پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,625 |
| تعداد مقالات | 71,560 |
| تعداد مشاهده مقاله | 126,944,029 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,981,987 |
نگاه تأویل گرایانۀ شیخ احمد احسایی به طبیعت و پدیده های طبیعی برمبنای آیات قرآن | ||
| تاریخ علم | ||
| دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 34، آبان 1402، صفحه 95-112 اصل مقاله (936.04 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2024.364504.371757 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد سلیمانی تبار1؛ عبدالرفیع رحیمی* 2 | ||
| 1گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران | ||
| 2عضوهیات علمی گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی | ||
| چکیده | ||
| شیخیه ازجمله فرقه‌هایی است که خود را به‌طور کامل از جهان پیرامونی جدا نساخته و طبیعت را همواره جزئی از آنچه باید مورد توجه قرار گیرد دانسته است. شیخ احمد احسایی از عالمان دینی نیمۀ نخست قرن سیزدهم هـ ق و پایه‌گذار نظریات فرقۀ شیخیه بود که آثار متعددی با موضوعات گوناگون اعتقادی، کلامی، فلسفی و فقهی از خود برجای گذاشته است. التفات به طبیعت و پدیده‌های جهان خلقت و ارتباط آن با دین، مذهب و شریعت در آرای مختلف احسایی به‌چشم می‌خورد. او به تأویل آیاتی از قرآن که اشاراتی به پدیده‌های طبیعی دارد پرداخته است و درخصوص مسائلی مانند روند خلقت انسان، معنای آب، آسمان و هوا سخن می‌گوید. این نگاه پررنگ به طبیعت را می‌توان در آثار شاگردان و پیروان وی مانند سیدکاظم رشتی و محمدکریم‌خان کرمانی هم دید، تا جایی که این افراد دارای رساله‌هایی مستقل در علوم طبیعی مانند هیئت و پزشکی هستند. این نوشته سعی بر آن دارد مقداری به تأویلات شیخ احمد از آیات قرآنی مرتبط با طبیعت بپردازد تا آشنایی بیش‌تر و دقیق‌تری با آرا و جهان‌نگری یک عالم دینی مطرح و بنیان‌گذار یکی از فرقه‌های مذهبی با نفوذ عصر قاجار که تفکرات او در زمان ورود گستردۀ مظاهر تمدنی غرب به کشور طرفدارانی داشت، به‌دست آید | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تأویل؛ خلقت؛ شیخ احمد احسایی؛ طبیعت؛ قرآن | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابراهیمی، زینالعابدین. (1373ش). «احسایی، شیخ احمد». دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 6، ص 662-667.
احسایی، احمدبنزینالدین. (1430ق). جوامع الکلم. 9ج. بصرة: المطبعة الغدیر.
اخوان الصفا و خلان الوفا. (1376ش). رسائل. ج2. بیروت: دار بیروت.
استرآبادی، السید علی. (1409ق). تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
انصاری، مرتضی. (1393ق). المکاسب. ج2. نجف: جامعة النجف الدینیة.
آقایی، رضا و گمینی، امیرمحمد. (بهار و تابستان 1397ش). «تقابل علمای امامیه و شیخیه بر سر تفسیر دینی نجوم جدید: هبةالدین شهرستانی و زینالعابدین کرمانی». تاریخ علم، دوره 16، شماره 1، ص 1-15.
بحرانی، السید الهاشم. (1415ق). البرهان فی تفسیر القرآن .5 ج. قم: الموسسه البعثه.
الجزائری، السید نعمة الله. (1388ش). عقود المرجان فی تفسیر القرآن. ج1. قم: نور وحی.
جعفریان، رسول. (مهر 1397ش). «تجربهای از سازگار کردن علم و دین از رییس مذهب شیخیه (رساله در معنای طی الارض و کیفیت آن)». مقالات و رسالات تاریخی، شماره 6، ص 693-710.
حویزی، عبد علیبنجمعه. (1415ق). تفسیر نورالثقلین. 5ج. قم: اسماعیلیان.
سکری، علی علی. (مارس 1976م). «علوم الارض فی رسائل اخوان الصفا». نشریة رسالة العلم، السنة االثالثة و الاربعون، العدد 1، ص 23-28.
سیدوکیلی، سید هادی. (پاییز 1395ش). « بازشناسی تأثیر پذیری شیخ احمد احسایی از مکاتب فکری». پژوهشهای اعتقادی-کلامی، سال پنجم، شماره 23، ص 39-58.
شافعی، حسن. (رجب 1471ق). «الجغرافیا فی رسائل اخوان الصفا». نشریة مجمع اللغة العربیة بالقاهرة، الجزء 80، ص 113-128.
طارمی راد، حسن و سلیمان حشمت، رضا. (1390ش). درباره تأویل. تهران: نشر کتاب مرجع.
طبرسی، أحمدبنعلی. (1386ق). الإحتجاج. 2ج. النجف: مطبعة النعمان.
فلاحتی، حمید. (تابستان 1389ش). «تحلیل عقاید شیخیه در بسترسازی بابیت و بهائیت». معرفت کلامی، سال اول، شماره دوم، ص 159-178.
فیض الکاشانی، محمدبن شاه مرتضی. (1415ق). التفسیر الصافی. 5ج. تهران: مکتبة الصدر.
قمی المشهدی، محمدبنمحمدرضا. (1367ش). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب. 14ج. تهران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی.
قمی، علیبنابراهیم. (1404ق). تفسیر القمی. 2ج. قم: دارالکتاب.
کربین، هنری. (1346ش). مکتب شیخی از مکتب الهی شیعی. مترجم: فریدون بهمنیار. تهران: چاپ تابان.
کلینی، محمدبنیعقوب. (1363-1365ش). الکافی. 8ج. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کوفی، فراتبنابراهیم. (1410ق). تفسیر فرات الکوفی. تهران: مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی.
مجلسی، محمدباقربن محمدتقی. (1403ق). بحار الأنوار. 104ج. قم: مؤسسة الوفاء.
مدرسی چهاردهی، مرتضی. (آذر 1323ش). «احوال بزرگان: شیخ احمد احسایی». نشریه یادگار، سال اول، شماره 4، ص 30-47.
مفید، محمدبنمحمد. (1413ق). الإختصاص. قم: الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
مقاتلبنسلیمان. (1423ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان. 5ج. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
نصر، سید حسین. (1359ش). نظر متفکران اسلامی درباره طبیعت. تهران: انتشارات خوارزمی.
Cole, Juan R.I. (1944). “The World as Text: Cosmologies of Shaykh Ahmad al-Ahsai.”studia Islamica, no.80,145-63. Pourjavadi, Reza. Ed. (2018). Philosophy in Qajar Iran. Leiden and Boston: Brill. Rafati, Vahid. (1979). “The Development of Shaykhi Thought in Shi'i Islam” (Ph. D. dissertation, University of California, Los Angeles). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 256 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 244 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب