![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,520,008 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,779,361 |
ارزیابی انتقادی کنشگرایی ماکس وبر در مسئله سیر تطوّر دین بر اساس منظومه فکری مطهری | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
دوره 14، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 109-126 اصل مقاله (915.15 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2023.367085.1662 | ||
نویسنده | ||
محمد سلطانیه* | ||
استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران. | ||
چکیده | ||
رویکرد ماکس وبر بهعنوان یک جامعهشناس در دسته رویکردهای خُرد جامعهشناسی طبقه بندی شده و تببین او از پدیدههای مختلف هم تبیینی عینی است. توجه به فرد و تبیین بر اساس در نظر گرفتن موقعیت فرد در جامعه، حتی در مسئله سیر تطوّر دین در جامعه نیز خود را نشان داده است. این مقاله که با هدف فهم انتقادات به دست آمده از دیدگاه شهید مطهری بر نظرات ماکس وبر در خصوص مسئله سیر تطوّر دین و به روش اکتشافی، توصیفی و انتقادی نگاشته شده است، به این ملاحظات دست یافته که دین پدیدهای با خاستگاه الحادی، بشری یا اجتماعی نیست تا در اثر تغییر و تحولات شرایط و زمان، نیاز به تطوّر و همسانی با شرایط داشته باشد. جامع بودن و تطابق دین با واقع، دو عنصر اساسی برای عدم احتیاج دین به تغییرات ماهوی است. همچنین ماهیت دین در گذر تاریخ تغییر نکرده تا دین نیاز به تکمیل داشته باشد. عناصر همه ادیان الهی، یکسان است و تغییری در این عناصر شکل نگرفته تا گمان تغییر، تحوّل و تطوّر در دین ایجاد شود. دیدگاه قرآن در خصوص سیر تطوّر دین، دیدگاهی یکپارچه است. یعنی این دین از بدو خلقت اولین انسان تا آخرین مخلوق توسط خداوند متعال با هدف ایجاد تضمین سعادت زندگی دنیوی و اخروی با انسان و جامعه انسانی همراه شده و چون هدف یکسان است، دین نیز جامع این هدف از ابتدا تاکنون بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
جامعه؛ جامعهشناسی دین؛ دین؛ سیر تطوّر دین؛ ماکس وبر؛ مرتضی مطهری | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
قرآن کریم، ترجمه انصاریان.
توسلی، غلامعباس (1379)، روشنفکری و اندیشه دینی، رهیافتی جامعه شناختی به آثار و اندیشههای دکتر علی شریعتی، (مجموعه مقالات) مقاله تحلیل دین از دیدگاه جامعه شناختی. تهران: شرکت انتشارات قلم.
توسلی، غلامعباس (1369)، نظریههای جامعهشناسی، تهران: سمت.
جوادی، محسن؛ اعتمادی نیا، مجتبی؛ چاوشی، روح الله (1397). فلسفه دین، تهران: سمت.
جوهری، ابونصر (1407ق)، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، بیروت: دارالعلم للملایین.
خشاب، سامیة مصطفى (1987م)، علم الاجتماع الاسلامی، قاهره: دارالمعارف للطباعة والنشر.
دژاکام، علی (1375)، تفکر فلسفی غرب از منظر استاد شهید مرتضی مطهری، تهران: مؤسسه فرهنگی اندیشه.
دورانت، ویل (1365)، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام و دیگران. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى.
دهخدا، علی اکبر (1373)، لغت نامه دهخدا، تهران: روزنه.
دیون پورت، جان (بیتا)، عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن، ترجمه غلامرضا سعیدى، قم: دارالتبلیغ اسلامى.
رحمتی، اکبر (1372)، استاد مطهری و روشن فکران، تهران: صدرا.
فروند، ژولین (1383)، جامعه شناسی ماکس وبر، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران: توتیا.
فضایی، یوسف (1384)، بنیانهای اجتماعی ادیان ابتدایی، تهران: شرکت انتشاراتی پویان فرنگار.
فلاورز، سارا (بیتا)، اصلاحات، ترجمه رضا یاسایی، تهران: انتشارات فقنوس، چاپ دوم.
فیروز آبادی، محمد بن یعقوب (1415ق)، القاموس المحیط، بیروت: دارالکتب العلمیة.
کوزر، لوئیس (1373)، زندگی واندیشه بزرگان جامعهشناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی، چاپ پنجم.
گرین، گراهام (1373)، قدرت و جلال، ترجمه هرمز عبداللهی، تهران: طرح نو.
مطهری، مرتضی (بیتا)، مجموعه آثار، چ نهم، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1366)، مقالات فلسفی، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1370)، آشنایی با قرآن، چاپ پنجم، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1372 الف)، تکامل اجتماعی انسان به ضمیمه هدف زندگی، چاپ هفتم، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1372 ب)، حکمت ها و اندرزها، چاپ سوم، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی، (1373 الف)، اسلام و مقتضیات زمان، چاپ چهارم، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1373 ب)، مقدّمه ای بر جهان بینی اسلامی، چ هشتم، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1375)، جهان بینی الهی و مادی، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1381)، انسان و ایمان، مجموعه آثار، ج2، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1390)، وحی و نبوت، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1392)، جامعه و تاریخ؛ مقدمهای بر جهان بینی اسلامی، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1395 الف)، بیست گفتار، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1395 ب)، ختم نبوت، تهران: صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1384)، پیام قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1362)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
وبر، ماکس(1371)، اخلاق پروتستان و روح سرمایهداری، ترجمه عبدالمعبود انصاری، تهران: سمت.
وبر، ماکس (بیتا)، اقتصاد و جامعه، ترجمه مهرداد ترابینژاد و دیگران، تهران: سمت.
وبر، ماکس (1396)، جامعه شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر ثالث.
وبر، ماکس (1398)، مفاهیم اساسی جامعهشناسی، ترجمه احمد صدارتی، تهران: انتشارات مرکز.
همتی، همایون (1375)، جامعه شناسی دین از دیدگاه شهید مطهری و دکتر شریعتی، نامه فرهنگ، شماره 21.
Bellah, Robert, N. (1991), Beyond Belief، University of Colifornia Press.
Weber, Max (1948), Essays in Sociology. Gerth, H. , and C. Wright Mills, Palo Alto، Calif ،Mayfield.
Lewls M. Hopfe (1983), Rellglons of the World, New York.
Weber, Max (1964), The Sociology of Religion, translated by:Ephraim Fischoff، Beacon Press، Boston. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 326 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 312 |