
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,830 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,677,496 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,443,327 |
قلعهکُهزادِ کوه وِزنهار/ وِیزِنِیار: مهرابهای اشکانی یا آتشکدهای ساسانی؟ | ||
مطالعات باستان شناسی | ||
دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 36، خرداد 1404، صفحه 233-260 اصل مقاله (2.96 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2024.367985.143243 | ||
نویسندگان | ||
یونس یوسف وند* 1؛ فرشاد میری2؛ موسی سبزی2 | ||
1استادیار گروه باستانشناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران (نویسندۀ مسئول). | ||
2استادیار گروه باستانشناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران. | ||
چکیده | ||
بنای قلعهکُهزاد بر بلندترین نقطۀ کوه وِیزِنهار/وِیزِنیار در غرب دشت رومشگان و در جنوبغرب استان لرستان قرار دارد. کاوشهای باستانشناسی محوطه در اواخر دهۀ 60ه.ش. مجموعهای از واحدهای معماری به ابعاد 17×38متر را آشکار ساخت؛ این فضاها متشکل از دو چهارتاقیِ گنبددار با نقشۀ چلیپایی، تالاری چهارگوش با راهروهایی در اضلاع شمالی و جنوبی آن و چند فضای جانبی دیگر است که با لاشهسنگ و ملاط گچ ساخته شدهاند. بهکارگیری شاخصههایی مانند ستونهای تزئینی، گچبریهایی با نقش گل رزت، برخی دخل و تصرفات در عناصر معماری و مجسمههای مفرغی با منشأ نامعلوم، کاوشگر محوطه را بر این باور استوار کرد که بنای قلعهکهزاد را در زمرۀ «مهرابههای برجایمانده از اوایل حکومت اشکانی» قرار دهد؛ اما، مشخصات سازهای و نحوۀ آرایش فضاهای معماری درکنار دیگر شواهد بهدست آمده از بنا (سفال) این موضوع را تأیید نمیکند. در پژوهش حاضر تلاش میشود تا با استناد بر تمام شواهد موجود پرتو روشنی بر ابهامات پیشِرو در مورد ماهیت کارکردی و بازۀ زمانی ساخت بنا افکنده شود. یافتههای پژوهش ازطریق بازدیدهای میدانی و مطالعات کتابخانهای جمعآوری شده و با بهرهگیری از رویکرد تاریخی-تحلیلی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفتهاند. نتایج نشان میدهد بنای قلعهکهزاد قرابت چندانی با مهرابه یا معبد آناهیتا ندارد؛ در این بنا بقایای معماری یا نمادها و نشانههایی که بتوان با استناد به آنها پرستش خدای میترا یا بغبانوی آناهیتا را گواهی داد، بهدست نیامده است. ویژگیهای فنی بنا مانند بهکارگیری تاقهای مازهدار با بیز کُند و استفاده از فیلپوشهای مخروطی برای برپایی گنبدها بههمراه گونهشناسی نمونههای سفالی، بیانگر تعلق بنای مزبور به دورۀ ساسانی است. همچنین پلان بنا و آرایش واحدهای معماری همچون ترکیب چهارتاقیهای چلیپایی گنبددار با دالانهای طواف و تالار مرکزی، الگوی رایج آتشکدههای دورۀ ساسانی را تداعی میکند. وجود بقایای محل پایهآتشدان و سکوهای مکعب-مستطیل در فضای داخلی چهارتاقیهای قلعهکهزاد نیز در راستای انجام مراسمات مذهبی در ارتباط با آئین زرتشتی قابل درک است. | ||
کلیدواژهها | ||
رومشگان؛ قلعهکُهزاد؛ مهرابه؛ آتشکده؛ دورۀ اشکانی و ساسانی | ||
مراجع | ||
- ایزدپناه، حمید، (1350). آثار باستانی و تاریخی لرستان. ج 1، تهران: انجمن آثار ملی. - احسان (اسماعیل)، یغمایی، (1389). «کاوشهای باستانشناسی در مهرکدۀ محمدآباد (دشستان، برازجان)». باستانپژوهی، دورۀ جدید، 6: 56-76. - بیر، لئونل، (1385). سروستان مجموعه معماری ایران از بدو شکلگیری تا ظهر اسلام. ترجمۀ امیرحسین کرباس فروش، تهران، نشر سبحان نور. - بویس، مری، (1375). دیانت زرتشتی در دوران متأخر، در دیانت زرتشی، ترجمۀ فریدون وهمن، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. - باغشیخی، میلاد؛ اسمعیلیجلودار، محمداسماعیل؛ خسروی، لیلا؛ نیکنامی، کمالالدین؛ و علیرضا خسروزاده، (1402). «طبقهبندی و گونهشناسی سفالهای ساسانی محوطۀ جهانگیر استان ایلام». پژوهشهای باستانشناسی ایران، 13 (36): 169-201. https://doi.org/10.22084/nb.2021.22935.2233 - پیرانی، بیان، (1394). «کاوش باستانشناسی در محوطۀ گندمزار 2 با تمرکز بر ویژگیهای معماری بنای مکشوفۀ ساسانی». پژوهشهای باستانشناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، بهکوشش: لیلی نیاکان، تهران، انتشارات پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری: 211-219. - پورداوود، ابراهیم، (1386). فرهنگ ایران باستان. تهران: اساطیر. - تفضلی، احمد، (1365). مینوی خرد. تهران: توس. - جاوری، محسن؛ و باغشیخی، میلاد، (1399). «مقایسۀ تطبیقی معماری آتشکدۀ و پایهآتشدان ساسانی مکشوف از محوطۀ ویگل و هراسکان با سایر بناهای مذهبی ساسانی». پژوهشهای باستانشناسی ایران، 10 (37): 135-150. https://doi.org/10.22084/nb.2020.22433.2199 - حسنپور، عطا، (1389). «نگاهی به آثار و شواهد آئین مهر در لرستان»، مجله باستانپژوهی، دورۀ جدید، 6: 94-109. - خسروی، شکوه؛ و رشنو، اصغر، (1391). «گزارش کاوش اضطراری تپه پلنگگرد شهرستان اسلامآباد». کرمانشاه، آرشیو پژوهشکدۀ باستانشناسی (منتشر نشده). - خسروی، شکوه؛ و رشنو، اصغر، (1393). «گزارش کاوش اضطراری تپه پلنگگرد شهرستان اسلامآباد، کرمانشاه». در: مقالههای کوتاه دوازدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران، تهران: پژوهشکدۀ باستانشناسی: 177-179. - دواچی، پریا؛ نیکنامی، کمالالدین؛ و علیبیگی، سجاد، (1401). «همنشینی آب و آتش در بناهای مذهبی دورۀ ساسانی». فصلنامۀ تاریخ، 17 (66): 180-197. - رویتر، اسکار، (1387). معماری ساسانی. ترجمۀ مهدی مقیسه و محمدعلی شاکریراد. از کتاب سیری در هنر ایران. زیر نظر: آرتور اپهام پوپ و فیلیس آکرمن، جلد دوم، تهران، علمی و فرهنگی. - رهبر، مهدی، (1385). «آیا امامزاده روستای محمد ولیبیگ یک آتشکده است؟». چکیده مقالات سومین همایش باستانشناسان جوان و مروری بر چشمانداز باستانشناسی خراسان و بم، بهکوشش: شهرام زارع. - رضوانی، حسن، (1384). «گزارش کاوش نجاتبخشی محوطۀ باستانی سد شیان کرمانشاه». مرکز اسناد پژوهشکدۀ باستانشناسی، تهران. - رضی، هاشم، (1385). جشنهای آتش. چاپ چهارم، تهران: بهجت. - زمرشیدی، حسین، (1373). طاق و قوس در معماری ایران. چاپ دوم، تهران، کیهان. - ستارنژاد، سعید؛ ناصریصومعه، حسین؛ و معروفیاقدم، اسماعیل، (1399). «بررسی و تحلیل ماهیت کاربری معماری دستکند امامزاده معصوم شهرستان مراغه». پژوهشهای باستانشناسی ایران، 10 (27): 213-234. https://doi.org/10.22084/nbsh.2019.19002.1936 - سیدین، ساسان، (1389). «گزارش کوتاه از آتشکدۀ آذرجو دارابگرد؛ استان فارس». پژوهشهای باستانشناسی مدرس، 2 (3): 270-274. - شریفی، مهناز، (1394). «بقایای معماری شهر برزقواله ساسانی براساس کاوشهای باستانشناسی». پژوهشهای باستانشناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، بهکوشش: لیلی نیاکان، تهران، انتشارات پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری: 241-248. - علیبیگی، سجاد، (1391). «آیا شئ گچی مکشوف از محوطۀ چمنمشت، نشانی از یک آتشکدۀ دورۀ ساسانی دارد؟». پژوهشهای باستانشناسی مدرس، 4 (8): 196-202. - عمرانی، بهروز؛ و مرادی، حسن، (1393). «جایگاه مجموعۀ زهاک در روند ترویج اندیشههای مهرپرستی و معماری مرتبط با آن». مطالعات باستانشناسی، 6 (2): 113-130. https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.54177 - فون دراوستن، هانس هنینگ؛ و نومان، رودلف، (1382). ویرانههای تخت سلیمان. ترجمۀ فرامرز نجد سمیعی، چاپ دوم، تهران: سازمان میراثفرهنگی کشور. - قندگر، جواد، (1384). گزارش حفاری مجموعه زهاک. سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی. - گراوند، مرتضی؛ و زینیوند، محسن، (1392). «پیشنهادی برای محل شهر ساسانی سیمره براساس متون تاریخی و مدارک باستانشناختی». مجموعه مقالات همایش بینالمللی باستانشناسی جوانT بهکوشش: مرتضی خانیپور و حسین عزیزیخرانقی، تهران: دانشگاه تهران: 477-488. - لباف، میثم، (1391). «تحلیل تطبیقی یک فرم خاص در معماری دستکند: مهرابههای ایرانی و میترائیومهای رومی». اثر، 58: 94-108. - مترجم، عباس، (1394). «اولین فصل از کاوشهای باستانشناختی نجاتبحشی محوطۀ برزهقلا (لهلار) حوضۀی آبگیر سد سیمره». پژوهشهای باستانشناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، بهکوشش: لیلی نیاکان، تهران، انتشارات پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری: 200-211. - مهاجرینژاد، عبدالرضا؛ سراقی، نعمتالله؛ و جاویدخواه، معصومه، (1394). «گزارش مقدماتی کاوش محوطههای لارهلاره 1 و 2 حوضۀی سد سیمره». پژوهشهای باستانشناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، بهکوشش: لیلی نیاکان، تهران، انتشارات پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری: 295-320. - محمدیان، محمدرضا؛ و بیراوند، مسعود، (1394). «کاوشهای نجاتبخشی حوضۀی آبگیر سد سیمره شهر باستانی رماوند (محوطۀ برزقاواله) 93-1392 برزقاواله 6». پژوهشهای باستانشناسی حوضۀ آبگیر سد سیمره، بهکوشش: لیلی نیاکان، تهران، انتشارات پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری: 112-121. - مرادی، یوسف، (1388). «چهارتاقی میلمیلگه: آتشکدهای از دورۀ ساسانی». مطالعات باستانشناسی، 1 (1): 155-183. - محمدیفر، یعقوب، (1387). باستانشناسی و هنر اشکانی. تهران: سمت. - محمدیفر، یعقوب؛ و طهماسبی، الناز، (1393). «طبقهبندی سفال ساسانی درۀ سیمره، مطالعۀ موردی: قلعه سیرمشاه». پژوهشهای باستانشناسی ایران، 4 (7): 133-152. https://nbsh.basu.ac.ir/article_992.html - معتمدی، نصرتاله، (1371). «مهرابه ویزنهار قلعهکهزاد». مجلۀ میراثفرهنگی، 3 (5): 8-16. - هوف، دیتریش، (1366). فیروزآباد. ترجمۀ کرامتالله افسر، شهرهای ایرانی، ج 2، گردآورنده: محمدیوسف کیانی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد. - هژبری، علی، (1392). «آیین مهرپرستی در غار؛ چرا مراسم مهرپرستی در غار انجام میشد؟». سی و دومین گردهمایی و نخستین کنگره بینالمللی تخصصی علوم زمین، تهران: سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور: 1-10. - هژبری، علی، (1394). «بررسی پیکرۀ منسوب به قلعۀ کهزاد ویزنیار». در: مجموعه مقالات ارج ورجاوند (یادنامه استاد دکتر پرویز ورجاوند). بهکوشش: شاهین آریامنش، تهران: شرکت سهامی انتشار: 303-331. - یوسفوند، یونس؛ و میری، فرشاد، (1398). «کَلِک تَمرخو؛ چهارتاقی نویافته از دورۀ ساسانی در غرب لرستان (ولایت طرحان)». پژوهشهای باستانشناسی ایران، 9 (21): 131-150. https://doi.org/10.22084/nbsh.2019.16396.1749 - یوسفوند، یونس؛ و میری، فرشاد، (1400). «گاهنگاری و تحلیل کاربری محوطۀ موسوم به قلعهسام در ولایت تاریخی ماسبذان (استان ایلام)». مطالعات باستانشناسی، 13 (4): 330-310. https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.288249.142774 - یوسفوند، یونس؛ پرویز، احمد؛ و فرشاد میری، (1400). «بنای موسوم به تپهزاغه در شهرستان رومشگان (استان لرستان)؛ کاخ یا کاروانسرا؟». پژوهشهای باستانشناسی ایران، 11 (31): 53-80. https://doi.org/10.22084/nb.2021.22295.2192 - Akbarzadeh, D., (2006). Karter’s Inscriptions of the Chief Mobad. Tehran: Pazina. [In Persian]. - Alibeigi, S., (2012). “Does the Gypsum Object Discovered at Cham-Namasht Site Indicate a Sasanian Fire Temple?”. Modares Archaeological Research Journal, 4 (8): 196-202. [In Persian]. - Bagh-Shikhi, M., Esmaeili Jolodar, M. E., Khosravi, L., Niknami, K. & Khosrozadeh, A., (2023). “Classification and Typology of Sasanian Pottery from Jahangir Site, Ilam Province”. Iranian Archaeological Studies Journal, 36 (13): 169-201. [In Persian]. https://doi.org/10.22084/nb.2021.22935.2233 - Bier, L., (2006). Sarvestan: The Architectural Complex of Iran from Its Formation to the Advent of Islam. translated by Amir-Hossein Karbasforoush. Tehran: Sobhan Noor Publishing. [In Persian]. - Boyce, M., (1996). Zoroastrianism in the Later Period, in Zoroastrian Religion. translated by: Fereydoun Vahman. Tehran: Iran Cultural Foundation. [In Persian]. - Davachi, P., Niknami, K. & Alibeigi, S., (1401). “The coexistence of water and fire in religious buildings of the Sasanian period”. Quarterly of History, 17 (66): 180-197. - Drauwsten, V., Hans, H. & Rudolf, N., (2003). The Ruins of Takht-e Soleiman. translated by Faramarz Najd Samiei, 2nd Edition. Tehran: Iran Cultural Heritage Organization. [In Persian]. - Gandgar, J., (2005). Excavation Report of the Zahhak Complex. Iran Cultural Heritage, Handicrafts, and Tourism Organization, East Azerbaijan Province. [In Persian]. - Goravand, M. & Zeinivand, M., (2013). “A Proposal for the Location of the Sasanian City of Seimareh Based on Historical Texts and Archaeological Evidence”. In: Proceedings of the International Young Archaeologists Conference, edited by: Morteza Khanipour and Hossein Azizi Kharanaghi. Tehran: University of Tehran: 477-488. [In Persian]. - Hassanpour, A., (2010). “A Review of Mithraic Evidence in Lorestan”. Archaeological Research, New Series, 6: 94-109. [In Persian]. - Hassanpour, A., (2010). “A Review of Mithraic Evidence in Lorestan”. Archaeological Research, New Series, 6: 94-109. [In Persian]. - Hejberi, A., (2013). “Mithraism in Caves: Why Were Mithraic Ceremonies Held in Caves?” 32nd International Congress on Earth Sciences, Tehran: Geological Survey of Iran: 1-10. [In Persian]. - Huff, D., (1987). “Firuzabad”. translated by: Karamatollah Afsar, In: Iranian Cities, Vol. 2, compiled by: Mohammad Yousef Kiani. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. - Izadpanah, H., (1971). Ancient and Historical Monuments of Lorestan. Vol. 1. Tehran: National Monuments Association. [In Persian]. - Javari, M. & Bagh-Shikhi, M., (2020). “Comparative Study of the Architecture of Sasanian Fire Temples and Fire Altar Bases Discovered at the Veygel and Haraskan Sites”. Iranian Archaeological Studies Journal, 10 (37): 135-150. [In Persian]. https://doi.org/10.22084/nb.2020.22433.2199 - Javari, M. & Bagh-Shikhi, M., (2020). “Comparative Study of the Architecture of Sasanian Fire Temples and Fire Altar Bases Discovered at the Veygel and Haraskan Sites”. Iranian Archaeological Studies Journal, 10 (37): 135-150. [In Persian]. - Khosravi, S. & Rashno, A., (2012). “Emergency Excavation Report of Palang-Gerd Mound, Eslamabad County, Kermanshah”.Archaeology Research Institute Archives (Unpublished). [In Persian]. - Khosravi, S. & Rashno, A., (2012). “Emergency Excavation Report of Palang-Gerd Mound, Eslamabad County, Kermanshah”. Archaeology Research Institute Archives (Unpublished). [In Persian]. - Khosravi, S. & Rashno, A., (2014). “Emergency Excavation Report of Palang-Gerd Mound, Eslamabad County, Kermanshah”. In: Proceedings of the 12th Annual Archaeological Conference of Iran. Tehran: Archaeology Research Institute: 177-179. [In Persian]. - Khosravi, S. & Rashno, A., (2014). “Emergency Excavation Report of Palang-Gerd Mound, Eslamabad County, Kermanshah”. In: Proceedings of the 12th Annual Archaeological Conference of Iran. Tehran: Archaeology Research Institute: 177-179. [In Persian]. - Labaf, M., (2012). “Comparative Analysis of a Specific Form in Rock-Cut Architecture: Iranian Mehrabs and Roman Mithraea”. Athar, 58: 94-108. [In Persian]. - Mohammadifar, Y., (2008). Parthian Archaeology and Art. Tehran: Samt. - Mohammadyafar, Y. & Tahmasebi, E., (2014). “Classification of the Sassanid Pottery in Seymareh Valley, Case Study: Qala’e Syr-Mashah”. Iranian Archaeological Research, 4: 133-152. (In Persian) https://nbsh.basu.ac.ir/article_992.html - Mohajeryenjad, A., Soraghi, N. & Javidkhah, M., (2015). “Preliminary report of the excavation of Lareh lareh 1 and 2 sites of the Seymareh Dam Basin”. Archaeological research of the Seymareh Dam area, edited by: Leili Niakan, Tehran, Culture and Tourism Research Institute Publications: 295-320. - Mohammadian, M. & Biravand, M., (2015). Salvage excavations of the Seymareh Dam catchment basin in the ancient city of Ramavand (Barzqavaleh area). Archaeological research of the Seymareh Dam area, edited by: Leili Niakan, Tehran, Culture and Tourism Research Institute Publications. - Moradi, Y., (2009). “Chahartaghi Mil Milega: Fire Temples from the Sassanid Period”. Archaeological Studies, 1 (1): 155-183. - Motamedi, N., (1992). “The Mithraeum of Vizenhar, Kehezad Fortress”. Cultural Heritage Journal, 3 (5): 8-16. [In Persian]. - Motarjem, A., (2015). “The First Season of Rescue Excavations at the Barzeghola (Lehlar) Site in the Seimareh Dam Basin”. In: Archaeological Research of the Seimareh Dam Basin, edited by Lili Niakan. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage and Tourism: 200-211. [In Persian]. - Omrani, B. & Moradi, H., (2014). “The Role of the Zahhak Complex in the Promotion of Mithraic Beliefs and Related Architecture”. Archaeological Studies Journal, 6 (2): 113-130. [In Persian]. - Pirani, B., (2015). “Archaeological Excavation at the Gandamzar 2 Site with a Focus on the Architectural Features of the Sasanian Structure”. In: Archaeological Research of the Seimareh Dam Basin, edited by Lili Niakan. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage and Tourism: 211-219. [In Persian]. - Pourdavoud, E., (2007). Ancient Iranian Culture. Tehran: Asatir. [In Persian]. - Reuter, O., (2008). Sassanid Architecture. Translated by Mehdi Moghiseh and Mohammad Ali Shakeri Rad. From the book A Journey through Iranian Art. Edited by Arthur Upham Pope and Phyllis A. Kerman, Volume 2, Tehran, Scientific and Cultural. - Rahbar, M., (2006). “Is the Imamzadeh of Mohammad Walibig Village a Fire Temple?” Abstract of the papers of the Third Conference of Young Archaeologists and a Review of the Archaeological Perspective of Khorasan and Bam, edited by Shahram Zare. - Rezvani, H., (1384). “Report on the rescue excavation of the ancient site of the Shian dam in Kermanshah”. Document Center Research Institute of Archaeology, Tehran. - Razi, H., (2006). Fire Celebrations. Fourth edition, Tehran: Bahjat. - Satarnejad, S., Naseryasumeh, H. & Maroufi Aghdam, E., (2019). “Investigation and Analysis of the Nature and Functionality of the Architecture of the Imamzadeh Masoom in Maragheh County”. Iranian Archaeological Research, 10 (27): 213-234. https://doi.org/10.22084/nbsh.2019.19002.1936 (In Persian). - Seydin, S., (2010). “A Short Report on the Fire Temple of Azarjoo, Darabgerd; Fars Province”. Modares Archaeological Research, 2 (3): 270-274. - Sharifi, M., (2015). “Architectural Remains of the Sasanian City of Barzeghvale Based on Archaeological Excavations”. In: Archaeological Research of the Seimareh Dam Basin, edited by Lili Niakan. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage and Tourism: 241-248. [In Persian]. - Tafazzoli, A., (1986). Minuy-e Kherad. Tehran: Toos. [In Persian]. - Yaghmaei, E. (I), (2010). “Archaeological Excavations at the Mehrkadeh of Mohammadabad (Dashtestan, Borazjan)”. Archaeological Research, New Series, 6: 56-76. [In Persian]. - Yousofvand, Y. & Miri, F., (2019). “Fire Temple of Tāmer Khow: New Evidence of Religious Architecture from Sassanid Era in West Lorestan”. Journal of Pazhohesh-ha-ye Bastanshenasi Iran. 9 (21): 131-150. [In Persian]. https://doi.org/10.22084/nbsh.2019.16396.1749 - Yousofvand, Y. & Miri, F., (2022). “Chronology and Functional Analysis of the Site Known as Qale-e Sam in the Historical Province of Masbazan (Ilam Province)”. Journal of Archaeological Studies. 13 (4: 28): 307-330. [In Persian]. - Yousofvand, Y., Parviz, A. & Miri, F., (2022). “Archaeological Study and Function Analysis of Mansion Known as “Tappe Zagheh” in Rumishgan, Lorestan Province, Iran”. Journal of Pazhohesh-ha-ye Bastanshenasi Iran, 11 (31): 53-80. [In Persian]. https://doi.org/10.22084/nb.2021.22295.2192 - Zomorshidi, H., (1994). Arch and Arch in Iranian Architecture. Second edition, Tehran, Kayhan. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 729 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 21 |