سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,032
تعداد مشاهده مقاله125,502,299
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,766,420
نجارپورجباری, صمد, جعفرپور, مرضیه. (1402). مطالعه تطبیقی ساختار شرفه در تذهیب مکاتب تیموری و صفوی و تأثیر آن بر شرفه‌های تذهیب گورکانی. , 28(4), 21-33. doi: 10.22059/jfava.2023.353434.667033
صمد نجارپورجباری; مرضیه جعفرپور. "مطالعه تطبیقی ساختار شرفه در تذهیب مکاتب تیموری و صفوی و تأثیر آن بر شرفه‌های تذهیب گورکانی". , 28, 4, 1402, 21-33. doi: 10.22059/jfava.2023.353434.667033
نجارپورجباری, صمد, جعفرپور, مرضیه. (1402). 'مطالعه تطبیقی ساختار شرفه در تذهیب مکاتب تیموری و صفوی و تأثیر آن بر شرفه‌های تذهیب گورکانی', , 28(4), pp. 21-33. doi: 10.22059/jfava.2023.353434.667033
نجارپورجباری, صمد, جعفرپور, مرضیه. مطالعه تطبیقی ساختار شرفه در تذهیب مکاتب تیموری و صفوی و تأثیر آن بر شرفه‌های تذهیب گورکانی. , 1402; 28(4): 21-33. doi: 10.22059/jfava.2023.353434.667033

مطالعه تطبیقی ساختار شرفه در تذهیب مکاتب تیموری و صفوی و تأثیر آن بر شرفه‌های تذهیب گورکانی

نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی
مقاله 2، دوره 28، شماره 4، دی 1402، صفحه 21-33    اصل مقاله (2.65 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2023.353434.667033
نویسندگان
صمد نجارپورجباری* 1؛ مرضیه جعفرپور2
1استادیار گروه کتابت و نگارگری، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
2کارشناس ارشد هنراسلامی، گروه کتابت و نگارگری، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده
تذهیب همواره در کنار کتاب­ آرایی قراردارد. در میان مکاتب مختلف تذهیب، مکتب تیموری حائز اهمیت است و حضور آن در تذهیب ­های قرآن صفویه نیز دیده می­شود. از طرفی ارتباط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران در عصر صفوی با هند نیز باعث رشد تذهیب­ گورکانیان در آن دوره گردید. بر همین مبنا پژوهش کیفی حاضر، به روش توصیفی-تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه ­ای، به بررسی نمونه ­هایی از قرآن­ های مُذَهَب تیموری، صفوی و گورکانی می ­پردازد. هدف این مقاله، دستیابی به ساختار شرفه در تذهیب ­های قرآن در دو دوره تیموری و صفوی و تأثیر آن بر شرفه ­های تذهیب در قرآن ­های گورکانی است. پرسش اصلی مقاله نیز به این صورت است که شرفه، از لحاظ بصری، در تذهیب­ های قرآنی ادوار تیموری و صفوی چه خصایصی داشته­؟ و این ویژگی­ها بر شرفه ­های قرآنی گورکانی چه تأثیری داشته ­است؟  شرفه های تذهیب ­های قرآنی در دروه تیموری و صفوی با توازن، تعادل و نظم خاصی بودند که در تذهیب­ های قرآنی گورکانیان نیز دیده می­شود. گورکانیان اجرای شرفه را از تیموریان و صفویان الهام گرفته ­اند؛ و سلایق هنری سرزمین خود را نیز اعمال می­کردند. شرفه­ های نسبتاً شلوغ، شرفه­ های رنگی و فشرده، استفاده از فرم ­های اسلیمی و ختایی متنوع و پرکار در قرآن های­ هندی بسیار دیده می ­شود.
کلیدواژه‌ها
تذهیب؛ شرفه؛ تذهیب تیموری؛ تذهیب صفوی؛ تذهیب گورکانی
مراجع
  • قرآن خطی به خط میرعبدالقادر حسینی شیرازی محل نگهداری موزه آستان قدس رضوی به شماره ثبت106.
  • - قرآن خطی معروف به روزبهان شیرازی محل نگهداری موزه آستان قدس رضوی به شماره ثبت136.
  • - آذری. زهرا(1393)، نگاهی بر کتابت و تذهیب های قرآنی عصر صفوی، دو فصلنامه علمی-پژوهشی نقش مایه، 8(20)، 64-57.
  • - آژند، یعقوب(1385) مکتب نگارگری اصفهان، تهران: فرهنگستان هنر.
  • - آقامیری، هوشنگ. (1384) شرفه ها نور معنوی در تذهیب، هنر سرای گویا، تهران.
  • - احمد. عزیز(1366) تاریخ تفکر اسلامی در هند، ترجمه نقی لطفی و محمد جعفر یاحقی، چاپ اول، تهران: انتشارات کیهان.
  • - ابراهیمیان، محبوبه (1394) بررسی ساختار هندسی نقوش تذهیب در ده نسخه از قرآن های دوره ایلخانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر تهران.
  • - بلخاری قهی.حسن(1396)، مفهوم زیبایی و مبانی زیبایی شناسی در قرآن، مجله هنرهای زیبا هنرهای تجسمی، 22(4)، 5-14. doi: 10.22059/jfava.2017.64021
  • - پناهیان پور. فاطمه(1383)، تذهیب هنر ماندگار، نشریه بینات، تهران: موسسه معرف اسلامی امام رضا(ع)، 11(2)، 197-190.
  • - پوپ. آرتور اپهام (1387) سیری در هنر ایران، ترجمه سیروس پرهام، جلدپنجم و جلد هفتم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • - خادمی ندوشن، فرهنگ و بابامرادی، رسول(1386)، تأثیر هنر نگارگری ایران بر شبه قاره با تأکید بر مکتب نقاشی مغولان هند، مجله مدرس هنر، 5(2)، 36-29.
  • - خلیلی ناصر. (1382) کمال آراستگی: قرآن نویسی تا قرن سیزدهم هجری قمری، کارنگ، تهران.
  • - خلیلی، ناصر. (1381) پس از تیمور: قرآن نویسی تا دهم هجری قمری، کارنگ، تهران.
  • - رخشان، سید غلامعلی و بوشاسب گوشه، فیض الله (1397)، تأثیر نقاشی و تذهیب ایرانی بر هند در دوره حکومت مغولان کبیر از بابر تا پایان اورنگ زیب، نشریه روزگاران، 13(13)، 58-43.
  • - رسولی. زهرا(1388)، تاثیرنقاشی ایرانی بر نقاشی هند در ادوار مختلف در سرزمین های شمال ودکن هند، پیام بهارستان، 2(5)،360-353.
  • - سبحانی، جعفر (۱۴۱۲ق) مفاهیم القران، ج6، تهران: موسسه امام صادق.
  • - سلیمی، مینو(1377) روابط فرهنگی ایران و هند، چاپ اول، تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
  • - شریفی سمیه (1391). بررسی تذهیب های قرآنی دوره های تیموری، صفوی و قاجار، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان، دانشکده معماری و هنر.
  • - شریفی. سمیه و امیر حسین چیت سازیان( 1397)، بررسی سیر تذهیب های قرآن در دوره های تیموری، صفوی و قاجار، نشریه پژوهش هنر در علوم انسانی، 3(11)، 74-61.
  • - شمیلی، فرنوش. غفوری فر فاطمه (1396). جستاری در ساختارشناسی طرح و نقش تذهیب های قرآنی عصر تیموری موجود در آستان قدس رضوی، مجله کتابداری و اطلاع رسانی، (79)، 49-23.
  • - صدیقی اصفهانی، زهرا (1391). تحلیل بصری تذهیب های سه مجلد از قرآن های دوره قاجار جهت طراحی تذهیب جهبه قرآن، پایان-نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده صنایع دستی.
  • - طباطبایی، سید محمدحسین (1346) المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • - عظیمی، حبیب الله (1389) ادوار تذهیب در کتاب آرایی مذهبی ایران، مجله هنرهای زیبا هنرهای تجسمی، (41)، 32-23.
  • - عظیمی‌نژاد، مریم، خواجه احمد عطاری، علیرضا، نجارپور جباری، صمد و. تقوی نژاد بهاره. (1397) تحلیل ساختاری طرح های تذهیب در نگاره های هفت اورنگ ابراهیم میرزا، نشریه باغ نظر، 15(69)، 50-39. doi: 10.22034/bagh.2019.82309
  • - عمید، حسن. (1358). فرهنگ عمید. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
  • - کفشچیان مقدم، اصغر؛ غلامی هوجقان، فاطمه. (1398) مطالعه مفاهیم آرایه‌های تذهیب در عرفان ایرانی اسلامی و تناسب آن با محتوای قرآن، کتابداری و اطلاع رسانی، 22(86)، 6-29. doi: 10.30481/lis.2019.168694.1497
  • - کونل، ارنست. ترجمه طاهری هوشنگ، (1368) هنر اسلامی، توس، تهران.
  • - لینگز، مارتین. ترجمه قیومی بیدهندی، مهرداد. (1377) هنرخط و تذهیب قرآنی، گرّوس، تهران، چاپ اول.
  • - مایل هروی، نجیب (1372). کتاب آرایی در تمدن اسلامی،آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش های اسلامی، مشهد.
  • - مجرد تاکستانی، اردشیر. (1387) اصطلاحات هنری شمسه کلیات شمس، نامه بهارستان. (13و14)، 522-522.
  • - معین، محمد. (1381). فرهنگ فارسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • - مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1375) تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • - منشی قمی، قاضی میر احمد(1383) گلستان هنر، به تصحیح احمد سهیلی خوانساری، تهران: منوچهری.
  • - نجارپور جباری، صمد (1395) مفاهیم تذهیب های قرآنی در عصر صفوی، مجله نگره. (40)، 32-47.
  • - یکتایی. مجید(1353) نفوذ فرهنگ و تمدن اسلامی در سرزمین هند و پاکستان، تهران: اقبال.
  • - نفیسی، علی اکبر. (2532). فرهنگ نفیسی. تهران: کتابفروشی خیام.
  • Dehli, Ziauddin, Muhammad (2005); Role of Persians at the Mughal Court: A Historical Study, During 1526 A.D. TO 1707; Quetta: Area Study Centre for Middle East & Arab Countries University of Baluchistan.
  • URL!: https://anthropologyandculture.com
  • /بررسی-مکاتب-نقاشی-درهند/ access date 1402-5-8
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 380
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 379





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب