهای آمار توصیفی انجام گرفت. یافتهها: روشهای آماری در مجموع 559 بار استفاده شده است که بیشترین فراوانی مربوط به آمار توصیفی است. آزمون تی، آزمونهای خی دو و آزمون کلموگروف-اسمیرنوف بیشترین فراوانی را به ترتیب در روشهای آماری استنباطی پارامتری و ناپارامتری دارند. در حوزۀ روشهای پیشبینیکننده و آزمونهای تعقیبی، ضریب همبستگی و آزمون توکی بیشترین فراوانی را دارند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که بیشترین خطای آماری مشاهده شده در مقالات، استفاده از آزمونهای پارامتری بدون بررسی نرمال بودن دادههاست. نتیجهگیری: یافتههای پژوهش نشان میدهد با وجود اینکه نویسندگان به خوبی از آمار توصیفی در مقالات خود استفاده میکنند؛ اما توجه کمتری به روشهای آمار استنباطی دارند. نکته مهم در استفاده از روشهای آماری پارامتری رعایت پیشفرضهای آنهاست، چون نقض این پیشفرضها میتواند نتایج پژوهش را بیاعتبار کند. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزشیابی؛ روشهای آماری؛ وضعیتناسی؛ خطای آماری | ||
مراجع | ||
منابع دیانی، محمد حسین (1387). روشهای تحقیق در کتابداری. تهران: چاپار. رضاییان، محسن (1395). بازپسگیری مقالات منتشر شده به دلیل اشتباهات آماری. دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 15(7)، 591-592. کومار، کریشن (1381). روشهای پژوهش در کتابداری و اطلاعرسانی. فاطمه رهادوست (مترجم). تهران: کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (نشر اثر اصلی 1995). عبدالملکی، حسین (1400). اشتباهات رایج آماری و روششناختی مقالات مدیریت ورزشی در نشریههای فارسی. مقالات مدیریت ورزشی، 13(67)، 201-170. فراهانی، حجتالله؛ عریضی، حمیدرضا؛ رحیمینژاد، عباس؛ و قمرانی، امیر (1387). بررسی پارهای از خطاهای رایج آماری در پژوهشهای رفتاری. روششناسی علوم انسانی، (55)14، 85-94. واگان، لیون (1384). روشهای آماری برای متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی. محمدرضا قانع و کیوان کوشا (مترجمان). تهران: چاپار (نشر اثر اصلی 1998). مروتی، مرضیه؛ عرفان منش، محمد امین (1396). خطاهای منتشر شده و اصلاحیه مقالههای حوزه کتابداری و اطلاع رسانی. کتابداری و اطلاعرسانی، 1(81)، 3-24. یادگارزاده، غلامرضا؛ وفاطمی، عادل (1397). ارزشیابی مقالات علمی علوم تربیتی به منظور شناسایی اشتباهات رایج آماری. آموزش و ارزشیابی، 41، 135-154. References Abdolmaleki, H. (2021). Prevalent statistical and methodological errors of sports management articles in Persian publications. Sport Management Studies, 13(67), 170-201. https://doi.org/10.22089/smrj.2020.8815.3001 (In Persian) Atherton, P. (1975). Research in information science: An assessment. Perspectives in information science, 665-683. https://doi.org/10.1007/978-94-011-7759-7_43 Casadevall, A., Steen, R. G., & Fang, F. C. (2014). Sources of error in the retracted scientific literature. The FASEB Journal, 28(9), 3847. https://doi.org/10.1096/fj.14-256735 Erdogan, M., Kaplan, H., Kayir, C. G., Asik, U. O., & Akbunar, S. (2012). Common method-related problems in selected research studies on educational sciences in Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 3230-3234. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.042 Farahani, F., Arizi, H. R., Rahimi Nejad, A. & Ghomrani, A. (2008). An analysis of some of the common statistical errors in behavioral research. Journal of Methodology of Social Sciences and Humanities, 14(55), 85-94. (In Persian) Kim, J. S., Kim, D. K., & Hong, S. J. (2011). Assessment of errors and misused statistics in dental research. International Dental Journal, 61(3), 163-167. https://doi.org/10.1111%2Fj.1875-595X.2011.00037.x Morovati, M. & Erfanmanesh, M. A. (2018). Published errors and erratums in library & information science journals. Library and Information Sciences, 21(1), 3-24. https://doi.org/10.30481/lis.2018.53622 (In Persian) Nuijten, M. B., Hartgerink, C. H., Van Assen, M. A., Epskamp, S., & Wicherts, J. M. (2016). The prevalence of statistical reporting errors in psychology, 1985–2013. Behavior research methods, 48, 1205-1226. https://doi.org/10.3758/s13428-015-0664-2 Rezaeian M. (2016). Retraction of the published articles due to statistical errors. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 15(7), 591-592. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17353165.1395.15.7.8.5 (In Persian) Togia, A., & Malliari, A. (2017). Research methods in library and information science. Qualitative versus quantitative research, 10. Togia, A., & Malliari, A. (2017). Research methods in library and information science. London, IntechOpen. Zhang, J., Zhao, Y., & Wang, Y. (2016). A study on statistical methods used in six journals of library and information science. Online information review, 40(3), 416-434. https://doi.org/10.1108/OIR-07-2015-0247 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 274 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 243 |