تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,508,837 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,167 |
واکاوی در ابعاد و جنبههای روانشناختی اجتماعی آرا و اندیشۀ فارابی | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
دوره 13، شماره 4، دی 1402، صفحه 91-113 اصل مقاله (1.54 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2023.363360.1638 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا محسنی تبریزی* 1؛ غلامحسین روحی2؛ سید عابدین بزرگی3 | ||
1استاد گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه فلسفه اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
3استادیار گروه فلسفه، دانشگاه بین المللی اهل بیت (ع)، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مقالۀ حاضر با مرور منابع موجود در باب آرا و احوال فارابی و با استعانت از آثار باقیمانده از این فیلسوف اسلامی میکوشد تا با استفاده از روش تفسیر متن و تحلیل مضمون، آن موضوعات، مباحث و مفاهیمی را که واجد معانی و دارای مضامین روانشناختی اجتماعی هستند، اکتشاف و تحلیل کند. برایناساس، دادهها از متون (texts) مورد نظر جمعآوری شده و سپس با استفاده از شیوۀ کدگذاری اشتراوس تنظیم و مرتب شدهاند. در مرحلۀ کدگذاری باز، 113 مفهوم از دادهها در شکل جملات، عبارات، کلمات و مفاهیم اکتشاف و براساس واحدهای معنایی دستهبندی و متعلقات و مفاهیم در شکل کد به آنها ضمیمه شد. در مرحلۀ کدگذاری محوری بدواً 26 مضمون در شکل طبقات و مقولات براساس دادههای مأخوذ از کدگذاری باز شناسایی و صورتبندی شد و سپس با پالایش و تفکیک آنها به ده مضمون در هیئت مقولات و طبقات اصلی به انضمام مقولات فرعیتر تقلیل یافت. در کدگذاری گزینشی، ارتباطات میان مقولات و طبقات و مقولات فرعیتر تعیین و مشخص شد. مقولات دهگانۀ بهدستآمده از تفسیر متون و تحلیل مضمون عبارتاند از: علم مدنی یا علم رفتار، ماهیت و طبیعت آدمی، اصالت فرد و اصالت جامعه، مدنیالطبعبودن انسان و نیاز به زندگی تعاونی، همانندی جامعه و ارگانیسم، انواع اجتماعات و انواع جامعه، تأثیرات گروه بر فرد و نقش اجتماعیکننده و تربیتی جامعه، بیهنجاری و انحراف، عوامل محافظتکننده و خطرآفرین رفتار، و رهبری و ویژگیهای رهبر. | ||
کلیدواژهها | ||
جامعۀ سالم؛ روانشناسی اجتماعی؛ رهبری؛ علم مدنی؛ فارابی؛ فضیلت؛ ماهیت اجتماعی انسان | ||
مراجع | ||
آزاد ارمکی، تقی (1390). تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام. چاپ نهم. تهران: نشر علم.
داوری، رضا (1354). فلسفۀ مدنی فارابی. تهران: شورای عالی فرهنگ و هنر.
درآمدی بر جامعهشناسی اسلامی (1363). جمعی از نویسندگان. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه.
زرینکوب، عبدالحسین (1353). فرار از مدرسه، دربارۀ زندگی و اندیشۀ ابوحامد غزالی. تهران. انتشارات انجمن آثار ملی.
طباطبائی نژاد، سید جواد (1367). تاریخ اندیشه سیاسی در ایران. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
فارابی، ابونصر (1358). سیاست مدنی. ترجمۀ جعفر سجادی. تهران: انجمن فلسفۀ ایران.
فارابی، ابونصر (1984). آراء الاهلال المدینه الفاضله. قاهره (عربی).
فارابی، ابونصر (1995). تحصیل السعاده، حاشیه و شرح علی بوملحم. انتشارات الهلال. چاپ اول (عربی).
فارابی، ابونصر، (1348-1364)، احصاءالعلوم، ترجمۀ حسین خدیوجم، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
فارابی، ابونصر، التعلیمات (1392)، تصحیح و تحقیق سیدحسین موسویان. مؤسسۀ پژوهش حکمت و فلسفۀ ایران.
کاپلسون، فردریک (1385). تاریخ فلسفه، جلد اول. ترجمۀ سید جلالالدین مجتبوی. انتشارات علمی و فرهنگی.
کلاین برگ، اتو (1376). روانشناسی اجتماعی، ترجمۀ علیمحمد کاروان، تهران: نشر اندیشه.
کولی، چارلز هورتون (1400). طبیعت آدمی و نظم اجتماعی. ترجمۀ محمد صفار. تهران: انتشارات سمت.
متحدین، ژاله (1381)، دانشنامه کوچک ایران، اساطیر، تاریخ، جغرافیا. تهران: توس.
محسنی تبریزی، علیرضا (1379). اندیشههای سیاسی قرن بیستم (پلیکپی درسی). دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
محسنی تبریزی، علیرضا (1383). وندالیسم. تهران: انتشارات آن.
محسنی تبریزی، علیرضا (1392). جامعهشناسی بالینی. جلد دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
محسنی تبریزی، علیرضا (1395). روش تحقیق کیفی در مکاتب تفسیری: زمینهها و کاربرد. تهران: انتشارات اطلاعات.
نتون، یانریچارد (1381). فارابی و مکتبش. ترجمۀ گلی باباسعیدی. تهران: نشر نقطه.
هاشمی، سیدابوالقاسم (1351). زندگی و شرححال علمی و فکری ابونصر فارابی معلم ثانی. تهران: مؤلف.
هرسی، پاول و بلانچارد، کنت ایچ (1373). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمۀ علی علاقهبند. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
Aronson, E. (1995). The social Animal. W. H. Freeman and company.
Baron, R., Byrne, D., & Watson, G. (2010). Exploring Social Psychology. Pearson Education Canada Inc, Toronto.
Bass, B. I. (1998). Leadership. New York: Free Press.
Botvin, G. J. (2003). Life Skills Training. Journal of Primary Prevention, 25, 211-243.
Cheal, D. (2005). Dimentions of Sociological Theories. New York: Palgrave Macmillan.
Freeman, H., & Jones, W. (1991), Social Problems: Causes and Controls. Chicago: Rand MC Nally: Company.
Hall, E. T. (1986). “Foreword”, In J. Collier and M. Colier (eds), Visual Anthropology: Photography as a Research Method. Albuquerque: University of New Mexico Press.
Hirschi, T. (1969). Causes of Delinquency. Berkeley: University of California Press.
Horowitz, I. L. (1979). Foundations of Political Sociology. New York: Harper and Raw.
Hrulock, E. (1974). Personality Development. N.Y.: McGraw Hill.
Kaplan, M. (1989). Task, Situational and Perceived Determinants of Influence Processes in Group Decision Making. Journal of Personality and Social Psychology, 65, 681-706.
Keniston, K. (1965). Young Redicals: Notes on committed Youth. New York: Arcourt Brace and World.
Kirkpatrick, S. A., & Loke, E. A. (1991). Leadership: Do Traits Matter? Academy of Management Executive, 5(2), 48-60.
Maslow, A. (1958). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, July, 370-396.
Mead, G. H. (1934). Mind, Self, and Society. Chicago: University of Chicago Press.
Muhsin, M. (2013). Al – Farabi’s Imperfect State. JSTOR, 691-726.
Murphy, G. (1932). Historical Introduction on Modern Psychology. New York: Macmillan.
Najjar, F. M. (1958). Al‐Farabi on Political Science. The Muslim World, 48(2), 94-103.
Nettleton, S. (2020). The sociology of health and illness. John Wiley & Sons.
Nuthpaturahman, N. (2022). Al-Farabi's Philosophy About The Main Country (Al-Madinah Al-Fadhilah). Jurnal Ilmiah Ilmu Pendidikan dan Kedakwahan, 15(30), 37-42.
O’Connor’s, S., & Rosen blood, K. (1996), Affiliation, Motivation in Every Day Experience. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 513-522.
Rakich, J. S., Longest, B., & O’Donovan, T. (1996). Managing Health Care Organizations. P. A.: W. B. Souder’s Company.
Schechter, S. (1959). The Psychology of Affiliation. Stanford University Press.
Schutz, A. (1962). Collected Papers. Vol. I, II, Den Haag. Nijhoff.
Skinner, B. F. (1972). Beyoud Freedom and Dignity. New York: Macmillan.
Taylor, S., Peplau, L., & Sears, D. (2020). Social Psychology. New Jersey: Upper Saddle River. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 276 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 193 |